Geçmiş olsun.
Benim katılmadığım nokta şu cümleler: "İşte insan gibi insan." "Oradaki mavili adama çarpsaydınız durum çok farklı olurdu." "Ülkemizde düzgün insan da varmış." "Böyle kibar insan kaldı mı?"
İnsan, her koşulda aynı tepkiyi veren bir canlı değildir; dahası hep aynı koşulda aynı tepkiyi de vermez. Aynı kadın, örneğin beş dakika evvel olumsuz bir haber almış olarak üzgün bir şekilde evine giderken böyle bir durumla karşılaştığında bambaşka bir tepki de verebilirdi. -Böyle bir haber de almış olabilir, bilemeyiz. Ya da "beş para etmez" dediğimiz bir kişi mutludur, ya da tamâmen ümitsizdir, ya da dalgındır ve böyle bir olayla karşılaştığında hiç umursamayabilir.
Kazâyı yapan (kazâ yapmaktan kıl payı kurtulan) arkadaşımız da sâkince "kusurabakmayın" diyor, hiçbir şey demeseydi dahi kadının (sol) omzuna dokunuyor -ki bu temas karşı tarafa iyi niyet göstergesi. Yine aynı şekilde, yukarıdaki mantıkla düşünürsek, kadın bağırıp çağırsaydı, bisikletli arkadaşımızın tavrı da belki çok farklı olacaktı. Bu durumda kadın bağırıp çağırdığı için "anlayışsız, kaba, kötü insan" olmayacaktı; kezâ, sert tepki vereceği için bisikletli arkadaşımız da (Ayrıca, belki annesidir, o da olayın akışının olumsuz olmadığından ve olayın çok âni geliştiğinden tepki ver(e)miyor. İki kişinin verdiği tepki, onun zihninde olumsuz bir tepiye [reflex] yol açmıyor ve bu da davranışına yansıyor).
"Aynı durumda bir başkası olsa" gibi cümleler bence gerçeği yansıtmıyor. Hiçbir olay, hiçbir an kopya edilip başka bir âna, olaya, kişiye tasarımlanamaz.
Sonuç: Kişi, inancına, yaşam görüşüne göre şöyle dua edebilir ya da dilekte bulunabilir veyâ olumlu düşünebilir: "N'olur insanların 'ters' taraflarına denk gelmeyeyim."
