@Mehmet Metin Levent böyle bir tepki bekliyordum. "Lisan" ile "plus" kelimelerini aynı kefeye koyan adamla neyi tartışabilirsin?
dil ile artı gibi. bunun tartışması çok olur. dil yaşayan bir şey sonuçta. türkçe söz dizimi binlerce kilometrekarelik coğrafyada ve binlerce yıl içinde handiyse değişmemiş. zaman olmuş arapça, zaman olmuş farsça, zaman olmuş fransızca, şimdilerde ingilizcenin saldırısı altında. ama aldırmadan hepsinden alacağımızı alıp yoluna devam etmiş.
bbc denen kefere ingiliz tv kuruluşu, ingilizce ile ilgili bir belgesel hazırlamış. ingilizce kelimelerin diyor belgeselde yüzde 60 ı fransızca kelimelerden oluşur. hatta diyor yüzde 20si de kuzey avrupadn ingiliz kuzeyine ara ara saldıran vikinglere aittir. adam demiyor yani dilime sahip çıkmıyorum. adam diyor ki, benim dilim kırma bir dildir ama bütün dünyaya bülbül gibi konuşturuyorum. bunu sebebi de yayılmacı ingiliz politikası, para, sömürme düzeni.
dolar altı plus olmasının sebebi türkçemize sahip çıkmamak bir bakıma ama türkçe yaşayan bir dil. hala dünyada birçok ülkede, türkistanda (ingiliz orta asya terimini kabul ettirmiştir ama orta asyanın 1900 den önceki tarih kitaplarındaki adı türkistandır) konuşup anlaşıldığını rotasız seyyah youtube kanalında şaşırarak izledim.
demem o ki, bir asır önceki adam lisan diyordu, bir asır sonraki plus diyor. 5 asır evvel yavuz kötü anlam içerirken bugün insanlar çocuklarına yavuz ismini koyuyor.
bir olamaz isek, birisi size lisan, öbürüne plus dedirtir. plus diyen lisan diyeni, lisan diyen plus diyeni beğenmez. alın size 2 yepyeni bir altküme. bozdur bozdur harca.
1996 yılında bisan apennin diye aluminyum kadrolu, marzocchi maşalı full shimano stx rc li bir model çıkardı. ilk serinin biiskletlerinin kadroları tayvandan geldi çünkü o aralar alüminyum kaynak yapmayı bilen usta yoktu bisiklet üretiminde türkiyede. sonra bisan pejo bisikletlerin üretim hakkını aldı. ART serisi çıktı. sonra ne oldu? bisanı ihlas holding aldı. ve bisan bu senelere kadar piyasadan neredeyse silindi. ürettiğine sahip çıkmadı ülke. yabancı markalara feda edildi o zaman bisan.
bir şehir efsanesi de, japon saat sanayi ilk kurulduğunda, her japonun bozulsun bozulmasın her sene bir saat alarak sanayilerini önce emekletmesi, sonra yürütmesi olmuştur.
alman hundertwasser, biz burada mükemmel gemiler yapmalıyız, mümkünse kar ederek, gerekirse zarara katlanarak ama muhakkak mükemmel gemiler yapmalıyız der. işin sırrı budur. emeğine ve üretimine sahip çıkmak.
geçen sene veya 2 sene önce forumda biri, dış lastikler çok pahalı bisiklet sporunu bırakıcam petlas bisiklet lastiği üretsin diye feryat etti. ben de o zaman yanıtladım. şimdi paran yok ve petlas lastiği alacaksın ama elin bollaşınca koşa koşa gidip yabancı mal alacaksın. petlas senin gibilere lastik üretip neden risk alsın?
birden madalyonun diğer yüzü var. eğer iç üretimi korursanız, o iç üretici de, dünya kalitesinde üretim yapmayıp kolaya kaçıp tapon mal üretirse, zamanla ahali homurdanmaya başlar. 1983 ten evvel ve sonrasında 2000lere kadar ülkeye reno, tofaş arabalar alırsanız alın hem de şu paraya diye zorla dayatıldı. şimdilerde togg mogg konuşuluyor. anadolla aynı yıl üretime başlamış bir hyundai gerçeğine ne diyeceksiniz.
bizans rehaveti osmanlıyı, sonrasında bizi sarmıştır. osmanlının gerilemesi, 3. roma olması ile başlar. istanbulun alınması ile alınan ivme ile viyana kapılarına kadar anca gidilmiş, şimdi ülkenin geleceği belirsiz bir hal almıştır. üstüne tanzimat ile yurtdışına giden o zamanın münevverlerine yapışan batı hayranlığı ve içinden çıktığı toplumu hakir görme ile bu günlere gelinmiştir.
iş yerinde benden 10 yaş büyük odtü bilgisayar mühendisliği mezunu bir abim, sıfır model aldığı vosvogen jetta marka model aracını ele güne 6 ay övüyorsa, bunu vosvogen firmasının kendisinden daha iyi reklam ediyorsa, yerli üretime duyulan güvensizlik ve kişilerdeki aşağılık kompleksine aramak lazım.
dilinize lisan girebilir, ama 7 düvel bülbül gibi şakırtırsanız dilinizi elin kırk kat keferesi bile lisan der. fransızlar ordinateur, ingilizler computer, bizler bilgisayar diyoruz. alman ise computer diyor. dünyanın en büyük 5. ya da 6. ekonomisi, dillere destan bir cari fazla verdi son 2 yıldır. diline sahip çıkarken bu detayı atlamış alamanya.
