uykuyla ilgili pek türkçe kaynak yok malesef. hepsi yüseysel.. en verimli uyku saatini bile bulamıyorsunuz türkçe kaynaklarda.
lisedeyken baya ilgi alanımdaydı uyku işi

araştırmıştım ozamanlar.
yapılması gerekenler,
-uyumadan önce 2-3 saat içinde birşey yememiş olmak. yani boş mide ile yatmak. (hızlı sindirilebilecek şeyler yenebilir yada içilebilir. maksat akşam yemeği yiyip yatmamak)
-iyi havalandırılmış ve oksijen düzeyi yüksek bir ortamda uyumak
-ortam ısısı uyku için elverişli olmalı, ne soğuk ne sıcak, ideal olmalı
-ortam kesinlikle karanlık olmalı. (uyku hormonu ışıkta salgılanmayı keser, biliyorsunuzdur)
-yastık ve yatak seçimi de etken, rahat uyku için. rahatsız bir yastık olmamalı. mesela ben kafamın tamamen içine gömüleceği yumuşak yastıkları severim, sert yastıkta boynum tutulur. aynı şey yatak için de geçerli. pofuduk olacak
bu kurallar çoğu sitede bulabileceğiniz, artık "klasikleşmiş" uyku kuralları. şimdi de farklı kaynaklardan derlediğim yada kendim tecrübe ettiklerim:
hiçbir şekilde 5 saatten az uyumayın, uykunuzun son evresini alamamış olursunuz.
evre derken şunlardan bahsediyorum (REM uykusu)
http://www.intropsych.com/ch03_states/03sleepstagesonenight.jpg
rem uykusu kısaca şöyle olur, uykuya daldığınız an en derin moda inip vücudunuzu ve beyninizi onarmaya başlarsınız. 4 kat derine inersiniz. uyanmanız çok zordur. bunu şurdan tecrübe edebilirsiniz. diyelim 2 saat uyumanız gerek. alarmı kurup yattınız. uyanmanız çok zor bir olasılık

alarmı duyamazsınız. çünkü o an "en derin" uykudasınızdır.
sonra bu 4. derinlikten çıkarsınız. kısa bir "uyanma devresine" girersiniz. bu sürede çok hassasınızdır, uyanır gibi olursunuz. hemen birkaç dakika sonra 2. evreye başlarsınız ve bukez 3 kat aşağı inersiniz.. bu da 1 saat civarı sürer. ve tekrar uyanma evresine girersiniz. tekrar derine inersiniz, bu kez 2 kat aşağı

ve aynı şekilde devam eder, en son 1 kat aşağı inip uykunuzu tamamlarsınız. tavsiye edilen uyku 7 saattir. ama bazen yatıp ölüler gibi 10 saat uyuduğumuz olur, deliksiz. bu durumlarda zihin yada vücut çok yorgundur, ve REM'in bölümleri daha uzun sürer. yani tamirat zaman alır
vücuttaki en büyük onarımın yapıldığı yer 4 kat alttaki kısım. yani uyuduktan hemen sonraki 1.5 - 2 saat. bu uykudan art arda birkaç gün mahrum kalırsanız çok fena oluyorsunuz

bizzat denedim.
3 kat derindeki uyku olmadan nekadar dayanabilirim diye de ölçmüştüm, yani asgari düzeyi arıyordum lisedeyken. 3 hafta boyunca günde 2 saat uyumuştum. ve daha fazla dayanamadım

yani sadece en derin katı halledip uyanmıştım. diğer 3 tane REM'i uyumadan 3 hafta geçirdim. yan etkileri şöyle olmuştu
-konsantrasyon eksikliği
-dalgınlık
-birşeye odaklanamama
diyebilirim. en basit haliyle özetliyeyim, ayaktayım, iş yapabiliyorum fakat düşünemiyordum

bedenim okadar da yorgun sayılmazdı. asıl yorgunluk zihnimdeydi
bir diğer önemli bilgiyi üniversitemdeki profesör Bedri hocamdan almıştım. uyumak için en müsait saat aralığını bana akşam 10 - gece 2 olarak söylemişti.
bu bilgiyi pek çok kaynaktan da araştırdım. en verimli uyku vaktinin, havanın en karanlık olduğu birkaç saat olarak geçiyor heryerde.
mesela bedri hocam bana 4 saat uyuduğunu söylemişti. 10-2 arası

helal olsun her nasıl alıştırdıysa kendini. denedim, olmadı..
uyku düzeni bünyeden bünyeye de değişiklik gösteriyor. mesela bir çoğumuz 4 saat uykuyla dayanamayız..
da vinci uykusu var, duyanınız vardır illaki. her 2 saatte bir 15 dakika uyumak. totalde 3 saat

davinci bunu şöyle yaparmış, bir koltuğa oturur eline bir metal çubuk alırmış ve uykuya dalarmış. uykuya daldığı ve kendini kaybettiği an elindeki metal çubuk yere düşer ve uyanırmış. bukadar

15 dakika

2 saat sonra tekrar aynısı
kısacası uyku çok derin bir konu ve insanlık olarak bu konuda fazla bilgi sahibi değiliz, olamıyoruz da biyerden sonra..
ama hayvanlardan yola çıkarak da düşündüğüm oldu, hayvanlar hava kararınca uykuya dalar, güneş doğarken uyanır ve gün boyunca koşar-zıplar aktif olur.. sanırım olması gereken bu
güneş doğmadan uyanmak çok önemli.. eskilerin sözü var, "üzerime gün doğmadı" diye. bu işte
yaşlılara sorun, asla güneş doğduktan sonra uyanmamıştırlar

ve bu sağlıklı da yapıyor sanırım insanı
-----------------
tecrübe ettiğim en önemli konulardan birisi de, "uyanma gücü"
yani sizi yataktan kaldıracak, hatta "fırlatacak" diyeyim

bir şeyin oluşu, yada olmayışı.
gece uyumak için uzandığınızda kalktığınızda ne yapacağınızı, nasıl bir gün olacağını düşünün. eğer kendinizi yeterinde heyecanlandırıp "yarın gerçekten harika bir gün olacak, bunu, şunu bunu yapıcam" deyip kendinizi gaza getirebilirseniz gerçekten, gözünüzü açtığınız an tüm o planlarınız geliyor aklınıza ve fırlıyorsunuz yataktan. hele de duş+kahve kombosunu yapıştırdınız mı bide üzerine, bomba gibi oluyosunuz.
bir de, bazen az uyursunuz fakat dinç kalkarsınız. örneğin 4 saat yada 5 saat uyuyup, sanki uykunuzu çok iyi almış gibi kalkarsınız. ama bu yalancı bir tepkidir
öğlen 1 gibi sizi uyku ve yorgunluk bastırır

o an anlarsınız az uyuduğunuzu. fakat, gün boyunca fiziki aktiviteniz bir an olsun durmazsa, yani pek oturmazsanız, anlamazsınız yorgun olduğunuzu.
kısacası vücudunuz aktif oldukça ve siz bir işle canla-başla meşgul oldukça uyku asla sizi bastıramaz

sadece aklınıza gelir, ve siz "çalışmalıyım, şimdi zamanı değil" dersiniz.
uyku'da, çok fazla zihinsel ve psikolojik etken de var..