mehmetsarı
Aktif Üye
- Kayıt
- 21 Eylül 2012
- Mesaj
- 147
- Tepki
- 187
- Şehir
- İzmir
- Bisiklet
- Canyon
Süper bilgiler gelmeye başladı nihayet:alkis: Güney Bey çok güzel anlatmış ben de birkaç şey eklemek istiyorum karbon hakkında. Öncelikle neden karbon konusuna değinmek istiyorum. Öncelikle hepimizin bildiği hafiflik avantajı var karbonun ve bunun yanında bir de rijitlik (esnemezlik) konusunda ciddi avantajlar sağlıyor. Bu anlamda, "hafiflik-rijitlik" oranı söz konusu olduğunda alüminyum kadrolar karbon kadroların yanına yaklaşamıyor. Ayrıca karbonun önemli avantajlarından biri de bu yüksek rijitliği yönlendirebilmeye de olanak tanıması. Yani, karbon liflerinin seçilen yönüne göre rijitliği istenilen doğrultularda sağlamak mümkün. Yani pedal çevirirkenki enerji kaybını asgarîde tutup, selede otururken bir miktar konfor sağlamayı da mümkün kılıyor karbon.
Gelelim karbonun neden daha pahalı olduğuna; İki temel neden karbonu alüminyumdan pahalı yapıyor. Birincisi hammaddenin pahalı olması, ikincisi ise işçilik maliyetlerinin yüksek olması. Değişik kalitelerde üretilmiş olan karbon lifleri katmanlar halinde satın alınıyor ve bilgisayar ortamında planlanan yönlerde üst üste konularak kadronun kalıbına yerleştiriliyor. Burada karbon liflerinin doğrultularının belirlendiği tasarım aşaması işin mühendislik kısmını, bu plana uygun olarak liflerin kalıba yerleştirilmesi kısmıysa işçilik kısmını oluşturuyor. Mühendislik kısmında yapılacak hesap hatası, ne kadar iyi işçilik yapılırsa yapılsın kadronun dayanımını, rijitliğini olumsuz yönde etkileyecektir. İşçilik ne kadar kusursuz olursa olsun tasarım aşaması başarılı değilse (ya da öyle bir aşama yoksa) rijitlik, dayanım gibi konularda kardo en iyi ihtimalle ortalama bir seviyeyi geçemez. Aynı şekilde liflerin nasıl yerleştirileceği vs. ne kadar biliniyor olsa da işçilik kötüyse başarılı bir ürün elde edilmesi zor.
Son olarak karbonun dayanım konusuna değinilecek olursa, genel anlamda karbon yorulma konusunda alüminyuma göre daha dayanıklıdır. Ama malzeme özelliği açısından karbon alüminyuma göre daha gevrek bir yapıdadır. Yani sınırını aşan bir kuvvet (bu kuvvet alüminyuma kıyasla daha yüksektir) bindiğinde, eğilip bükülmeden aniden kırılabiliyor karbon. Ayrıca darbe dayanımı konusunda da bu gevrek yapı dezavantaj sağlar. Örneğin alüminyum kadroya taş çarptığını düşünelim. Bu taş kadroda bir miktar ezilmeye neden olsun. Bu ezilme dayanım anlamında kadroyu zayıflatmaz sadece görsel açıdan bir sıkıntı yaratır. Ama karbon kadroya benzer bir darbe geldiğinde liflerde kırılma, kopma meydana gelebilir. Ve lifler bir birinin dayanımını arttırdığından kadro o bölgeden ciddi anlamda zayıflamış olacaktır.
Son olarak; Karbon üretimindeki işçilik önemli bir unsur. Lif katlarının planda öngörüldüğü gibi yerleştirilmemesi ya da planlandığından farklı/daha kısa kesilmesi bisikletin kadrosunda çok farklı özelliklere yol açabiliyor. Lif katlarının kadro borularının birleşim yerlerinde ne şekilde üst üste yerleştirildikleri de dikkat edilmesi gereken bir nokta. Geçiş noktalarında kırışıklıklar oluşması kadronun sağlamlığını, rijitliğini ve ömrünü olumsuz etkileyebiliyor. Dolayısıyla üretim sürecinin başından sonuna kadar dikkatli olarak kontrol edilmesi çok önemli. Ve tabiki test aşaması da aynı oranda önem teşkil etmekte.
Bütün bu bilgilere bakıldığında, paranın sadece kadronun üzerindeki isme verilmediğinin bilinmesi gerekiyor. Tabiki herkes seçiminde özgürdür ama performanstan öte, can güvenliği de işin içinde olduğunda seçimlerde daha fazla dikkat edilmesi gerekiyor kesinlikle...
Gelelim karbonun neden daha pahalı olduğuna; İki temel neden karbonu alüminyumdan pahalı yapıyor. Birincisi hammaddenin pahalı olması, ikincisi ise işçilik maliyetlerinin yüksek olması. Değişik kalitelerde üretilmiş olan karbon lifleri katmanlar halinde satın alınıyor ve bilgisayar ortamında planlanan yönlerde üst üste konularak kadronun kalıbına yerleştiriliyor. Burada karbon liflerinin doğrultularının belirlendiği tasarım aşaması işin mühendislik kısmını, bu plana uygun olarak liflerin kalıba yerleştirilmesi kısmıysa işçilik kısmını oluşturuyor. Mühendislik kısmında yapılacak hesap hatası, ne kadar iyi işçilik yapılırsa yapılsın kadronun dayanımını, rijitliğini olumsuz yönde etkileyecektir. İşçilik ne kadar kusursuz olursa olsun tasarım aşaması başarılı değilse (ya da öyle bir aşama yoksa) rijitlik, dayanım gibi konularda kardo en iyi ihtimalle ortalama bir seviyeyi geçemez. Aynı şekilde liflerin nasıl yerleştirileceği vs. ne kadar biliniyor olsa da işçilik kötüyse başarılı bir ürün elde edilmesi zor.
Son olarak karbonun dayanım konusuna değinilecek olursa, genel anlamda karbon yorulma konusunda alüminyuma göre daha dayanıklıdır. Ama malzeme özelliği açısından karbon alüminyuma göre daha gevrek bir yapıdadır. Yani sınırını aşan bir kuvvet (bu kuvvet alüminyuma kıyasla daha yüksektir) bindiğinde, eğilip bükülmeden aniden kırılabiliyor karbon. Ayrıca darbe dayanımı konusunda da bu gevrek yapı dezavantaj sağlar. Örneğin alüminyum kadroya taş çarptığını düşünelim. Bu taş kadroda bir miktar ezilmeye neden olsun. Bu ezilme dayanım anlamında kadroyu zayıflatmaz sadece görsel açıdan bir sıkıntı yaratır. Ama karbon kadroya benzer bir darbe geldiğinde liflerde kırılma, kopma meydana gelebilir. Ve lifler bir birinin dayanımını arttırdığından kadro o bölgeden ciddi anlamda zayıflamış olacaktır.
Son olarak; Karbon üretimindeki işçilik önemli bir unsur. Lif katlarının planda öngörüldüğü gibi yerleştirilmemesi ya da planlandığından farklı/daha kısa kesilmesi bisikletin kadrosunda çok farklı özelliklere yol açabiliyor. Lif katlarının kadro borularının birleşim yerlerinde ne şekilde üst üste yerleştirildikleri de dikkat edilmesi gereken bir nokta. Geçiş noktalarında kırışıklıklar oluşması kadronun sağlamlığını, rijitliğini ve ömrünü olumsuz etkileyebiliyor. Dolayısıyla üretim sürecinin başından sonuna kadar dikkatli olarak kontrol edilmesi çok önemli. Ve tabiki test aşaması da aynı oranda önem teşkil etmekte.
Bütün bu bilgilere bakıldığında, paranın sadece kadronun üzerindeki isme verilmediğinin bilinmesi gerekiyor. Tabiki herkes seçiminde özgürdür ama performanstan öte, can güvenliği de işin içinde olduğunda seçimlerde daha fazla dikkat edilmesi gerekiyor kesinlikle...


