Tarihte Bugün

21 Şubat

1910 - Butros Ghali milliyetçi fanatikler tarafından öldürüldü.

Aynı yıl Ahali Fırkası kuruldu.

1935 - Türkiye'de Fransız misyonerlerinin işlettiği bazı okullar millileştirildi.

1939 - Türkiye, Franco rejimini resmen tanıdı.

1952 - Türkiye artık NATO yani Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı'nın bir üyesi oldu; Lizbon'da yapılan toplantıya ilk defa katıldı.

1958 - İlk Türkiye Profesyonel Futbol Ligi başladı; ilk maç İzmirspor-Beykoz arasında oynandı. İlk golü İzmirsporlu Özcan attı.

1958 - Cemal Abdül Nâsır, Birleşik Arap Cumhuriyeti (BAC) başkanı seçildi.

1963 - Eski Milli Birlik Komitesi üyelerinden Alpaslan Türkeş ve Numan Esin sürgünden Türkiye'ye döndüler.

1964 - CHP Genel Başkanı ve Başbakan İsmet İnönü'ye suikast girişiminde bulunuldu. Olay yerinde yakalanan suikastçının herhangi bir örgüte mensup olmadığı, kendi başına hareket ettiği açıklandı.

1965 - Siyahi Müslüman lider Malcolm X konuşması sırasında vurularak öldürüldü.

1968 - Milli Eğitim Bakanı İlhami Ertem, "Gayemiz her ilde bir imam-hatip okulu
açmaktır" dedi.

1970 - İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi öğrencileri Boğaz Köprüsü'nü protesto ettiler. Boğaz Köprüsü'nün temeli 20 Şubat günü atılmıştı.

1971 - Yaşar Kemal Türkiye İşçi Partisi'nden (TİP) istifa etti.

1974 - Yaşar Kemal Türkiye Yazarlar Sendikası başkanlığına seçildi. Türkiye Yazarlar Sendikası aynı yılın 6 Şubat günü kurulmuştu.

1976 - Punk, Britanya'da doğdu.

1977 - Daha önce yasaklanan Emanuelle adlı film Danıştay kararıyla yeniden gösterime girdi.

1989 - Sovyetler Birliği'nin Çekoslavakya'yı işgalini protesto etmek için kendini yakan Çek öğrencinin mezarına çiçek koyan yazar Vaclav Havel, 9 ay hapse mahkum oldu.

1993 - Eczacıbaşı Bayan Voleybol Takımı, Avrupa Konfederasyon Kupası'nda ikinci oldu.


Doğanlar:
* Klasik gitarcı Andre Segovia 1893'de doğdu.

Ölenler:
* Tarım uzmanı Jethro Tull 1741'de,
* Kurtuluş Savaşı kahramanlarından Ali Çetinkaya 1949'da,
* Bestekar Faize Ergin 1957'de,
* Ressam Ercüment Kalmık 1971'de,
* Ses sanatçısı Muzaffer İlkar 1987'de,
* Sinema yönetmeni ve yapımcı Süreyya Duru ve yazar, çevirmen Atilla Tokatlı 1988'de
* AKtör John Thaw 2002'de,
* Yazar Guillermo Cabrera Infante 2005'te hayata veda etti.

22 Şubat

1848 - Paris'te işçiler ayaklandı.

1942 - Halide Edip Adıvar, ''Sinekli Bakkal'' adlı romanıyla
''CHP Sanat Mükafatı''nı kazandı.

1950 - Yüksek Seçim Kurulu kuruldu.

1962 - Ankara'da Harp Okulu Komutanı Albay Talat Aydemir ve
arkadaşları, hükümet darbesi yapmak istediler, ancak kalkışma
bastırıldı; katılan subaylar emekliye sevk edildi. Bazı üst
rütbeli subayların görev yerleri değiştirildi. Hükümet, verdiği
söz doğrultusunda darbecileri 30 Nisan'da affetti.

1972 - Uçakla gelen yolcuların gümrüksüz alışveriş edebilecekleri
ilk ''free shop'' Yeşilköy Havalimanı'nda açıldı.

1991 - Irak kuvvetleri, Kuveyt'teki petrol bölgelerini ateşe
verdi.

1994 - Somali'deki görevini başarıyla tamamlayan Türk Birliği
yurda döndü.

2001 - Merkez Bankası, dalgalı kura geçişin ilk gününde doların fiyatını 689 bin liradan 964 bin liraya çıkardı.
Faizler yüzde 5 bin 200'leri gördü.

Ölenler:
* Sinema Sanatçısı Salih Tozan 49 yaşında, 1963'de
* Besteci Cavit Çağla 88 yaşında 1988'de,
* Felsefe dünyasının önemli isimlerinden Prof. Dr. Nermi
Abdurrahman Uygur 2005'de 80 yaşında vefat etti

23 Şubat

1919. İtalya'da Benito Mussolini Faşist Parti'yi kurdu.

1945. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Almanya ve Japonya'ya savaş ilan etti.

1951. Van'ın Özalp ilçesinde 33 yurttaş sorgulanmadan kurşuna dizilmişti.Bugün yapılan duruşmada Orgeneral Mustafa Muğlalı insanların kurşuna dizilme emrini bizzat verdiğini söyledi.

1957. Küba'da Fidel Casto'nun önderliğinde gerilla savaşı başladı.

1962. Harp Okulu Komutanı Albay Talat Aydemir ve arkadaşları 22 Şubat sabahı birliklerini harekete geçirdiler. Ayaklanma bir gün bir gece sürdü ve isyancı subaylar 23 Şubat sabahı Genelkurmay'a teslim oldular. İsyana katılan birlikler yavaş yavaş kışlalarına döndü.

1975. İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı tekstil işkolunda uygulanacak lokavt ve grevleri yasakladı.

1977. Ortadoğu Teknik Üniversitesi rektörü Hasan Tan okulu kapattı. Öğrenciler jandarma gözetiminde yurtları terk etti.14 Şubat'ta rektör olarak atanan Hasan Tan öğrenciler tarafından protesto edilmişti.

1981. İspanya'da darbe girişimi oldu. Yarbay Tejero parlamentoyu bastı, parlamenterleri 18 saat rehin tuttu; darbe girişimi Kral'ın müdahalesiyle önlendi.

1994. Cep telefonu şebekelerinin açılışı Başbakan Tansu Çiller tarafından 1994 günü yapıldı. Çiller cep telefonuyla ilk görüşmeyi Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'le yaptı.

Aynı gün Bağımsız Şırnak Milletvekili Mahmut Alınak, Meclis'e sunduğu 50'ye yakın yasa teklifinden bir sonuç alamadığını söyleyerek süresiz açlık grevine başladı.

1997. İskoçya'daki Roslin Enstitüsü bilim insanları ilk kez bir koyunun kopyasını yaptılar.

1998. Anayasa Mahkemesinin Refah Partisi'nin kapatılmasına ilişkin gerekçeli kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.



Bugün Doğanlar:
1685. Besteci Frederic Haendel.
1953. Roxy Music'in solisti Bryan Ferry.


Bugün Ölenler:
1965. Amerikalı komedyen Stan Laurel.
1971. Yazar ve şair Halit Fahri Ozansoy.

24 Şubat

1908. Dr. Galip Üstün tarafından "Topkapı Fukaraperver Cemiyet'i" kuruldu.

1931. Almanya'da işsiz sayısı 4,9 milyona ulaştı.

1936. Matbuat Umum Müdürü Vedat Nedim Tör'ün hazırlattığı Türk edebiyatı antolojisi tartışmalara neden oldu.

Aynı gün Fenerbahçe Galatasaray'ı 6-1 yendi.

1942. 769 Romanyalı Yahudiyi taşıyan Struma vapuru Karadeniz'de batırıldı, yalnız bir yolcu kurtulabildi. Romanyalı Yahudiler Nazi işgalinden uzaklaşmak ve Filistin'e göç etmek istiyorlardı. Türkiye kabul etmeyince Karadeniz'e geri dönmek zorunda kalmışlardı.

Aynı gün, Almanya Büyükelçisi Franz Von Papen'e Ankara'da suikast girişiminde bulunuldu.

1950. İngiltere'de seçimleri İşçi Partisi kazandı, fakat çoğunluğu sağlayamadı.

Aynı gün Türkiye'de Basın Kanunu'nun değiştirilmesine ilişkin yasa tasarısına basın temsilcilerinin görüşleri eklendi.

1954. İstanbul'da sıcaklık -6 dereceye düştü. Tuna Nehri'nden koparak Karadeniz'e ulaşan ve daha sonra İstanbul Boğazı'na inen buzlar Boğazı ve limanı kapladı. Deniz trafiği durdu.

1955. Türkiye ile Irak arasında Bağdat Paktı imzalandı.

Aynı gün Türkiye'nin ilk özel dedektiflik bürosu, Avukat Fethi İnaler tarafından kuruldu.

1960. Şair Necip Fazıl Kısakürek 5 yıl 2 ay 15 gün hapis cezası aldı.

1971. Sağlık Şûrası'nda doktorların çoğu kürtaja evet dediler ve bedava kürtaj yapılmasını istediler.

1977. Amerika Birleşik Devletleri Arjantin, Uruguay ve Etiyopya'ya yardımı kesti.Başkan Jimmy Carter adı geçen ülkelerde insan hakları ihlalleri olduğu gerekçesiyle bu kararı aldıklarını açıkladı.

Aynı gün Türkiyeli fizikçi Prof. Feza Gürsey başarılı çalışmaları dolayısıyla fizik alanında dünyanın en önemli uluslararası ödüllerinden biri olan Oppenheimer Ödülü'ne değer bulundu.

1981. Milli Selamet Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan ve 33 arkadaşı hakkında dava açıldı. Savcı Necmettin Erbakan için 36 yıl hapis istedi. Dava 1983 yılında bugün sona erdi. Necmettin Erbakan laikliğe aykırı hareketten 4 yıl hapis, 1 yıl 4 ay sürgün cezası aldı.

1983. Adi suçtan hükümlü Fatih Laçingil ile Faik Güngörmez 1983'de idam edildi.

1987. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nde (SSCB) Gorbaçov ilk kez "Glasnost"tan (Açıklık Politikası) söz etti.

1993. Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Hakları Komisyonu, Said-i Nursi'nin itibarının iade edilmesi kararlaştırdı.

Aynı gün Danıştay, Nazım Hikmet'in vatandaşlığa alınması için kardeşi Samiye Yaltırım'ın açtığı davayı reddeden İdare Mahkemesi kararını onayladı.

1994. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ordunun Demokrasi Partisi'nden (DEP) rahatsız olduğunu söyledi.

1995. Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu'nda "Tüketicinin Korunması Hakkındaki Yasa Tasarısı" kabul edildi.



Bugün Doğanlar:
1936. Yazar Ferit Edgü.


Bugün Ölenler:
1910. İlk müzeci Osman Hamdi Bey.
1946. Şair Ömer Bedrettin Uşaklı.
1977. Besteci ve udi Yorgo Bacanos.
1992. 1961 Anayasası'nın hazırlayıcılarından hukukçu ve yazar Ordinaryüs Profesör Hıfzı Veldet Velidedeoğlu.

25 Şubat

1925. Hıyanet-i Vataniye Kanunu'nda değişiklik yapıldı; Dinpolitikaya aletedilemeyecek ve bu suç vatan hıyaneti sayılacak.

1943. Talat Paşa'nın Almanya'da tahnit edilen naaşı İstanbul'a getirildi. Aynı gün Hürriyet-i Ebediye tepesinde toprağa verildi.

1952. Başbakanlıkta kurulmuş olan "ilmi komisyon", Anayasa'daki antidemokratik maddeleri tespit etti; Anayasa'da antidemokratik 40 kanun var.

1968. İstanbul Taksim Meydanı'nda ikinci "Uyanış Mitingi "yapıldı. Mitingin amacı Türkiye İşçi Partisi milletvekillerine Meclis'te yapılan saldırıyı kınamaktı.

1980. Bedelli askerlik kabul edildi. Yurt dışındaki işçiler 20 000 mark ödedikleri takdirde askerlik yapmayacaklar.

1984. "Hakkari'de Bir Mevsim" adlı filmin gösterimi Sıkıyönetim Komutanlığınca yasaklandı.

1986. Filipinlerde seçimler yapıldı. Muhalefet lideri Corazon Aquino başkan seçildi.Ferdinand Marcos ülkeyi terketti.

1990. Nikaragua'da yapılan seçimleri Başkan Daniel Ortega kaybetti.

1991. Irak Kuveyt'ten çekilme kararını açıkladı. Böylece Amerikan birliklerive müttefik kuvvetlerin birlikte yürüttükleri " Çöl Fırtınası " harekatı sona erdi. 28 Şubatta ateşkes antlaşması imzalandı.

1994. Demokrasi Partisi (DEP) yerel seçimlere katılmama kararı aldı.

1998. Fazilet Partisi (FP) kuruldu.

2000. Carlos Santana 8 Grammy Ödülü birden kazandı. Daha önce Michael Jackson'ın "Thriller" albümüyle kırdığı bir seferde en çok Grammy alan sanatç rekorunu egale etti.



Bugün Doğanlar:

1907. Yazar Sabahattin Ali.

1947. Müzisyen Ali Kocatepe.


Bugün Ölenler:

1961. Tiyatro sanatçısı Raşit Rıza Samako.

1971. Dramaturg Sevda Beşer.

1995. Ressam Nejat Melih Devrim.

1996. İş adamı Vehbi Koç.

26 Şubat

1909. Avusturya-Macaristan ile Türkiye, Bosna-Hersek konusunda anlaştılar. Bu yeni duruma ters düşen bütün önceki anlaşmalar böylece geçersiz kılınıyor.

1910. İstanbul'da ilk solcu gazete "İştirak" yayımlanmaya başladı. Gazete Hüseyin Hilmi tarafından çıkarıldı.

1918. Kafkas cephesinde, devrim nedeniyle zayıflayan Rus ordusunun işgaline son verilerek Erzincan’ın kurtarılışı.

1934. İstanbul Belediyesi evlerdeki kafesleri kaldırttı.

1941. İngiltere Başbakanı Eden, Ankara'ya geldi

1943. İstanbul'da Varlık Vergisi'ni ödemeyen1 60 kişi Aşkale'ye gönderildi.

1944. Hükümet aile sahibi olan memurlara onar lira ikramiye verilmesini kabul etti.

1950. Yaşar Doğu Lahor'da Pakistan şampiyonu Kala'yı bir dakikada tuş etti.

1965. Hükümet proğramı mecliste okundu.

1965. Yüksek Askeri Şura, lise mezunlarının astsubay olması ve askerlik sürelerinin 2 yıl olması hakkındaki Genel Kurmay teklifini uygun buldu.

1967. Amerika Birleşik Devletleri 25.000 askerle Vietnam Kurtuluş Cephesine karşı saldırıya geçti.

1976. Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasında "Savunma İşbirliği Anlaşması" imzalandı.

1977. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul İl Kadın Kolu " Evlat Acısına Son " adlı sessiz yürüyüş düzenledi. Yürüyüş Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) ve Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) tarafından desteklendi. Yürüyüşe katılan kadınlar ellerinde " Okula gönder, morgdan al ", " Evlatlarımıza can güvenliği istiyoruz " yazılı pankartlar taşıdılar.

1985. Tarık Akan 35. Berlin Film Şenliği'nde"Jüri Özel Ödülü"nü kazandı. Ödül Zeki Ökten'in yönettiği Pehlivan adlı filmdeki rolüyle verildi. Ancak, Tarık Akan pasaport verilmediği için ödül almaya gidemedi.

1988. İşkence, İnsanlık dışı ve Küçültücü Davranışların Önlenmesi Avrupa Sözleşmesi Türkiye tarafından onaylandı.

1992. 200 metre uzunluğunda tünel kazan 11 tutuklu Kayseri Cezaevi'nden firar etti.

1999. İran'da 1979 İslam Devrimi'nden sonra ilk belediye seçimleri yapıldı. Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'yi destekleyen ılımlı adaylar Tahran belediye meclisindeki 15 sandalyeden 13'ünü kazandılar


Bugün Doğanlar:
1802. Fransız yazar Victor Hugo
1951. Tiyatrocu-yazar Osman Ferhan Şensoy


Bugün Ölenler:
1929. Besteci Asım Bey
1930. Jön Türk hareketinin önderlerinden Ahmet Rıza Bey
1961. Eski milli eğitim bakanlarından Hasan Ali Yücel
1984. Şair Hasan Hüseyin Korkmazgil
1988. Dilbilimci, edebiyat eleştirmeni ve yazar Profesör Dr. Akşit Göktürk
1994. Yazar Tarık Buğra

27 Şubat

İkinci cemre suya düştü.

1863 - Türkiye'de bilinen ilk resim sergisi İstanbul Atmeydanı'nda açıldı. Serginin açılmasına Sultan Abdülaziz destek verdi.

1932 - Halkevleri kuruldu.

1937 - Özel teşebbüsçe inşa edilen ilk Türk gemisi Belkıs, Haliç'te törenle denize indirildi.

1964 - Coca-Cola'nın dünya üzerindeki 1109'uncu fabrikası İstanbul'da açıldı. Tamamıyla yerli yatırımla kurulan şirketin sermayesi 14 milyon liraydı.

1971 - TRT açıklama yaparak, parasızlık nedeniyle radyo yayınlarını 18,5 saatten 8 saate indirmek zorunda kalacağını bildirdi.

1973 - MHP Senatörü Kudret Bayhan 15 yıl hapse mahkûm oldu. Bayhan Fransa'ya uyuşturucu madde sokmaktan yargılanıyordu.

1976 - Hayali mobilya ihracatı ve vergi iadesi yolsuzluğundan sanık Yahya Demirel için tutuklama kararı verildi. Gelişen olaylar üzerine Ecevit "Demirel'in siyasi hayatta kalma hakkı yoktur " dedi.

1978 - Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Kenan Evren Genelkurmay başkanlığına atandı.

1982 - Barış Derneği'nin 44 yöneticisi tutuklandı. İstanbul Barosu Başkanı avukat Orhan Apaydın, Türk Tabibler Birliği Merkez Konseyi Başkanı Erdal Atabek de tutuklananlar arasındaydı. Barış Derneği'nin yöneticileri gizli örgüt kurmak, yönetmek, suç sayılan fiili övmek, komünizm ve bölücülük propagandası yapmakla suçlanıyorlardı.

1993 - İnsan Hakları Derneği Elazığ Şubesi Başkanı Avukat Metin Can ve Dr. Hasan Kaya öldürülmüş olarak bulundu.

1995 - Kuzey Irak'ın Zaho kentinde bir ticaret merkezinde bomba patladı; 76 kişi öldü, 83 kişi yaralandı.

Aynı gün Mercedes kaçakçılığından hükümlüyken yeniden yargılanan milli futbolcu Tanju Çolak "suçu ihbar ettiği "gerekçesiyle mahkeme tarafından serbest bırakıldı.

2002 - Hindistan`da Müslümanların Hindu milliyetçileri taşıyanbir treni ateşe vermesi sonucu 60 kişi öldü.


Doğanlar:
* Yazar John Steinbeck 1898'de,
* Yazar Lawrens Durrell 1912'de,
* Amerikalı sinema oyuncusu Elizabeth Taylor 1932'de,
* Çizer İsmail Gülgeç 1947'de doğdu.


Ölenler:
* Bilim insanı Pavlov 1936'da,
* Yazısız karikatürün ilk örneklerini veren karikatürist Cemal Nadir Güler 1947'de,
* Heykeltraş Kuzgun Acar 1976'da,
* Komedyen Spike Milligan 2002'de hayata veda etti.

28 Şubat

Leyleklerin gelme zamanı.

1917 - Rusya'da demokratik devrim başarıya ulaştı.

1928 - Sivil Savunma kuruldu.

1933 - Berlin'de büyük Reichstag yangını çıktı.

1942 - 12 Müttefik savaş gemisi 1942 yılında Cava Denizinde batırıldı.

1943 - İki dereceli son seçim yapıldı. 455 milletvekili içinde, 14 kadın, 4 gayrimüslim ve 21 de Müstakil Grup üyesi bulunuyor.

1945 - Birleşmiş Milletler Beyannamesi Türkiye tarafından imzalandı.

1978 - Kenan Evren Genelkurmay Başkanı oldu.

1986 - İsveç Başbakanı Olaf Palme öldürüldü. Palme savaş karşıtı ve Üçüncü Dünya ülkeleri yanlısı bir dış siyaset izlemiş, Vietnam'da ABD müdahalesine karşı çıkmıştı.

1991 - Irak müttefiklerle ateşkes antlaşması imzaladı. Irak'ın 6 ay 25 gün süren Kuveyt'i işgali son buldu.

1997 - Milli Güvenlik Kurulu muhtıra verdi; MGK’nin yaptığı toplantıda laik devlet ilkesine aykırı hareketlerin arttığına dikkat çekilerek Refahyol hükümetine bir dizi önlem önerildi. Bu toplantı MGK'nın tarihinin en uzun toplantısı oldu. 8.5 saat sürdü.

1998 - Türkiye'de askeri darbe. Refah Partisi'nin de içinde olduğu koalisyon yıkıldı.


Doğanlar:
* Denemeci Montaigne 1533'de,
* Rus yazar Dostoyevski 1881'de,
* Yazar Ömer Seyfettin 1884'de,
* Futbolcu Zeki Sporel 1898'de,
* Modacı Kenzo 1940'de,
* Rolling Stones grubundan Brian Jones 1942'de doğdu.


Ölenler:
* İstiklal Marşı'nın bestecisi Osman Zeki Üngör 1958'de,
* Şair Hüseyin Siret Özsever 1959'de,
* Sanat tarihinin Türkiye'de bir bilim dalı olarak yerleşmesine önemli katkılarda bulunan Profesör Mazhar Şevket İpşiroğlu 1985'de,
* Dünya Barolar Birliği başkanvekili ve İstanbul Barosu eski başkanlarından Orhan Apaydın 1986'da,
* Yassıada yargılamalarını yapan Yüksek Adalet Divanı'nın başkanı ve emekli Anayasa Mahkemesi Üyesi Salim Başol 1990'da,
* Şair Mario Luzi ve Müzisyen Chris Curtis (The Searchers) 2005'te hayata veda etti.

1 Mart

Sefer: 1427

Yeşilay haftası

1881 - Rus Çarı II. Aleksandr Narodniklerce öldürüldü.

1914 - Atatürk, Bükreş, Belgrad Çetine ateşemiliteri ve yarbay oldu.

1926 - İtalyan Zanardelli yasası (1889 tarihli) esas alınarak hazırlanan yeni Türk Ceza Kanunu TBMM'de kabul edildi. Dönemin Adalet Bakanı Mahmut Esat Bey TBMM'de yaptığı konuşmada yeni yasa hakkında şunları söylüyordu: " Arkadaşlar ceza kanunumuz çok serttir. Çünkü inkılap çok kıskançtır. Fakat şunu heyet-i celilenize temin edebilirim ki sertliği ile beraber ilmi bir eserdir. Bundan korkacak olanlar ve korkması lazım gelenler Türk milletinin menfaatlerine, Türk milletinin hukukuna ve inkılabına karşı tekin olmayanlardır ve bunların korkması lazımdır."

1929 - İstanbul Boğazı kuzeyden gelen büyük buz kütlelerinin hücumuna uğradı. Buzların yoğunluğu yüzünden Boğaz vapurları çalışamadı.

1931 - Troçki'nin Büyükada'da kaldığı Arap İzzet Paşa köşkü yandı.

1935 - Atatürk 4. kez oybirliğiyle Cumhurbaşkanı seçildi.

1940 - Bulgaristan Mihver devletlerine katıldı.

Aynı gün Fransız yazar Pierre Louys'in, Afrodit adlı romanının Türkçe çevirisi hakkında "müstehcen yayın" gerekçesiyle dava açıldı. Bilirkişinin verdiği rapora dayanılarak toplatıldı.

1947 - İffet Halim Oruz'un çıkardığı Kadın Gazetesi yayın hayatına başladı. 1979 yılına kadar 32 yıl, 1125 sayı olarak çıktı.

1948 - 2. Saraçoğlu hükümetinde Gümrük ve Tekel Bakanlığı yapan Suat Hayri Ürgüplü, bakanlığı sırasında yolsuzluk yaptığı iddiasıyla Yüce Divan'da yargılandı ve Suat Hayri Ürgüplü ve diğer sanıklar hakkında beraat kararı verdi.

1951 -Afyon ili Sandıklı ilçesinde grip salgınından 22 kişi öldü.

1956 - İstanbul Valiliği'ne bağlı olarak yürütülen belediye hizmetleri birbirinden ayrıldı. Artık tamamen bağımsız olan Belediye Başkanlığı görevi, Belediye Meclisi'nde yapılan seçim sonucunda bir yıl süreyle yine Vali Fahrettin Kerim Gökay'a verildi.

1958 - Türk denizcilik tarihine "Üsküdar Faciası" olarak geçen deniz kazası İzmit Körfezi'nde meydana geldi. Üsküdar adlı yolcu vapuru İzmit'ten Karamürsel'e hareket etti. İstiap haddinin üzerinde, 293 yolcusu vardı. Soğucak mevkiinde, hızı saatte 130 kilometreyi bulan şiddetli lodosa yakalanarak battı. 76'sı öğrenci 272 kişi can verdi.

1959 - Kıbrıs'a dönen Makarios Kıbrıslı Rumlar tarafından büyük bir tezahüratla karşılandı.

1960 - 1000 siyahi öğrenci ABD'nin Alabama eyaletinde ayrımcılığı protesto etti.

1971 - Türkiye'nin ilk çoban boykotu Konya'nın Sazgeçit köyünde başladı. Batman'da 3 bin işsiz rafineriyi işgal etti. Ankara, Ege ve Diyarbakır Tıp Fakülteleri asistanları oturma eylemine başladı.

1973 - Pink Floyd'un Dark Side of the Moon albümü piyasa çıktı.

1973 - Yedinci Sanat dergisinin ilk sayısı çıktı.

1975 - Birikim dergisinin ilk sayısı çıktı.

1977 - Hükümet yıl içerisinde üç defa devalüasyon yaptı. İlk devalüasyon 1 Mart'ta gerçekleşti. Sanayici ve işadamları tarafından gecikmiş bir uygulama olarak değerlendirildi. Alman Markı 50 kuruş, Amerikan Doları ise 1 lira değer kazandı.

1978 - Adnan Menderes'in oğlu Adalet Partisi Aydın Milletvekili Mutlu Menderes geçirdiği bir trafik kazasından sonra öldü.

1980 - Hacı Ali Demirel ve oğlu Yahya Demirel hakkında döviz kaçakçılığı suçundan yeni bir dava açıldı. Sanıklar hakkında 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası isteniyor.

1982 - Erol Toy'un, "Aydınımız, İnsanımız, Devletimiz" adlı kitabının basımı ve dağıtımı yasaklandı.

1983 - Hakkari'de Bir Mevsim adlı film Berlin Film Şenliği'nde 4 ödül aldı. Berlin Film Şenliği'nde en çok ödül alan birkaç filmden biri olarak sinema tarihine geçti.

1990 - Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın oğlu Ahmet Özal'ın ortakları arasında olduğu ilk özel TV kanalı Magic Box, Eutelsat F 5 uydusundan test sinyali yayınlamaya başladı.

1992 - Show-TV yayına başladı.

Aynı gün İstanbul Kuledibi'ndeki Neve Şalom Sinagogu'na bombalı saldırıda bulunuldu (bir yaralı).

1996 - Uluslararası Narkotik Kontrol Stratejisi Raporu'nda, Türkiye kara para aklayan ülkeler arasında sayıldı.

2000 - Meclis İnsan Hakları Komisyonu üyeleri, İstanbul Küçükköy Karakolu'na yaptıkları baskında bir adet "Filistin askısı" buldu. El konulan işkence aleti Ankara'ya götürüldü.

2003 - Ankara'da düzenlenen savaş karşıtı mitinge 100 bin kişi katıldı.


Doğanlar:
* Bestekar Alaeddin Yavaşça 1926'da,
* Müzisyen Harry Belafonte 1927'de,
* Müzisyen Bülent Ortaçgil 1950'de,
* The Who grubunun solisti Rodger Daltery 1944'de doğdu.


Ölenler:
* "A. Kadir" adıyla tanınan şair Abdülkadir Meriçboyu 1985'de hayata veda etti.

2 Mart

1946 - Kuzey Vietnam'da Ho Şi Minh cumhurbaşkanı seçildi.

1950 - Van'ın Özalp ilçesinde hayvan kaçakçılığı yapan 33 kişiyi sorgulamadan kurşuna dizdirmek suçundan yargılanan emekli Orgeneral Mustafa Muğlalı, Genelkurmay Askeri Mahkemesi tarafından 20 yıl hapse mahkum oldu.

1956 - Fransa Fas'ın bağımsızlığını onayladı.

1958 - Yunanistan'da Konstantin Karamanlis başbakanlıktan istifa etti.

1960 - Necip Fazıl Kısakürek, Atatürk'ün hatırasına yayım yoluyla hakaret ettiği gerekçesiyle 18 ay hapis cezası daha aldı.

1961 - Türkiye demokratik özgürlükler konusunda Avrupa Konseyi'ne güvence verdi.

1968 - Amerikan hükümeti hesap uzmanları, Türkiye'ye yapılan yardımın kullanış şeklini eleştirdiler. Kongre’ye verdikleri raporda şu noktalara dikkat çektiler. -Türkiye, Amerikan yardım fonlarından aldığı 1,8 milyon dolarla yeni yol ve iş makineleri almıştır. Aynı makineler Amerikanın ihtiyaç fazlası stoklarından 370.000 dolara alınabilirdi. Yardımlar Milletlerarası Kalkınma Teşkilatı'nın politikasıyla bağdaşmayan bazı malların ithalinde kullanıldı.

1973 - Türk basınını temsil eden dokuz kuruluş, "Fikir suçu çağ dışıdır" görüşünde birleşerek, yürürlükteki kanunlarda değişiklik yapılmasının zorunlu olduğunu açıkladı ve basın suçlularının affedilmesini istedi.

1974 - Bazı gazeteler son zamların getirdiği yük nedeniyle sayfa sayısını azalttı, günlük eklerin yayımına son verdi. Televizyon, çarşamba hariç haftada yedi gün yayın yapmaya başladı.

1984 - ABD Kongresi, Kıbrıs sorununda ilerleme Sağlanıncaya kadar Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs Rum kesimine yapacağı yardımları askıya aldı.

1985 - Orly katliamı davasında karar: ASALA örgütü militanı Varujan Garbicyan müebbet, Soner Nayır 15, Ohannes Semerciyan 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 15 Temmuz 1983’te Fransa'nın Orly Havaalanı'nda 2’si Türk 7 kişinin ölümüne yol açan bombalı saldırının sanıklarına verilen bu cezalarla ASALA ilk defa ağır bir cezaya çarptırılmış oldu.

1988 - Azerbaycan'da Ermenilerle Azerilerin çatışmalarından sonra Sovyetler Birliği Azerbaycan'a askeri birlikler yolladı, sokağa çıkma yasağı kondu.

2000 - Pendik Kaymakamlığı, Nobel ödüllü İtalyan yazar Dario Fo'nun "Kabin Oyunları" adlı tek kişilik tiyatro oyununun sahnelenmesine erkekleri tecavüze kışkırttığı gerekçesiyle izin vermedi.

Aynı gün, İngiltere,16 aydır Londra'da ev hapsinde tutulan eski Şili diktatörü Pinochet'in salıverilmesine karar verdi. Pinochet, kendisini isteyen ülkeler itiraz etmeden, apar topar ülkeyi terketti.

Doğanlar:
* Fitarist-solist Lou Reed 1942'de,
* Solist J.Bon Jovi 1962'de,
* Besteci Kurt Weill 1900'de doğdu.

Ölenler:
* Yazar D.H.Lawrence 1930'da,
* Arkeolog Howard Carter 1939'da,
* Selim Sırrı Tarcan 1957'de,
* Yönetmen Bilge Olgaç 1994'de hayata veda etti.

3 Mart

1883 - 118 yıl önce bugün Mekteb-i Sanayi-i Nefise (Güzel Sanatlar Akademisi) törenle öğretime açıldı. İstanbul'da Arkeoloji Müzesi karşısında, Mimar Valeri tarafından yapılmış bir binada öğrenime başlayan okul, birçok yer değiştirdikten sonra, Fındıklıdaki binaya yerleşti.1927 yılında okul, akademi haline getirildi.1982 tarihinde üniversiteye dönüştürüldü. Halen Mimar Sinan Üniversitesi olarak faaliyetine devam etmektedir.

1920 - İstanbul işgal edildi.

1924 - 429 sayılı kanunla Şeriye ve Evkaf Bakanlığı'nın kaldırılması ile şeriat hukuku yürürlükten kaldırıldı. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde Şeyhülislamlık ve Evkaf Nezareti'nin birleşmesiyle meydana gelmiş olan bu bakanlığın yerine Başbakanlığa bağlı Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü örgütleri kuruldu.

Aynı gün, Urfa Milletvekili Saffet Efendi ile 50 arkadaşının "Hilafetin kaldırılmasına ve Osmanlı Hanedanı mensuplarının Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışına çıkarılmasına " dair verdikleri önerge görüşülüp kabul edildi. Bu karar aynı gün İstanbul Valisi Haydar ve Polis Müdürü Sadettin Bey tarafından Halife'ye bildirildi.

Aynı gün eğitim sisteminde laikliği ve öğrenim birliğini esas alan Tevhid-i Tedrisat Kanunu TBMM'de kabul edildi. Mektep-medrese ikiliğini ortadan kaldıran bu yasayla eğitim laik ve parasız, ilköğretim tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için zorunlu hale getirildi. Bilimsel ve eğitsel kurumların tümü, medreseyle birlikte Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlandı.

1929 - İstanbul'da Rumca olarak yayımlanan Ta Hronika gazetesi, bir Yunan gazetesinden aktardığı tefrikada,"Biz kaçıyorduk, Türkler en vahşiyane intikam hisleri ile geliyorlardı" sözlerine yer vermesi nedeniyle bakanlar kurulu kararıyla kapatıldı.

1931 - İstanbul'da toplanan Berberler Kongresi'nde berber dükkanlarının cuma günleri tatil edilmesi kararlaştırıldı.

1939 - günü saat 24.05'te Sultanhamam'daki Ata Atabek Hanında yangın çıktı.Yeterli su bulunmaması ve ters esen rüzgar nedeniyle kontrol altına alınamayan yangın, Tevfik Temel, Mercimekyan ve Kısmet hanlarının da yanmasına neden oldu. Dilsizzade, Teudros ve Türk Ticaret hanlarına da sıçrayan yangında can kaybı olmadı. Zarar12 milyon lira olarak saptandı.

1942 - Türk Ressamlar Cemiyeti İstanbul'da kuruldu. Güzel Sanatlar Birliği'nden İbrahim Çallı, d Grubu'ndan Halil Dikmen, Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar Birliği'nden Mahmut Cuda ve bağımsız sanatçılardan Hamit Görele tarafından kurulan cemiyet büyük ilgi

1948 - Raman'da petrol bulundu.

1949 - Atina'da sahnelenen Madame Butterfly temsilinde başrolü oynayan soprano Ayhan Alnar büyük başarı kazandı. Yunanlı seyirciler temsil bitiminde Ayhan Alnar'ı ayakta alkışladılar.

1950 - ABD Alaska'yı 49. eyalet olarak kabul etti.

1951 - Bütün Dünya dergisi sahibi Osman Nebioğlu, dergide yayımlanan 3 fotoğrafın müstehcen olduğu iddiasıyla mahkemeye verildi. Duruşmada Nebioğlu, 3 fotoğrafın da ABD'de yapılan bir fotoğraf yarışmasında derece alarak ödüllendirildiğini açıkladı. Bu durumda mahkeme, dergi sahibi Osman Nebioğlu'nun beraatine karar verdi.

1952 - İslam Demokrat Partisi mahkeme kararıyla kapatıldı. Genel Başkan Cevat Rifat Atilhan ve 15 kurucu üye hakkında soruşturma açıldı.

Erzurum'un Pasinler İlçesi'nde meydana gelen Richter ölçeğiyle 5,6 şiddetindeki deprem can ve mal kaybına yol açtı.133 kişi öldü, 262 kişi yaralandı.

1954 - İstanbul Belediyesi ile Hazine arasında ihtilaf konusu olan Çırağan Sarayı, bir kanunla İstanbul Belediyesi'ne devredildi. Çırağan Sarayı enkazı,1955 yılı sonuna kadar otel haline getirilecek.

1962 - Anayasa ve demokratik nizama karşı fiil ve davranışları önlemek amacıyla hazırlanan "Tedbirler Kanunu" Millet Meclisi'nde kabul edildi.Tasarı TBMM'de temsil edilen dört parti tarafından ortaklaşa getirilmişti. CHP Manisa Milletvekili Fevzi Lütfü Karaosmanoğlu bu kanunu protesto için partisinden ve milletvekilliğinden istifa etti. Basına da ağır cezalar getiren kanuna karşı çeşitli basın kuruluşları harekete geçerek, konuyla ilgili ortak bir bildiri yayımladılar. CHP Milletvekili Kasım Gülek "basının sesi kısılırsa demokrasi ağır tahribata uğrar" dedi. Başbakan ve CHĞ Genel Başkanı İsmet İnönü, kapalı bir rejime gidildiği yolundaki eleştirilere , "Bir Meclis'te temsil edilen bütün partilerin müştereken getirdiği bir kanunla kapalı rejim kurulur mu?" cevabını verdi.

1971 - Ankara'da 300 subaya hitaben bir konuşma yapan Genel Kurmay Başkanı Memduh Tağmaç, "Gereken, gerektiği zaman yapılacaktır" dedi.

1973 - Milli Güven Partisi, Cumhuriyetçi Parti ve bağımsızlar Cumhuriyetçi Güven Partisi'ni kurdular. Turhan Feyzioğlu genel başkan seçildi.

1974 - Türk Hava Yolları'nın DC-10 tipi Ankara yolcu uçağı, arka bagaj kapısının kopması sonucu Paris'te Orly Havaalanı yakınlarında ormana düştü. O güne kadar dünya sivil havacılık tarihinde gerçekleşen en büyük kazada 346 yolcu ve mürettabat öldü. Uçağın yapımcısı Amerikan Douglas firması hatayı kabul ederek, tüm DC-10 tipi uçaklarını kontrole aldı.

1977 - Gazeteci , yazar Zekeriya Sertel, 25 yıl aradan sonra 1977'de Türkiye'ye geldi. Uluslararası Gazete Sahipleri Federasyonu'nun cumhurbaşkanına ve başbakana gönderdikleri mektuplar olımlu sonuç verdi. Danıştay kararıyla Zekeriya Sertel1652 yılında ayrıldığı Türkiye'ye dönebildi.

1980 - Eski Hatay Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen İstanbul'da öldü. Tayfur Sökmen, İskenderun Sancağı'nın Fransızlar tarafından işgali üzerine ilk direniş hareketini örgütleyenler arasındaydı.1938'de kurulan Hatay Devleti'nin,1939 yılında Hatay Türkiye'ye katılıncaya kadar cumhurbaşkanlığını yaptı.1939-1950 yılları arasında Anytalya milletvekili,1950-1954 yılları arasındaysa Hatay milletvekili olarak TBMM'de bulundu.1969-1975 yılları arasında da kontenjan senatörü olarak görev yaptı.

1981 - İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk'e işkence yapıldığı iddialarının asılsız olduğunu bildirdi.

Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'nca yürütülen MHP ve yan kuruluşlarıyla ilgili soruşturmalarda 36 cinayetin aydınlatıldığı açıklandı.

1982 - 30 günden çok tutuklanan işçinin işine son verilebileceği kararlaştırıldı.

1983 - Siyasi Partiler Kanunu tasarısı, Danışma Meclisi'nde kabul edilerek Milli Güvenlik Konseyi'ne gönderildi. Tasarıya göre siyasi partilere devlet yardımı yapılacak. Mecliste grup kurmak için gereken milletvekili sayısı10'dan 20'ye yükseltildi. Partilerin kadın kolu, gençlik kolu gibi yan kuruluşları kaldırıldı. Danışma Meclisi Anayasa Komisyonu'nun hazırladığı büyük oranda değiştirdi. Partilere üye olamayacaklarla ilgili hükümlerin kapsamı genişletildi. Yasada eski siyasilere getirilen siyaset yasağına ilişkin hükümlere de yer verildi.

1984 - Başbakan Turgut Özal, yerel seçimlerle ilgili olarak muhalefet liderlerine sert yanıtlar vererek "Bu seçimin ardından erken seçim gelir diye bekleyenler hayal ediyorlar, avuçlarını yalasınlar" dedi.

İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi'nde görülen Barış Derneği davası gerekçeli kararı sanıklara tebliğ edilmeye başladı. Kararda, "sanıkların kelime ve zeka oyunları ile, yargılayanların savaş taraflısı oldukları imajını yaratmak istedikleri" ileri sürüldü.

1989 - 4. Levent'te bir boya imalathanesinde patlama oldu. 3 bina çöktü,12 kişi öldü, 40 kişi yaralandı.

Süleymaniye Camii'nde bir grup, tekbir getirerek "Salman Rüşdi'ye ölüm" sloganlarıyla protesto gösterisi yaptı.

İstanbul'da Kadıköy Hal Binası dönüştürülen Haldun Taner Tiyatrosu açıldı.

1992 - 9 yıl önce bugün; Zonguldak Kozlu'da grizu faciası;127 kişi öldü,147 kişiden umut kesildi. Müfettişlerin hazırladığı raporda işverenin birçok teknik konuda ihmalkar ve sorumsuz davrandığı belgelendi.

Aynı gün Show TV yayın hayatına başladı.

1993 - Tarihi Baruthane binası, "Ataköy Yunus Emre Kültür ve Sanat Merkezi" adıyla hizmete açıldı.

1994 - TBMM, eski RP'li milletvekili Hasan Mezarcı ile DEP milletvekili Selim Sadak'ın dokunulmazlıklarını kaldırdı.

2000 - Geçen yıl bugün POAŞ, bir kalemde1 milyar 260 milyon dolarlık özelleştirme hamlesiyle Cumhuriyet tarihinin en büyük özelleştirmesi olarak tarihe geçti.

2002 - Hindistan`ın Gucarat eyaletinde Hindularla Müslümanlar arasında çıkan çatışmalarda çoğunluğu Müslüman 485 kişi öldü.


Doğanlar:
* Ressam Vincent Van Gogh 1852'de,
* Yazar Bekir Yıldız 1933'de,
* Mucit Graham Bell 1847'de doğdu.

Ölenler:
* Yazar Georges Perec 1982'de,
* Ressam Cihat Burak 1996'da hayata veda etti.

4 Mart

Fırtına - soğuk

1923 - İzmir İktisat Kongresi sona erdi.

1924 - Halife Abdülmecit Efendi ve Osmanlı hanedanı mensupları yurtdışına çıkarıldı.

1925 - Takrir-i Sükun Kanunu TBMM'de kabul edildi.

1929 - Takrir-i Sükun Kanunu yürürlükten kalktı.

1940 - İstanbul'da yapılan Altıncı Balkan Güreş Şampiyonası'nda Türk takımı beş birincilik alarak altıncı kez şampiyon oldu.

1950 - Yeni Basın Kanunu tasarısı Meclis'e sevkedildi.

1951 - İnönü Ansiklopedisi'ndeki görevine son verilen eğitimci Ağah Sırrı Levent, bu haksız uygulamadan dolayı, Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri'yi düelloya davet etti.

1965 - Suat Hayri Ürgüplü hükümeti 231 kabul, 200 ret ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun verdiği 1 çekimser oy ile güvenoyu aldı.

1967 - Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay kendisine "baba", "beyefendi", "paşam" biçimlerinde hitap edilmesini yasakladı.

1981 - Türkiye'nin Paris Çalışma Ateşesi Reşat Moralı Ermeni örgütü Asala militanlarının saldırısı sonucu hayatını kaybetti.

1985 - Başbakan Turgut Özal, Boğaziçi'nde yabancılara arsa satulması konusunda bir açıklama yaptı: "Kandilli sırtlarında arazi alan Suudi Arabistan Velihat Prensi Abdullah bin Abdülaziz saray değil 1000 metre karelik ufak bir ev yaptıracak" dedi.

1987 - Başbakan Turgut Özal Houston kentindeki Methodist Hastanesi'nden uydu aracılığıyla Ankara'ya iletilen görüntüsüyle bakanlar kuruluna başkanlık etti.

1988 - Kıbrıs'lı işadamı Asil Nadir, Titibank'ı (Türkiye İthalat İhracat Bankası) satın aldı.

1991 - Mardin'in İdil ilçesinde yürüyüş yapan kalabalığa ateş açılması sonucu 2 kişi öldü, 25 kişi yaralandı. 3 gün sonra İdilde'ki olayları protesto etmek için Mardin'in Dargeçit ilçesinde yürüyüş yapan gruba ateş açıldı; 1 kişi öldü, 7 kişi yaralandı.

1992 - İspanya'dan Engizisyon baskısından kaçarak Osmanlı İmparatorluğu'na sığınan Museviler, Türkiye'ye gelişlerinin 500. yılını kutladılar.

1994 - Gazeteci Hıncal Uluç İstanbul Levent'teki bir benzincide bacağından kurşunlandı. Saldırganların kaçtığı otomobil, yeraltı dünyasının ünlü isimlerinden Alaattin Çakıcı'nın eşi Uğur Çakıcı'ya aitti.

2002 - Ilımlı Arnavut lider İbrahim Rugova, Kosova`nın ilk devlet başkanı seçildi.


Ölenler:
* Şair ve ressam Mustafa Irgat 1995'de,
* "Asfalt Osman" adıyla ünlenen İzmir'in eski belediye başkanı Osman Kibar 1996'da,
* Ressam ve mimar Cihat Burak 1994'de hayata veda etti.

5 Mart

1916 - Dada akımı ortaya çıktı.

1924 - İstanbul'da Maarif Müdürlüğü, Tevhid-i Tedrisat Kanunu gereğince medreselere el koydu.

1942 - Okul bahçelerine patates, yerelması, fasulye gibi sebzeler dikilmeye başladı.

1950 - Eskişehir'de sel felaketi: 50 bin kişi açıkta kaldı, 2500 ev yıkıldı, 6 kişi boğuldu. Felaketzedelere Marshall Planı'ndan yardım geldi.

1956 - ABD'de Yüksek Mahkeme, diğer mahkemelerin okullardaki ırkçı ayrımları yasaklamasını onayladı.

1959 - Türkiye ile ABD arasında ikili bir askeri antlaşma imzalandı. ABD'nin diğer Bağdat Paktı ülkeleriyle de imzaladığı bu ikili antlaşmaya göre, bu ülkelere doğrudan ya da dolaylı bir saldırı söz konusu olduğunda, ABD ülkenin isteği üzerine gerektiğinde silahlı kuvvetlere de başvurarak yardımda bulunacaktı.

1969 - Balıkesir'de Akbaşlak köyü muhtarı "aminli düğün tüzüğü" hazırladı ve mevlit okutmayan damatlara ceza kesileceğini açıkladı.

1971 - Amerikalı 4 asker Ankara'da THKO militanlarınca kaçırıldı. Kaçıranların ODTÜ'de saklandıkları duyumu üzerine ertesi gün üniversiteye polis bastı; Erdal Şener adlı öğrenci öldü, 32 kişi yaralandı. THKO militanları 8 Mart'ta askerleri serbest bıraktı.

1972 - Ağustos 1971'de Sultanahmet'te esrar sattığı için 6 yıl hapse mahkum edilen 14 yaşındaki çocuk İngiliz, Türkiye ile İngiltere arasında sorun oldu. İngiliz basını "Gaddar Türkler" diye manşetler attı. Başbakan Nihat Erim programında olmasına rağmen bugün ABD'ye giderken Londra'ya uğramadı.

1977 - Türkan Şoray Dünya Kadın Rejisörleri Festivali'nde Dönüş filmindeki başarısı nedeniyle Brüksel'de özel ödül aldı.

Aynı gün Suudi Arabistan'da yaptığı bir kaza sonucu iki kişinin bacağının kırılmasına neden olan Türkiyeli şoför, 300 bin lira para cezasına çarptırıldı, ancak bu parayı ödeyemediği için ayağını kırdığı kişilerin yanında ömür boyu köleliğe mahkum edildi. Dışişleri Bakanlığı ve Türkiye Otomobilciler Federasyonu, şoförü kurtarmak için girişimler başlattı.

1978 - İstanbul İstinye'de düzenlenen 23. Balkan Kros Şampiyonası'nda Mehmet Yurdadön 12 bin metrede, Sadık Salman ise 8 bin metrede birinci oldular.

1987 - Son 42 yılın en yoğun kar yağışı altında kalan İstanbul'da hayat felce uğradı.

2000 - Internet aracılığıyla uluslararası şöhrete kavuşan Mahir Çağrı, Forbes Dergisi'nin en ünlü 100 kişisi arasına girdi.



Doğanlar:
* Nazilere karşı muhalefetiyle tanınan Alman kardinal Münih Paşpiskoposu Michael von Faulhaber 1869'da,
* Polonya Sosyal Demokrat Partisi ve daha sonra Almanya Komünist Partisi'ne dönüşen Spartakistler Birliği'nin kurucusu, Polonya kökenli Alman devrimci Rosa Luxemburg 1871'de,
* Meksika'daki kırsal yaşamı dile getiren macera romanlarıyla ünlü yazar B. Traven 1890'da,
* Yönetmen Pier Paolo Passolini 1922'de,
* 1982-1996 arasında dört kez üst üste İspanya Başbakanı olan avukat ve sosyalist politikacı Felipe González Márquez 1942'de doğdu.
* Yönetmen Halit Refiğ 1934'te


Ölenler:
* Fransız Tarihçi Hippolyte Taine 1893'te,
* Aydın Milletvekili Dr. Reşit Galip zatürreeden 1934
* Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Diyanet İşleri Başkanı Rıfat Börekçi 1941'de,
* İnkılapçı, politikacı ve doktor Reşit Galip 1943'te
* Şair Max Jakob 1944'te,
* Sovyet lideri Josef Stalin 1953'te,
* İşadamı Kemal Has 1975'te (ortaklarından Ahmet Celepçi tarafından öldürülerek),
* Sinema ve tiyatro sanatçısı Gülistan Güzey 1987'de,
* Yapı Kredi Bankası kurucusu Kazım Taşkent 1991'de
* Sovyet şair Yevgeniy Yevtuşenko 1992'de hayata veda etti

6 Mart

Üçüncü Cemre toprağa düştü.

Ağaçlara su yürüme zamanı.

1899 - Aspirin bulundu.

1919 - III. Enternasyonal kuruldu.

1925 - Tevhid-i Efkar, İstiklal, Son Telgraf, Aydınlık, Sebilülreşat ve Orak Çekiç adlı gazete ve dergiler, Takrir-i Sükun Kanunu'na dayanarak kapatıldı.

1972 - MHP Niğde Senatörü Kudret Bayhan otomobille İtalya'dan Fransa'ya geçerken 30 milyar dolarlık baz morfinle yakalandı. Yargılanan Kudret Bayhan 15 yıl hapse mahkum oldu.

1972- Adalet Komisyonu Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam cezalarını onayladı.

1974 – Britanya’da seçimleri İşçi Partisi kazandı. Harold Wilson başbakan oldu.

1974 - Hilafetin kaldırılışının 50. yılı dolayısıyla PTT tarafından çıkarılması kararlaştırılan seri pulların basımı Milli Selamet Partili bakanların önerisi üzerine durduruldu.

1980 - Maliye Bakanı İsmet Sezgin, dünyada yiyecek maddesi ithal etmeyen birkaç ülkesinden biri olan Türkiye'nin bu özelliğini Cumhuriyet tarihinde ilk defa bu yıl kaybettiğini, yağ ve şeker ithal edileceğini açıkladı.

1986 - "Basına Sansür Yasası" olarak nitelenen "Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Yasası" TBMM'de kabul edildi.

1987 - Herald of Free Enterprise adlı feribot Belçika'nın Zeebrugge Limanı açıklarında battı; 200 yolcu öldü.

1993 - Türkiye'nin 1963'de Ankara Antlaşması’yla başlattığı Avrupa'yla bütünleşme sürecinde bir adım daha atıldı. Avrupa Birliği üyesi 15 ülke ile Türkiye arasında Gümrük Birliği Antlaşması imzalandı.

1998 - TBMM Karma Komisyonu, DYP Milletvekili Mehmet Ağar'ın dokunulmazlığını, uyuşturucu kaçakçısı Yaşar Öz'ün serbest bırakılmasını sağladığı iddialarını içeren dosya nedeniyle ikinci kez kaldırdı.



Doğanlar:
* Michelangelo 1475'te,
* Cyrano de Bergerrac 1619'da,
* Sinema oyuncusu Saadettin Erbil 1925'te,
* Sinema yönetmeni Andrzej Wajda 1926'da,
* Gitarist Wes Montgomery 1929'da,
* Pink Floyd'un elemanı David Gilmour 1944'te,
* Gabriel Garcia Marquez 1928'de doğdular.

Ölenler:
* Çağdaş Türk edebiyatının öncülerinden Ömer Seyfettin 1920’de,
* Tiyatro yazarı, komedi ve vodvil ustası İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci 1935’te,
* Gösteri dünyasının ünlülerinden Egemen Bostancı 1986’da,
* Klasik Türk Müziği sanatçısı Mediha Demirkıran 1988’de,
* Şarkı sözü yazarı ve sunucu Fecri Ebcioğlu 1989’da,
* Karikatürist Nehar Tüblek 1995’te hayata veda ettiler

7 Mart

Erkekler günü.

1927 - İstiklal Mahkemeleri'nin görevi sona erdi.

1950 - Milletvekilleri adaylarının sayısı bütün tahminleri aştı; yalnız Elazığ'dan 600 kişi aday oldu.

1951 - İran Başbakanı General Ali Razmara köktendinci bir militan tarafından öldürüldü.

1954 - Petrol işletmeciliğini yabancı sermayeye açan Petrol Yasası Meclis'te kabul edildi.

1957 - Ankara sokaklarında rock’n roll: Gece sinemasından çıkan gençler Bulvar'da rock’n roll yapmaya başlayınca zabıta tarafından durduruldular.

1969 - Golda Meir İsrail'in ilk kadın başbakanı oldu.

1973 - İsmail Beşikçi komünizm propagandası gerekçesiyle 8 yıl hapse mahkum oldu.

1977 - Pakistan'da seçimleri Zülfikar Ali Butto kazandı.

1979 - Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında petrol anlaşması imzalandı.

1979 - ABD uzay aracı Voyager 1 Dünya’ya ilettiği resimlerden, Jüpiter ve Uranüs'ün Satürn gibi halkalara sahip olduğu anlaşıldı.

1983 - Zonguldak Kandilli Armutçu'da ülke tarihinin en büyük madencilik faciası: Havalandırma sistemindeki yapım hatası yüzünden ocakta meydana gelen grizu patlamasında 102 işçi öldü.

1984 - Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi, kapatılan MHP'nin genel başkanı Alparslan Türkeş'in tahliyesini 23. kez reddetti.

1989 - Cumhurbaşkanı Evren'in başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesi üniversitelerde türbana izin veren yasayı bire karşı 10 oyla iptal etti.

1990 - Hürriyet gazetesi yönetim kurulu üyesi ve yazarı Çetin Emeç, İstanbul Suadiye'deki evinin önünde pusu kuran maskeli 2 kişinin silahlı saldırısı sonucu öldü.

1994 - Moldova'da yapılan referandumda halkın yüzde 90'ı Romanya'yla birleşmeyi reddetti.

1996 - Düşünceye Özgürlük isimli ortak kitapta yer alan yazısından bölücülük iddiasıyla yargılanan Yaşar Kemal, 1 yıl 8 ay hapse mahkum edildi. Ceza 5 yıl ertelendi.


Doğanlar:
* Besteci Maurice Ravel 1875'te,
* Yazar Georges Perec 1936'da,
* Tenisçi Ivan Lendl 1960'ta doğdular.

Ölenler:
* Gazeteci Çetin Emeç 1990'da öldürüldü.

8 Mart

"Dünya kadınlar günü" (bende, bütün kadınların bu gününü çandan kutluyorum)

1857 - Dünya Kadınlar Günü. Ortaya çıkışı hakkında üç ayrı görüş var. Birinci görüşe göre, 1857 yılında New Yor'lu dokuma işçisi kadınlar, düşük ücretleri, 12 saatlik iş gününü ve artan iş yükünü protesto etmek için bir gösteri yürüyüşü yaptılar. Polis şiddet kullanarak yürüyüşü dağıttı. İkinci görüşe göre, Amerikalı kadınlar 8 saatlik işgünü ve kadınların siyasal hakları için mücadele ederken, Şubat 1908'de Manhattan'lı iplik işçisi kadınların grev yapması ve polisin yine şiddet kullanmasıdır. Üçüncü görüş, 1909'da New York'lu dokuma işçisi kadınların işten çıkarılmaları protesto etmek için fabrikayı işgal etmeleri, çıkan yangında 129 kadının hayatını kaybetmesidir. Başlangıcı hangi olay olursa olsun, bu mücadelenin anısına, II. Enternasyonalin 1910'daki Kongresi'nde Clara Zetkin'in önerisiyle 8 Mart, Uluslararası Emekçi Kadınlar Günü olarak ilan edildi. 1960'lı yıllara dek sosyalistlerin kutladığı bir gün olan 8 Mart, 1960'lı yıllarda yükselen feminizmin etkisiyle tüm kadınların günü oldu, Birleşmiş Milletler de 1975'te bugünü "Dünya Kadınlar Günü" olarak ilan etti.

1944 - New York Metropolitan Operası Taksim Gazinosu'nda konser verdi.

1954 - İstanbul Vali ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay bir basın açıklaması yaparak Mecidiyeköy-Yenikapı arasındaki metronun temelinin nisan ayında atılacağını söyledi.

1955-Türkiye'nin ilk kanserle savaş dispanseri açıldı.

1962 - İstanbul-Ankara-Adana seferini yapmakta olan THY Kop uçağı Toroslar'da düştü: 11 ölü.

1963 - Suriye'de darbe sonucu Baascılar ve Nasırcılar iktidarı ele geçirdi.

1978 - Cumhurbaşkanı Korutürk, İsmail Cem'in TRT genel müdürlüğüne atanmasının sakıncalı bulduğunu hükümete bildirdi.

1984 - Büyükkent belediyelerinin kurulması kararlaştırıldı.

2002 - Roma'da Filistin'le dayanışma eylemine 100 bin kişi katıldı.

2003 - Recep Tayyip Erdoğan Başbakan seçildi.


Doğan:
* Trompet ustası Ergün Şenlendirici Bergama'da 1958'de doğdu.

Ölenler:
* Ünlü romancı Hüseyin Rahmi Gürpınar Heybeliada'daki evinde 1944'te zatürreden,
* Bulduğu hastalığa adı verilen Ordinaryüs Profesör Hulusi Behçet 1948'de,
* BJK'nın sembolü "Baba" Hüsnü Savman 1949'da,
* Cumhuriyet dönemi hikayecilerinden Bekir Sıtkı Kunt 1959'da,
* Demokratik Parti Genel Başkan Yardımcısı Yüksel Menderes Ankara'da 1972'de havagazıyla intihar ederek,
* Hikayeci Fikret Ürgüp İstanbul'da 1977'de,
* Gürcü yönetmen Tengiz Abuladze 1994'de,
* Politikacı Aslan Mashadov 2005'te öldüler.

9 Mart

Bağ budama, kalem aşısı zamanı.

1923 - Sovyet lideri Lenin geçirdiği felç sonucu konuşma yeteneğini kaybetti.

1929 - İstanbul'da Matbaacılık Mektebi açıldı.

1945 - Filistin'den gelen 36 bin diş fırçası piyasaya sürüldü.

1955 - Erzurum 9. Kolordu Komutanlığı 2 No’lu Askeri Mahkemesi'nce idama mahkum olan Sovyet casusları İvan Adamidi ve Nikola Antonov asıldı.

1956 - Ali Sami Yen Stadı Galatasaray Spor Kulübü'ne devredildi.

1956 - Kıbrıs Rum toplumunun lideri Başpiskopos Makarios, İngiltere tarafından adadan uzaklaştırılarak sürgüne gönderildi.

1957 - Türk ordusunun ilk kadın doktor subayı Sema Aran teğmen rütbesiyle göreve başladı.

1971 - Güvenlik güçleri denetimindeki ODTÜ'de Mütevelli Heyeti'nin Akademik Konseyi feshetmesi üzerine Rektör Erdal İnönü istifa etti.

1983 - Belgrat Büyükelçisi Galip Balkar Asala militanlarının saldırısında yaralandı, iki gün sonra öldü.

1986 - Bestemianova-Bukin çifti buz dansında dünya şampiyonu oldu.

1991 - Ankara Metrosu için start verildi.


Doğan:
* Kozmonot Yuri Gagarin 1934’te doğdu.

Ölenler
* Feminist yazar ve dünyanın ilk kadın büyükelçisi (1922-45) Sovyet Aleksandra Kollontay 1952’de,
* Gazeteci yazar Va-Nu (Vala Nurettin) 1967’de,
* Charles Bukowski 1994’te,
* Göz kapaklarını kullanarak harf harf kitap yazan Jean- Dominique Bauby 1997’de hayata veda ettiler.

10 Mart

1876 - Telefonla ilk defa konuşuldu.

1910 - Çin'de kölelik ve insan alım-satımı yasaklandı.

1919 - Çin'de kölelik resmen kaldırıldı

1931 - İstanbul'da yayımlanan Bıldırcın, Piliç ve Çapkın Kız mecmuaları hakkında müstehcen yayın davası açıldı.

1938 - Ankara Radyo'sunda radyofonik konserlere Bizet'in Carmen operasıyla başlandı.

1942 - Peyami Safa yeni kelimelerin fabrika tarzında üretilmesini eleştirdi.

1949 - Türk Dilini Geliştirme Derneği kuruldu.

1949 - Filistin'e kaçmak isteyen 70 Musevi genç gümrük memurlarınca yakalandı. Gümrük memurlarına rüşvet teklif eden gençlerin büyük bölümünün askerliğini yapmadığı anlaşıldı.

1952 - Küba'da General Fulgencio Batista, Devlet Başkanı Carlos Socarras'ı devirerek yerini aldı.

1956 - Makarios'un sınır dışı edilmesinden sonra Kıbrıs'ta ayaklanmalar başladı.

1961 - 27 Mayıs darbesinden sonra, 1960 Ekim'inde başlayan Yassıada duruşmalarından Çanakkale davasında karar: Adnan Menderes ve üç eski bakan iki muhalif milletvekilinin seyahat özgürlüğünü engellemek suçundan mahkum oldu.

1969 - Martin Luther King'in katili James Earl Ray 99 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.

1972 - TBMM Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan'ın idamlarını onayladı.

1974 - Cumhuriyet'in 50. yılını Kutlama Komitesi tarafından İstanbul'un Karaköy Meydanı'na dikilen Gürdal Duyar'ın "Güzel İstanbul" adlı çıplak kadın heykeline, "müstehcen" olduğu gerekçesiyle bazı kesimler, özellikle de hükümetin Milli Selamet Partisi kanadı tepki gösterdi.

1982 - Bülent Ecevit'in pasaport isteği, CHP hakkında soruşturma yürütüldüğü gerekçesiyle reddedildi.

1986 - Yeni Gündem Dergisi yayın hayatına başladı.

2000 - Necmettin Erbakan, Bingöl'deki konuşmasında (1994) halkı kin ve düşmanlığa tahrik ettiği gerekçesiyle 1 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

2002 - İsrail helikopterleri Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat`ın Gazze kentindeki bürosunu tahrip etti.


Doğan:
*Oyuncu Kenan Pars 1920'de doğdu.

Ölenler:
* Saatli Maarif Takvimi'nin kurucusu Naci Kasım 1963'te,
* Sovyet lideri Konstantin Çernenko 1985'te,
* Gazeteci yazar Emil Galip Sandalcı 1993'te,
* Şair Salan Birsel 1999'da,
* Amerikan avangard sinemasının temsilcilerinden Stan Berkhage 2003'de hayata veda etti.

11 Mart

Kocakarı soğuklarının başlangıcı.

1938 - Avusturya Şansölyesi Schuschnigg istifa etti; yerine gelen Nazi yanlısı Seyss-Inquart'ın daveti üzerine Alman birlikleri Avusturya'ya girdi.
1947 - Türkiye Uluslararası İskan ve Kalkınma Bankası ve Uluslararası Para Fonu Teşkilatı'na (IMF) katıldı.
1949 - İsrail ve Ürdün Rodos'ta ateşkes imzaladı.
1954 - Devlet Malzeme Ofisi kuruluş yasası çıkarıldı.
1958 - Türkiye "Mısır, Suriye ve Yemen" devletlerinin oluşturduğu Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni tanıdı.
1955 - İstanbul'a uskumru akını; Balıkhaneye 250 ton uskumru geldi.
1962 - Danıştay Ankara'daki 12 bin gecekondunun yıkılmasını onayladı.
1972 - Anarşistlere yardım ettikleri ileri sürülen 57 subayla 11 astsubay ordudan atıldı.
1976 - Nixon Şili'deki seçimler sırasında Allende'nin seçilmesini önlemek için CIA'ya emir verdiğini itiraf etti.
1985 - Mikail Gorbaçev Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliğine getirildi.
1990 - Litvanya tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti.
1991 - Kürdistan Yurtseverler Birliği Başkanı Celal Talabani, gizlice geldiği Ankara'da Cumhurbaşkanı Turgut Özal'la çeşitli görüşmeler yaptı.
1994 - Sosyolog yazar İsmail Beşikçi, Yol kitabında bölücülük propagandası yaptığı gerekçesiyle İstanbul DGM tarafından 2 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
1996 - Demokrasi ve Barış Partisi DBP kuruldu.
2002 - İsrail askerleri tank eşliğinde girdikleri Gazze kentindeki bir Filistin mülteci kampında en az 17 Filistinliyi öldürdü.
2003 - Denktaş "Annan Planı"nı redderek Ada'da barış umutlırını sona erdirdi.

Doğanlar:
* Besteci Hasan Ferit Alnar 1906'da,
* 1964-70 ve 1974-76 arasında iki kez İngiltere başbakanı olan İşçi Partili siyasetçi Harold Wilson 1916'da,
* Caz ve klasik müziği kaynaştırdığı tangolarıyla bilinen bandoninci Astor Piazzola 1921'de,
* Gazete-yazar İlhan Selçuk 1925'te,
* Martin Luther King'in yakın çalışma arkadaşı Ralph David Abernathy 1926'da,
* İlhan Mimaroğlu 1926'da,
* Şarkıcı Nuriye Füsun Önal 1949'da,
* Boby Mc Ferrin 1950'de,
* Mehmet Altay 1961'de doğdular.

Ölenler:
* "Pantürkizmin babası" ve siyasetçi Yusuf Akçura 1935’te,
* Şair, yazar ve mizahçı Yusuf Ziya Ortaç 1967’de,
* İstanbul Belediye Başkanı Haşim İşcan 1968’de,
* Bestekar Sadi Işılay 1969’da,
* Gazeteci, yazar Mehmet Zekeriya Sertel 1980’de hayata veda etti.

2003 - Denktaş "Annan Planı"nı redderek Ada'da barış umutlırını sona erdirdi.

Annan planı red edilmiş olabilir, ama bence Denktaş'ın bu neden ile barış umutlarını sona erdirdiği pek doğru değil.