@mehmet ulaş fixie çalışmanızda başarılar diliyorum.
Fixie, fixed gear yani sabit dişli tanınmlamasının kısaltması. Burada dişli arka göbeğe arada flibber (cırcır) olmadan sabitlenmiştir. Yani tekerler ne tarafa dönerse dişli de o tarafa döner. Dolayısıyla böyle bir bisikletle pedalları geri çevirirken bisiklet de geri gider, tıpkı 2-3 yaş çocuklarının ön tekerden pedallı bisikletleri gibi. Bisiklet giderken bacaklarınız dönme yönünde hareket etmek zorundadır. Bunu engellemek için dönen aynakola geriye doğru baskı uygulamanız gerekir ki
@kkazimk arkadaşımız bu konudaki deneyimini çok güzel aktarmış. Bacak kaslarının dönen bir aynakola geriye doğru baskı yapabilme konusunda da gelişmesi gerekir.
Single speed dendiğinde ise kastedilen tek vitesli bisiklet, yani bildiğimiz vitessiz (biz Türkçe'de vites ile birden fazla vitesli bisikletleri kastederiz, İngilizce'de ise speed "hız kademesi" olarak anlaşılır; single speed = tek hız kademeli) bisiklettir. Bu bisiklette hız kazandığınızda pedal çevirmeyi durdurabilirsiniz veya geri de çevirebilirsiniz ama bisikletiniz kazandığı hızla yoluna devam eder, çünkü flibber tekerin dönüşünü dişliye aktarmaz. Kontrpedal frenler single speed'lerde kullanılır. Bunlarda da bisiklet giderken pedal çevirmeyi bırakabilirsiniz ama geriye doğru bastığınızda fren yapar bisikletiniz. Fixie'lerde bu fren kullanılmaz. Çünkü bisiklet giderken aynakolun dönüşünü yavaşlatarak fren yapmak zorundasınızdır. Aynakolu sabit tutabildiğinizde ise bisiklet zaten artık durmuş demektir. O yüzden fixie orijinal haliyle frensiz bisiklettir de. Fixie bu yüzden frenlenmez, "yavaşlatılır".
Fibberli, çok vitesli bir rubleyi bu nedenle sadece single speed olarak kullanabilirsiniz arka aktarıcıyı iptal ederek. Bunun pek bir anlamı olduğunu düşünmüyorum. İptale ne gerek var? Zinciri istediğiniz bir dişliye alın ve nefsinize hakim olarak vites kolundan parmaklarınızı uzak tutun

. İşte size tek vitesli bisiklet.
Eğer fixie keyfini yaşamak istiyorsanız mutlaka @Kuzey Ege arkadaşımızın resimlediği türde bir arka göbek kullanmanız gerekiyor. Gerçi fixie dişlisini vidalı her göbeğe takabilirsiniz, ama onu mutlaka bir karşı somun ile sabitlemeniz gerekiyor. Yoksa bisiklet giderken geriye doğru yavaşlama baskısı uyguladığınızda dişli bir anda takılı olduğu yerden boşalıp çıkacaktır. Karşı somunun da dişi (pasosu) yönü terstir. Bu durumu aşağıdaki fotoğrafımda göstermeye çalıştım. Janta örülü olan göbekte fixie dişlisi ve karşı somunu için 2 farklı çapta pasa görüyorsunuz. Dişlinin takılı olduğu bölümün çapı 34,7 mm, sabitleme karşı somununki ise 32,7 mm. Buna karşılık solda duran 5-7 vites vidalı ruble göbeğinde bunun gibi çift çaplı ve çift yönlü bir paso olayı yok. Nedeni tek veya çok vitesli rublelerde sabitlemeye gerek olmaması. Çünkü göbege ters yönde bir baskı yapmanız mümkün değil, flibber dişlinin dönüşünü boşa alıyor hemen.
Bugün tercih edilen fixie göbekleri genellikle iki yönlü flip flop türünde. Bir tarafta sabit dişli, öteki tarafta tek vites dişli. Ben de Novatech'in böyle bir göbeğini tercih ettim. Gerekirse tek vitese de geçebilirim tekeri çıkarıp ters takarak. Tabi bu durumda bisikleti yavaşlatmak ve frenlemek için bir frene de ihtiyacınız oluyor. Genellikle önde kaliper bir frenle bu konu da çözülüyor. Tabi sabit dişlideyseniz el frenini çok sert kullandığınızda aynakolun da geri döneceğinizi düşünmeniz ve ayaklarınızı buna uydurmanız gerekecek.
Solda normal bir vidalı göbek, sağda fixie göbeği (vidada iki farklı çapta paso var):
Aslında teorik olarak fixie göbeğin diğer tarafına tek vites dişlisi yerine 7 vites vidalı ruble bile takılabilir. Ancak burada zincir uyumsuzluğu ile karşılaşırsınız. Fixie dişlisi ile tek vites dişlilerinin bakla eni geniş olmak zorunda (1/8") çünkü dişlilerin dişleri kalındır. Bu genişlikte zinciri tekeri ters takıp çoklu rubleye geçtiğinizde dişliler arasında yeterli çalışma boşluğu olmayacağı için kullanamazsınız.
Bir başka çözüm de bildiğimiz herhangi bir flibberli göbeğin disk fren rotorunun vidalandığı 6 yuvaya vidalanan sabit dişliler. Hatırladığım kadarıyla Doğukan Aksu arkadaşımızın bu konuda bir gönderisi vardı.
Kolay gelsin
