Neden amortisör?

Admin

Yönetim Kurulu
Kayıt
5 Eylül 2004
Mesaj
1.737
Tepki
2.903
Biz bisikletçiler, 90'lı yılların başlarında bir kadro ne kadar "sertse" o kadar iyidir diye düşünürdük. Artık amortisörlü bir bisikletin bazı arazi koşullarında gerekli olduğu tartışılmaz bir gerçek. Evet, seçim sizin. Uzunca bir süre arazide yol almışsanız diziniz ve sırtınız ağrıyabilir, elleriniz - kollarınız uyuşabilir. Eğer sizin de benzer "tatlı" şikayetleriniz oluyorsa, bozuk yolları evdeki koltuğunuzdaki gibi rahat, uçarcasına aşabilirsiniz. Heyecan için süspansiyon, amortisörlü bir bisikletle bozuk yollarda daha fazla sürat yapabilir, müthiş heyecanlar yaşayabilir ve bunu da kontrolü kaybetmeden, güvenli bir şekilde yapabilirsiniz. Ayrıca bisikletiniz amortisörlü ise, lastiklerinize (konfordan vazgeçmeden) daha fazla hava basarak, lastik patlama riskini azaltabilirsiniz. İnişte, çok düzgün yollar hariç amortisörlü bir bisiklet normal bir bisikletten daha hızlıdır. Yol koşulları bozuldukça amortisörlü bisikletler normal bisikletlerden daha hızlıdır. Tabii bu, bisikleti kullananın performans ve yeteneğine göre farklılıklar gösterebilir.

Çıkışlarda eğim çok değil ve yol düzgünse normal bisiklet amortisörlüden hızlıdır. Fakat eğim artıp, yol bozulursa özellikle arka tekeri amortisörlü bisikletler yarışı kazanmaya başlar. Ancak normal bir bisikletin sadece ön amortisörlü veya arka amortisörlü bisikletlere göre hızlanma faktörü daha fazladır. Bu, yokuş yukarı yapılan ataklarda, iniş yarışlarının startında, ya da kısa ve ustalık gerektiren tırmanışlarda bir avantajdır. Ön-arka amortisörlü bisikletlerde son yıllarda yapılan geliştirmelerde yokuş yukarı (veya yük altında) pedala basma sonucu arkada oluşan esneme oldukça aza indirilmiştir.

Bisiklete sadece şehirde biniyorsanız yukarıda bahsedilenler size anlamsız gelebilir. Ama sadece hafta sonları bile de olsa şehirden kurtulup, biraz olsun ormanlarda, kırlarda ya da toprak yollarda pedal basan ve de süratin verdiği heyecanı seven bir tipseniz, amortisörlü bir bisiklete sahip olmak istemeniz en doğal hakkınızdır. Amortisörlü bir bisiklet almaya karar vermeden, öncelikle şu soruları yanıtlamalısınız:

1-Bisikletinizi sadece şehirde mi kullanacaksınız?
Yanıt evet ise, sizin amortisörlü bir bisiklete çok fazla ihtiyacınız yok, demektir. Ama 2000’li yılların başından beri şehir bisikletlerinde de kullanılan, çalışma mesafesi az, (50 mm.) basit ön amortisörlü bisikletler, hatta ön-arka amortisörlü bisikletler oldukça yaygınlaştı. Konforlu şehir gezintileri tercihiniz ise bu tip bisikletlerden önerilebilir.

2-Hafta sonları şehirden kurtulduğunuz ve doğada bisiklete biniyorsunuz, fakat hala asfalt veya düzgün köy yollarında aheste gezinmeyi mi tercih ediyorsunuz?
Yanıtınız yine evet ise, size amortisörü fazla karmaşık olmayan ,orta performanslı ön amortisörlü bir bisiklet önerebiliriz.

3-Bisikletinizle doğadasınız ve neredeyse yolu olmayan en ücra köşeleri keşfetmek ve başkalarının korkutucu veya gereksiz bulduğu süratli inişler sizin hobiniz ve oldukça dik, iri taşlar, çukurlarla dolu bir yolun tepesinde sevinçten ve biraz da heyecandan gözleri parlayan bir tip misiniz?
O zaman iyi bir ön-arka amortisörlü bir bisikleti hakettiğinizi düşünebilirsiniz.

Bisiklet Tipleri
Amortisörlü bisikletler çok genel olarak 2 tiptir:

A) Sadece ön çatalı amortisörlü olanlar.
B) Ön- Arka (Full Amortisörlü) amortisörlü modeller. (Eskiden gidon boğazı amortisörlü olanlar vardı. (En tanınmış örneği OFF- ROAD firmasından Bob Girvin'in tasarımı FLEXSTEM idi. Fakat bu sistem son yıllarda ortadan kalkmıştır.)

Ön çatalı amortisörlü bisikletler, amortisörsüz veya full- amortisörlü bisikletlere göre bazı durumlarda avantajları daha çoktur. Bu tiplerde arka üçgeni amortisörlü bisikletlerde olduğu gibi, enerjinin arka tekere aktarımında kayıp söz konusu değildir. Bu da çabuk hızlanmayı kolaylaştırır. Bazı gelişmiş(ön veya arka) amortisörlerin “lockout” sistemleri vardır. Bu sürüş sırasında amortisörü kiltlemeye yarar. Bazı modellerde bu işlem için bisikleti durdurmak gerekebilir..

Arka çatalı da amorotisörlü bisiklet modelleri son yıllarda hızla çoğalmakta ve ucuzlamaktadır. 1990'lı yıllarda da amortisör üreten sayısız firma ortaya çıkmıştır. Bu da beraberinde ucuz amortisörlü bisiklet üretimini getirmiştir. Ayrıca tüketimin çoğalması sonucu bisiklet kadro üretimi de ucuzlamış, özellikle alüminyum alaşımlı kadrolar çok yaygınlaşmıştır. Ön-arka amortisörlü bisikletlerde şokları kontrol altına alan hidrolik, elastomerli, yaylı veya bunların karışımlarının bulunduğu sistemler mevcuttur. Fakat arka amortisörler içinde en çok kullanılan ve tercih edilen modeller yağlı- havalı, yaylı- havalı veya yaylı-havalı-yağlı olanlardır. Bu tip bisikletlerde arka üçgenin hareketi de çeşitli tasarımda bağlantılarla sağlanır. Bunların çok gelişmiş olanları özellikle arazi iniş yarışlarında yaygın olarak kullanılır. Son yıllarda birçok ünlü bisikletle üreticisi, özel olarak ön- arka amortisörlü bisiklet tasarımlarına önem vermektedir.

"Cross Country" tipi olup da ön-arka amortisörlü bisikletler oldukça yaygınlaşmaya başlamıştır. Bunlarda arkadaki esneme 20-50 mm. arasında değişebilir.

Amortisörler yapıları bakımından çeşitli tipleri vardır: Hidrolik (yağlı, havalı), elastomerli , çelik yaylı veya bunların karışımını içeren modeller.

Hidrolik amortisörler ancak belli bir süratten sonra veya derin çukur, yüksekçe tümseklerde daha verimli çalışır. Düşük süratte, alçak tümsekli yollarda amortisörün içindeki contaların sürtünmesi, içiçe geçmiş iki borunun rahat çalışmasını engeller. Buna "stiction" denir (static friction). Bazı modellerde amortisörün sertliği ayarlanabilir. Hidrolik amortisörler yüksek süratlerde en güvenli ve kontrollü sürüşü sağlar.

Elastomerli (özel bir kauçuk türü) tipler, düşük süratlerde de konforlu sürüş sağlar, çünkü içinde hidroliklerdeki gibi contalar olmadığı için "stiction" problemi yaşanmaz ve yolun en ufak pürüzlerine bile cevap verir. Bu tip amortisörlerde bakım onarım çok kolaydır. Fakat bunlardan ileri düzeyde perfomans beklemek doğru olmaz. Bazı yeni modellerde sertlik ayarı dışarıdan da yapılabilmektedir:. Elastomerli tiplerin dezavantajı, yüksek süratlerde amortisörün kuvvetli bir darbe sonucu sıkışıp, hemen ardından aynı oranda geri tepip, kontrolü kaybettirme riskidir.Fakat bu tip amortisörler, ucuzluğu, bakım gerektirmezliği ve konforlu olması yüzünden bir zamanlar amatör bisikletçiler tarafından oldukça ilgi görmekteydi. Fakat bunların yerini artık bildiğimiz çelik yaylar almıştır. Elastomerlerin çok sık parçalanması yüzünden bu sistem artık kullanılmamaktadır.

Son yıllarda amortisörlerde oldukça ilerlemeler sağlanmıştır. Buna iyi bir örnek Rock Shox firmasının SID modelidir. Manitou ve Marzocchi firmalarının da çok gelişmiş modelleri vardır. Bu gelişmiş modeller hem hidrolik sistemin üstünlüğü ile ve akıllıca kullanılan yaylar ve yağ kartuşlarlarıyla her türlü koşulda çok iyi bir kontrol sağlar. Sonuç olarak bisiklete biniş amacınıza ve tarzınıza göre bir bisiklet seçmenizde yarar vardır. Böylece bisikletinizden en fazla verimi almış, siz de en mutlu anlarınızı yaşamış olursunuz..

GÜRSEL AKAY
 
Scudo

tikky

Üye
Kayıt
22 Ekim 2004
Mesaj
22
Tepki
2
çok güzel bir anlatım yaa..bravo...amörtisör ün önemini kavramış olduk...
 

Gürsel A.

Forum Bağımlısı
Kayıt
10 Eylül 2004
Mesaj
1.387
Tepki
2.153
Şehir
İstanbul
Selam.
Fotoğraf 1999 yılıydı galiba. Alanya'da Rafting-Triatlon yarışında çekilmişti.Bunu çeken arkadaş da hayatında ilk kez dijital bir makinayı kullanıyordu.. Öyle ayrıca fotoğraf konusunda da usta falan değildi ama güzel çekmiş, eline sağlık..

Ayrıca da bu yazı bana ait, altına eklenmemiş..Sitede diğerleri de var..(Siteyi bilmeyenler için yazıyorum..)(link)..

Selamlar..
Gürsel Akay
 

Yiğit

Üye
Kayıt
28 Eylül 2004
Mesaj
71
Tepki
14
Şehir
Bursa
neden mi amortisor ?? Uludağ'dan inerken takım arkadaşlarınıza yetişebilmek için. Hani çıkarken kas kondisyon felan ama inerken nal toplamak insanı baya bi ezik hissettirio...
 

cjtech1

Üye
Kayıt
10 Mart 2005
Mesaj
2
Tepki
0
Şehir
Ingiltere/Portsmouth
Yaw ben size bişi sorcam benim kilom yaklaşık 100, vede aldığım bisikletin içinde SRSuntour XC60 amortisör geldi ama bu benim ağırlığıma dayanır mı?.Şu anda ayarı en serte getirdim ve bisiklet bütün tümseklerde zıp zıp zıplıyor walla :D. Aslında bu durum hoşuma gitmiyor deil hani ama benim sorum acaba lastiğim patlar mı yada daha kötüsü amortisöre bişi olurmu bu olaylar sonucunda şimdiden herkese teşekkürler....
 

Gürsel A.

Forum Bağımlısı
Kayıt
10 Eylül 2004
Mesaj
1.387
Tepki
2.153
Şehir
İstanbul


Selam..
O kategori amortisörlerde (uzun yazıda da yazmıştım) rebound damping (geri tepme) kontrolü yoktur.. Tümseklerde zıp zıp zıplaması normal.. Daha performanslı bir şey için kesenin ağzını açmak lazım ama arazide deli gibi binmiyorsan şart değil..
Selamlar..
Gürsel
 

alperen_69

Forum Bağımlısı
Kayıt
12 Mayıs 2005
Mesaj
895
Tepki
305
Şehir
bursa
Bisiklet
Giant
e tabi o zamanki dijital makina ancak bu kadar çeker
 
Kayıt
15 Ekim 2009
Mesaj
60
Tepki
55
Şehir
MANİSA
Gürsel Bey merhabalar,
İsmim Berke ,size Manisa'dan yazıyorum...
ben sizi uzman tv'de de izledim...ve yazdığınız bir çok konuyu okudum...
ama internette araştırmama rağmen bulamadığım bir konu var...kısaca açıklayayım,
yaklaşık 3 ay önce Kron XC 1000 16" model bir bisiklet aldım...ilk baştan pek bir sorun yoktu fakat sanki bir performans düşüklüğü vardı...baştan sanki benden kaynaklanıyor diye düşündüm fakat daha sonra bir arkadaşımın 17" Mosso marka bisikletini kullandığımda çok daha kolay bir sürüşü olduğunu gördüm ve benden değil de bisikletimden kaynaklanıyormuş gibi gelmeye başladı...acaba kadro boyu bana uygun değil mi acaba...boyum 1.70 cm....
bir diğer sorumda bisikletimdeki ön amortisör (bendeki amotisör TopGun) sanki kısa gibi geldi...amortisör boyu 16" bir bisklet için ne olmalıdır.
bu soruyu sormamın nedeni arkadaşımdaki amortisörünün benimkinden daha uzun olması..
yardımlarınız için şimdiden çok teşşekkür ederim...
saygılar...
 
Kayıt
27 Nisan 2010
Mesaj
15
Tepki
2
Şehir
Ankara
amortisörün arkada iyisi iş görüyor da kötü olunca işkenceden beter oluyor. şu an kullandığım bisikletimde durum bu markasını sormayın ben de bilmiyorum küçükken babam almış gelmişti :( şimdi bisikleti toparlayıp satmayı planlıyorum ve bu sefer ön amortisör planlıyorum yoldaki bütün çukurları hissetmek güzel oluyor xD
 
Kayıt
30 Mayıs 2010
Mesaj
6
Tepki
4
Şehir
balıkesir
selam,kullandığım suntour nrx d nin kilidi yok,sertlik ayarı da yeterli değil,road 28 inç performansını bariz bozuyor,önerilerinizi bekliyorum.tam güç asılınca bir noktadan sonra gücünüzü absorbe ediyor,ne yapmalıyım?
 

recep mutluer

Aktif Üye
Kayıt
20 Temmuz 2010
Mesaj
106
Tepki
36
Şehir
eskişehir
Ben birşey duydum.amörsitör rampalarda gücümüzden kesiyormuş.Bu miktar çok mudur?
 

emre karakoç

Daimi Üye
Kayıt
2 Kasım 2010
Mesaj
348
Tepki
212
Şehir
adana
Bilgiler için teşekkürler. 18" kadrolu bisikletim için RST MEGAAN AIR RL DAĞ BİSİKLETİ AMORTİSÖRÜ almayı düşünüyorum. Fiatı ağırlığını düşününce uygun geldi. Fikir verebilirmisiniz.