Şöyle bir yazı geçti elime, yorumsuz paylaşıyorum:
2019 Wuhan Coronavirus'u hakkında çok fazla dezenformasyon var. Yanlış bilgilerin çoğu kulaktan dolma bilgilerle yayıla yayıla en sonunda Çin'den kimseyi almayalım. Çin'den gelen paketlere bile el sürmeyelim, zaten yaşlı Uzakdoğulu erkekleri öldürüyor gibi bilimsellikten son derece uzak, bir noktada (bilmeden olduğunu umuyorum) ırkçı söylemlere kadar gitti. Hoşumuza gitse de gitmese de fark etmeden hatalı bilgiler paylaşıldığını görüp bunu yazma gereği duydum. Beraber doğru bilgilerle bu hastalığa karşı korunalım ne dersiniz?
Coronavirüs hakkında ne biliyoruz ve doğru bilinen yanlışları sizler için derledim. Alın size büyük hizmet. 😂
Coronavirüs nedir?
Coronavirüs memeli ve kuşları etkileyen nezle, sars (uzakdoğu'dan çıkma) ve mers (ortadoğu'dan çıkma) virüslerinin de olduğu virüs türüne verilen bir genel isim. 2019 Novel Coronavirus o kadar yeni ki ona henüz gerçek bir isim takmadılar. Her hayvanda farklı semptomlara sebep olmakla beraber genelde domuz ve ineklerde ishale, kuşlarda ve insanlarda üst solunum yolu enfeksiyonlarına sebep oluyor. Bu virüslerin HİÇBİRİNE karşı aşı veya ilaç yok. Kendi kendine geçiyor. O sebeple viral enfeksiyon geçirdiğiniz zaman doktor size ağrı kesici ateş düşürücü verir ancak herhangi başka bir şey veremez.
Virüsün kendisi öldürmüyor, virüs sebebiyle zaattüree'ye yakalananlar zaattüree'ye bağlı komplikasyonlardan vefat ediyor. Yani hali hazırda bir sağlık sorunu olanlar nasıl gripten vefat ediyorsa bu virüsten de vefat edenler oluyor.
(link)
Wuhan Deniz Mahsulü Pazarı'ndan çıktığı düşünülüyor.
Daha önce, bu virüs ile %88 oranında benzerlik taşıyan coronavirüsler yarasalarda keşfedilmiş ancak Wuhan Deniz Mahsulü pazarında yarasa satılmıyor. Dolayısıyla başka bir hayvana yarasalardan geçip ondan sonra insana bulaştığı düşünülüyor.
(link)
Ölüm oranı %3 (YANLIŞ)
Hayır ölüm oranı %3 değil. Bilinen ve rapor edilen vakaların şu ana kadar %3ü vefat etti. Sağlık çalışanları yeni koronavirüsü kapan insan sayısının çok daha yüksek olduğunu ancak hastaneye gidecek kadar ciddi semptomlar göstermedikleri için rapor edilen vaka sayısına oranla ölüm sayısının %3 olduğunu düşünülüyor.
Çok yayılabilen virüslerin daha az agresif olduğu düşünülüyor bu arada. Yine the Guardian haberini paylaşıyorum.
(link)
Bu vefat edenlerin 2 tanesi dışında hepsi yaşlı erkek. Çin'deki yaşlı erkek oranı epey yüksek olduğu için buna çok şaşırmamak gerek.
Dilerseniz demografik yaş dağılımına bakıp anlayabilirsiniz bunu.
(link)
Biyolojik silah olduğu iddiası bilimsel değil.
Bazı "kaynaklar" bu virüsün labda üretildiğini ve sadece Çinlileri, veyahut Çinli yaşlı erkekleri hedeflediğini yazmış söylemiş. Bir kere Çinli olsun Ugandalı olsun fark etmiyor hepimiz aynı genoma sahibiz. Etnik olarak farklı olmaları hayvanlar aleminden bakıldığı zaman farklı bir genetik yapı sebebiyle farklı bir cins oldukları anlamına gelmiyor. Bunu genelde kafatasçı ve ırkçı siteler paylaşıyor.
(link)
Çin kendi nüfusunu azaltmak istiyor o yüzden bu çareye başvurdu diyenlere de Pulitzer ödüllü araştırmacı gazeteci Mei Fong'un araştırma kitabını okumalarını tavsiye ediyorum. Tam aksine Çin yanlış nüfus politikaları yüzünden ekonomik zorluğa girebilir ve bunu geri döndürmeye çalışıyor. Çok güzel bir kitaptır.
(link)
Peki gripten daha tehlikeli mi?
Hayır, hatta gribin Amerika gibi yerler için daha tehlikeli olduğu konusunda pek çok bilim insanı hemfikir.
(link)
(link)
Madem o kadar tehlikeli değil o zaman Çin niye bütün ülkeyi kapattı?
Bunun sebepleri aslında biraz karmaşık. Daha önce SARS epidemiğini iyi yönetemedikleri için ve bu tam da Çin yeni yılına denk geldiği için insandan insana geçip daha da evrimleşmesini engellemek istiyorlar. Ancak bu derece kapsamlı bir karantinanın etkili olup olmadığı konusunda WHO bile emin değil çünkü daha önce denenmedi.
Wuhan'da yaşayan muhalif bir gazetecinin yazısı bu konuda çok aydınlatıcı. Arka planda daha çok politik bir seçim olduğu belli.
(link)
Peki nasıl korunabiliriz?
Yüz maskesi gerekli değil çünkü etkili bir korunma yöntemi değil. Kişisel tercih meselesi. Biz Tayvan'da hasta isek diğer insanlara saygımızdan ve yanlışlıkla damlacıklar etrafa saçılmasın diye takıyoruz. Yani hastaysak takıyoruz sağlıklıysak bizi korumuyor.
(link)
2003 SARS salgınında maskeye rağmen pek çok sağlık çalışanı hastalandı çünkü ellerini yüzüne götürdüler. Gözlük düzeltme burun kaşıma yüzüne dokunma hava ile bulaşmasından daha etkili. Damlacıkların sağa sola bulaşmasını engellemek lazım yani.
En etkili korunma yolu dezenfektan veya sabunla el yıkamak. Coronavirüsler sabuna karşı son derece dayanıksızdırlar. Ellerinizi yüzünüze sürmeyin dışarda ve yüzeyleri de sık sık silin. Gribal enfeksiyon için geçerli şeyler.
(link)
Ben kişisel olarak ultra dikkat ediyorum çünkü aynı zamanda yakın arkadaşım olan alt komşum 4. Evre Metastazik Akciğer kanseri. O sebeple hep takip ediyorum olan biteni.
Eşim gazeteci kendisi çok pimpiriklidir evde de ufak çocuğumuz var. Ve açıkçası kapı komşumuzdaki salgından bu kadar korkmuyoruz çünkü bu konularda okuma yaptık ve dikkat ediyoruz. Duruma Türk medyasının birazcık bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olarak bire bin katarak paylaştığını düşünüyorum.
Duruma biraz da egzotik açıdan bakılarak biraz da abartılarak paylaşıldığını düşünüyorum. Hepiniz sağlıcakla kalın.
