İsrail'de çalışan bir Türk doktorun paylaşımlarını da okumanızı öneriyorum...
Hayrına bir araya toplayalım;
herkese selam. aylardir yoktum, israil'e tasindim ve kudus'te bir hastanede asistanliga basladim. bu ve sifirdan ibranice ogrenmek tek odagim oldu haliyle. siteye donesim vardi, israil'deki korona uygulamalari hakkinda bir flood yapmak istedim (virus 21 subattan beri burada)
israil dunyada en erken ve isabetli onlemleri alan birkac ulkeden biri. turkiye'nin eksikleri daha iyi anlasilir, belki bir umut birileri duyar diye yazacagim biraz da. karantina, test sayilari, devlet seffafligi ucretli izin vs az az girmeye calisacagim
kac kisi ilginc bulur bilemiyorum. su an burada yapilan (cogu sadece burada olan seyler de degil) ve bizim de hizla uygulayabilecegimiz cok sey var bence. hala tartismali olan noktalar da var. kisa kisa hepsinden bahsedecegim. basliyorum
en bastan sunu yazayim: israil'de resmi bir sokaga cikma yasagi henuz yok ancak devletin belirledikleri disinda hicbir isyeri acik degil. gelirlerinden olanlara aylik "issizlik maasi" yolu acildi. bu miktar ulkedeki ortalama maasin altina dusemiyor (asgari ucretin 1.5-2 kati)
mesela bize arabalarimiza koymamiz icin "su hastanede doktordur" yazisi verdiler. polis noktalarinda isaretsiz araclar ara ara durdurulup disarida olmalarinin sebebi soruluyor
bir uygulama var israil saglik bakanliginin bu surecte gelistirdigi, "hamagen". konumunuzu takip edip eger tani konan bir korona hastasi ile son 14 gunde yolunuz kesistiyse size bildirim gonderiyor
saglik bakanligi, herkese acik telegram hesabindan her gun israil'de kac test yapildi, kac supheli, kac karantina, kac hasta, konumlari, yas grubu, risk faktorleri her turlu ayrintiyi paylasiyor. fake bilgiler aninda yalanlaniyor
bakanlik tarafindan surekli guncellenen, ulkedeki tum vakalarin ve ev karantinasindaki kisilerin konumunu, sayisini, gecmisini gosteren ve sokagina kadar zoom yapilabilen 2 resmi harita mevcut
bu hafta gunluk test sayisi 2-3 binlerden 5-6bine yukselecek, oradan hedef 10bin. nufus turkiye'nin onda biri. bu hafta mcdonald's vs gibi drive-thru test merkezleri acilmaya basladi, arabani al avm otoparkina git testini ol evine don tarzi
tani konmadan ulke icinde hareket eden vakalar tum ayrintilariyla halkla paylasiliyor. mesela 2 gun once 324'uncu vakanin taniya kadar gezdigi yerleri saatine kadar paylasmislar. bu zamanlarda o konumlardaysaniz karantinaya girin diye
basbakan zaten her gun tv'de aciklama yapip sorulari cevapliyor, bakanlar da yasli-genc temasinin onemini, "hasta egrisinin yataylanmasi" gibi ayrintilari 3-4 dilde cocuga anlatir gibi anlatiyorlar. bu adam savunma bakani
otobuslerin yarisi durdu, kalanina devlet onayli islere gitme amaci disinda binilmiyor (kontroller mevcut). aksam 8den sonra toplu tasima yok. on kapidan binis yasak, nakit odeme asla yapilmiyor, sofor yakinina oturulmuyor, on kapidan binilmiyor. soyle seritler cektiler.
simdi biraz genel gidisati ve karantina mantigini anlatayim. virus 1 ay once geldi buraya ve hemen karantinalar, uc onlemler basladi. basbakanin bizzat aciklama yapmadigi bir gun hatirlamiyorum. kimse anlam veremiyordu basta tabii, daha cin disinda vaka yok sayilirdi
her sehirde korona kabul eden hastaneler belirlendi. her hastane korona vakalarini almak zorunda degil. aksine, yeni/yatan tum hastalarda suphe varsa sadece belirlenmis hastanelere gonderiliyor. belirtisi olanlar "temiz" hastanelerde kapidan alinmiyor
2. haftamizda vaka sayimiz 10-20ydi, dunyada henuz cok buyuk bir panik yoktu. burada resmi karantina altinda hali hazirda 20bine yakin insan vardi (nufus 8-9 milyon)
BURAYA DIKKAT: bir ulkede vaka artisi varsa GERIYE DONUK 14 gun karantina uygulamasi yapildi. mesela avusturya daha 100 vakasi bile yokken listeye alindi ve o gun viyana'dan 12 GUN ONCE donmus stajyerim aranip gunun ortasinda evine yollandi, hastaneye 2 gun sonra donmek uzere
bolum baskanim profesor 2.5 hafta once fransa'da konferanstan geldiginde 14 gun karantinaya alindi. fransa bu listeye alindiginda oradaki toplam vaka sayisi daha 200-300'du. gulduk dalga gectik abartiliyor diye, sonuc ortada
bekledigimden cok fazla uzadi kusura bakmayin. umarim sikmamisimdir. simdi karantina uygulamasini anlatacagim. sorularinizi cevaplayacagim birazdan veya sonda, daha burdayim zaten. israil'e tasinma, ibranice ogrenme hikayemi de anlatirim bir ara, kitaplik malzeme mevcut
karantina nasil halka uygulatildi? ilk karantinalardan itibaren karantinaya alinan insanlarin evlerine gelisiguzel zamanlarda gorevliler yollanmaya basladi. kisi evde mi diye kapida kimlik ve ates kontrolu yapildi.
burada da asiri dindar kesim karantinaya uymadi, zaten vakalarin buyuk kismi onlarin yasadiklari yerlerden. 1 hafta icinde dini egitimler yasaklanip sinagogda 150 kisilik dugun yapti diye bir haham ve gelinin ve damadin babalari gozaltina alindi vs ve buyuk kesim evine dondu
tartismali nokta: yeni cikan bir yasayla istihbarat yalnizca saglik bakanliginin supheli kabul ettigi karantinadakilerin konumlarini telefonlarindan izliyor, hedef: 1) onlarla temasa gecen insanlari tespit edip karantinaya almak 2) evlerinden cikmalari halinde cezalandirmak
dunku veriler. toplamda resmi ev karantinasina alinan kisi sayisi 129870. nufus 9 milyonun biraz altinda desek ulkede her 100 kisiden karantinaya alinip devlet tarafindan evine gorevli yollanarak takip edilenlerin orani 1.5.
sigara, e-sigara icme konusu. saglik bakanligi bildirgesindeki oneri aslinda ama ozellikle yasliysaniz ve disarida gorulurseniz uyariliyorsunuz (hastane bahcesinde birkac kez tanik oldum bu olaya). bakanlik bildiride "sigarayi birakmaniz icin firsat!" diye not dusmus yanina
hastanelere biraz girdim yasadiklarimi 2 tivitte tamamlayayim: hastanede doktorlardan sekreterlere, guvenlik gorevlilerinden temizlik elemanlarina kadar corona senaryolarina karsi ozel egitim almaya basladik. hastane icerisinde zaten 1 aydir olaganustu hal var, kus ucmuyor.
saglik calisanlari olarak yurt disi cikis yasagimiz var 1 ayi askindir. surada anlattigim uygulamayi ulke icindeki ilcelere kadar uyguladilar. son 2 hafta boyunca bulundugum bir ilcede vaka mi cikti, 2 hafta tamamlanana kadar ise gelmem yasak
bitiriyorum yavastan. 21 subat - 24 mart arasi ulkedeki toplam vaka sayisi 1930. bunlarin 1000i testlerin kritersiz asiri yayginlastirildigi son 3 gunde geldi, semptomsuz ve hafif semptomlu orani cok yuksek. agir vaka sayisi 34. vakalardan ilk olum 3 gun once geldi, su an sayi 3.
bu sayilar artabilir, sansla da alakali elbette ama su an dunyanin her tarafindan tum israil vatandaslari halen buraya akin ediyorlar, buradan ulkelerine geri cagirilan yabancilardan kimse ise donmek istemiyor.
kendimi guvende hissediyorum. burada bulunan tanidigim kimse icin endiselenmiyorum. saglik bakanligi bana saglik calisani oldugun icin muayene + test uyguluyor, elimin altinda hastalarima uygulayabilecegim sinirsiz test var, maske vs malzeme sikintim ufukta bile gorunmuyor.
hala basbakan her gun tv'de karar alma hizi ve aldigi onlemlerin insan haklarina mudahaleri konularinda sikistiriliyor. bunlara tek tek telefon baglantisi, canli yayina cikma, basin toplantisi vs vs cevap veriyor. her seyin kontrol altinda olduguna ulkede herkes emin.
en buyuk derdim turkiye evet. hayatim boyunca biriktirdigim butun sevdiklerim orada. ailem, arkadaslarim (kotu bir arkadas olsam da) turkiye'deler ve onlara bir sey olmasindan korkuyorum. hastalanirlarsa yuksek ihtimalle iyileseceklerini biliyorum ama ulkeye bile gelemeyecegim.
