Diz ön ağrısı

Diz kapağı arkasında hissedilen ağrıdır. Birçok farklı adlarla adlandırılmaktadır. Patello-femoral bozukluk, patellar uyumsuzluk, koşucu dizi ve kondromalazi gibi. Peki nasıl oluşur? İki farklı mekanizma ile ortaya çıkabilir. Sportif aktivite sırasında diziniz bükülü iken diz üzerine düşme sonrası ani olarak veya diz hareketlerinin tekrarlı bir şekilde aşırı yapıldığı koşma, yürüme, sıçrama veya bisiklete binme gibi sportif aktivitelere bağlı olarak şikayetlerin yavaş yavaş arttığı bir şekilde karşımıza çıkabilir.

Kimlerde ya da hangi spor branşlarında daha sık görülür?
Kadınlarda anatomik nedenlerden dolayı diz eklemine biomekaniksel olarak fazla yük bindiğinden erkeklere göre 3-4 kat daha fazla görülmektedir. Yüksek topuk ayakkabı giymek de önemli bir nedendir. Bunun dışında yukarıda da bahsedildiği gibi tekrarlayan (sıklık) diz hareketinin aşırı bir şekilde yapıldığı spor branşlarında (koşma, hızlı yürüme, sıçrama ve bisiklet binme gibi) karşımıza çıkmaktadır. Bu tür aktivitelere katılan büyüme çağındaki genç sporcular ve kıkırdak bozulmalarının başladığı ileri yaş (master/veteran) sporcularında daha sık görülür.

Şikayetler nelerdir?
En önemli şikayet diz kapağı arkasında hissedilen ağrıdır. Bu ağrı yürürken, koşarken veya uzun süre oturma sonucu ortaya çıkar. Tipik bir özellik olarak hastalar uzun süre oturulduğunda diz ön tarafta ortaya çıkan ağrıyı azaltabilmek için dizlerini uzatma ihtiyacı duyduklarını söylerler. Ağrı genellikle yokuş aşağı yürürken veya merdiven inerken artış gösterir. Dizde zaman zaman şişlik olabilir ve diz ekleminin hareketleri sırasında “kıtırtı” sesi duyulabilir.

Nasıl tanı konulur?
Öncelikle doktorunuz şikayetlerinizin ortaya çıkma özelliğini sizden öğrenecektir. Daha sonra diz kapağına yönelik özel birtakım muayeneleri yapacak ve gerek görürse röntgen tetkiki isteyecektir. Bu muayeneler sonrası tanı kolaylıkla konmaktadır.

Tedavisi nasıldır?
-Diz ekleminizdeki ağrı ve şişlik geçene kadar 2-3 gün günde 3-4 kez 15-20 dakika soğuk uygulanır.
-Doktorunuz size bazı ilaçlar verebilir.
-Uyluk kası iç tarafını güçlendiren özel birtakım egzersizler yaptırılır. Bu yönde ayrıca bu kas grubuna yönelik elektriksel kas uyarım cihazları ile tedavi de yapılabilir.
-Doktorunuz tarafından gerekli görülür ise geçici bir süre için diz kapağına yönelik bantlama ve/veya özel bir dizlik verebilir.
-İlk dönemdeki ağrı yakınmanızda gerileme elde edildikten sonra bu yaralanmanın ortaya çıkma nedenleri (anatomik sorunlar, antrenman hataları gibi) sporcu ile beraber saptanır ve düzeltici önlemler alınır.

Spor ya da aktiviteye ne zaman dönebilirim?
Sportif rehabilitasyonun amacı spor aktivitelerine en kısa zamanda en güvenilir biçimde dönüşünüzü sağlamaktır. Eğer erken dönerseniz yaralanma daha da kötüleşebilir ve belki de kalıcı hasar oluşabilir. Herkesin yaralanma sonrası iyileşme süreleri farklıdır. Genel olarak tedaviye başladıktan sonra şikayetlerde azalma olacaktır. Spor aktivitelerine dönebilmemiz için aşağıda tarif edilen hareketleri sorunsuz yapabiliyor olmanız gerekmektedir;

-Yaralanmış diz ağrı olmaksızın düz uzatılabilip bükülebilmeli.
-Diğer diz ile karşılaştırıldığında kuvveti aynı olmalı.
-Şişlik olmamalı.
-Koşu esnasında aksama olmamalı.
-Sprint şeklindeki koşularda ağrı ve aksama olmamalı.
-45° açılı çapraz koşuları yapabilmelisiniz.
-90° açılı çapraz koşuları yapabilmelisiniz.
-20 metre mesafeli “8” koşularını sorunsuz yapabilmelisiniz.

Diz ön ağrısından nasıl korunabilirim?
Diz ön ağrısından korunmanın en iyi yolu diz çevresindeki kaslarınızın özellikle de uyluk ön yüz kas grubunun iç bölümünü güçlü tutmaktır. Bunun dışında diz kapağına fazla yük binmesini engelleyebilmek için uyluk ön yüz – arka yüz, baldır ve diz yanındaki kas gruplarının esnekliğini arttırmanız gerekmektedir. Eğer diz eklemi, özellikle de diz kapağının biyomekaniksel sorunları varsa öncelikli olarak bunların düzeltilmesi yoluna gitmeniz gerekmektedir. Diz ön ağrısı nedeniyle tedavi olduktan sonra spor yapmaya başlayacaksanız, öncelikle yüklenmelerinizi hızlı değil daha yavaş şekilde yapın ve kademeli olarak antrenman temponuzu ve yoğunluğunuzu arttırın.

Hazırlayan AD/BD/Birim(ler):
Spor Hekimliği Anabilim Dalı

Oldukça faydalı ve kapsamlı bir yazı olmuş. Teşekkürler..

gercekten faydalı bir yazı olmus allaha sukur boyle bir sorunla suanda karsılasmadım

Bende sürekli oluyor biraz uzun gezilerde. (40 km üzeri.) Dün yaklaşık 80 km sürüşten sonra hafif bir ağrı vardı ama, bugün hafif tempoda 35 km sürüş yaptım. Ağrının daha hafifledi. Sanırım yanlış sele-gidon konumu ve antrenmansızlıktan kaynaklanıyor.

çok faydalı bir yazı olmuş

3 farklı bisikletim var 2 tanesinde spd var diğerindede mtb spd var.Şimdi iki tanesi sol dizimin arkasını acayip acıtıyor.diğeri ise 200 km binsem gene aprı yapmıyor.Bu olayı çözmek için kallerin açısını değiştirmem gerekliymiş.Fakat bu seferde düzgün olan bisikletimin ayarları gidicek napıcam?

Yaklaşık 10 gündür bisiklete binmememe rağmen son bir kaç gündür özellikle sabahları yürürken diz kapağımın en üstünde hafif bir ağrım oluyor. Bunu aranızda yaşayan var mı?

@isosel Günaydın
Bende komple diz kapağımın olduğu yer bir kaç gün bisiklet sürmeyince ağrıyor. Bazende hiç olmuyor.

@isosel @kerem E
Diz kapağının üstünde egzersiz yapmayınca oluşan ağrı patellar kondromalazi denen illeti hatırlattı bana. Bende bisiklet sürmezsem bir süre ağrılar başlıyor. Düzenli egzersiz ve doğru pedal tekniği ilaç gibi geliyor. Forumda konuları mevcut. Tabi önce doktor kontrolü derim. İlerledimi çok tat kaçırır.

@BerkEvren Bazen bisiklet sürdükten sonra da oluyordu ağrı, ama sele boyunu yükselttikten sonra ağrım geçti. Belki de diz tam açılıp kapanmadığı için oluyordu.

@kerem E Doğru ayarlar çok önemli tabi. Benim bahsettiğim rahatsızlık kaslar zayıfladığı, çalışmadığı zaman olan bir durum. Ama sele ayarı - gidon açısı gibi durumlar önemli. Göz kararı yapmamak lazım.

@BerkEvren Kaslarım zayıflayacak kadar uzun süre bisikletten uzak kalmadı.Haftada 3-4 gün bisiklet sürmeye çalışıyorum. Ayar konusunda ise, şimdi ki sele boyu ayarı en rahat hissettiğim ayar. Gidon açısına gelince, gidon boğazım maalesef ayarlanabilir değil.

@BerkEvren evet, dedikleriniz olabilir aklıma acaba üşütüyor muyum dizleri diye gelmişti... normal pedaldan spd pedal ve ayakkabıya geçtim onlara ayar yaptıracağım. Gerçi normal pedallar da ayarı yapılmıştı. Göz kararı bir ayarla binmiyorum sakatlık olmasın diye. Bike fit konusunda şanslıyız milli takım ve konya torku mekanisyeni Aziz abiye görünüyorum :islik: Ağrılarım çok ilerlerse doktora görüneyim korkuyorum @kerem E

Bu sorun ben de var bisiklet kullanırken oluyor. Mtb kullanırken 20,30 km lerde başlarken yola geçince 80,100 km lerde olmaya başladı diz arkasında muazzam bir ağrı oluyor pedal çevirme hareketini yaparken sırf bu yüzden uzun turlara katılamıyorum. Kendi halimde dinlene dinlene yavaş yavaş gidiyorum. Bu rahatsızlığı tedavi eden bölüm spor hekimliği mi oluyor. Şu an 95 kiloyum boy 170 yaza zayıflayıp hekime gitsem iyi olur tek hobim bisiklet çünkü onu da yapamayınca insan mutsuz oluyor

fizik rehabilitasyon veya ortopedi doktoru

@isosel selam esneme ve foam roller yapın öncelikle, geçmezse bana ulaşabilirsiniz.

Aslında işin temelinde Bike Fit yaptırmak gerekli diye düşünüyorum. Benimde sağ dizimde ağrı oluyor, haftada 3 yada 4 gün antrenman yaptığım vakit ağrılarım hafifliyor.Birde dize binen yük yani vücudun kütlesi azaldıkça doğru orantıda rahatlama hissediyorsunuz. Mesela ben 96 kiloyken doktor kesinlikle koşma yürüyüş ve bisiklet ile önce kütleni hafiflet ilk yapacağın iş kilonu vermek olsun demişti. Çok mantıklı , çünkü koşudaki her adımda dize yapılan yük inanılmaz derecede fazla. Bunlara da dikkat edip vücut anatomimizi bilmemiz ona göre spor yapmamız gerek, bunu da işin ehline bırakmak gerek. Çünkü Youtube da bir iki bisiklet ayarı videosu izleyip yapılan ayarlardan hayır gelmiyor.

@hakkında: boşluk diz arka ağrısı genel olarak herhangi bir kronik sağlık sıkıntısı yokken ve biraz daha uzun kmlerden sonra (40+ km gibi) kendini hissettiriyorsa,selenin olması gereken ölçüden daha yüksek kullanılması ile alakalıdır,geçmiş olsun

@Onur Ali İmren daha dikkatli olup durumu kontrol altında tutmaya çalışacağım diz ağrılarım sürekli olursa duruma bakarım artık

@bilalfidanboy Bildiğim kadarıyla selenin pedal çevirirken dizler tam düz olacak yükseklikte olması gerekiyor ...