Kış geldi. İşte kışın sizi rahat ettirecek bir kaç öneri:
LASTİKLER
Geniş lastikler karda avantajlıdır. Düşük basınçlar kullanın. (15-20 psi).Hatta karda bazen 5-10 psi bile yeterlidir. Düşük basınçlı lastiklerin 1 kenarının janta yapıştırılması gerekir.Her zaman sağ tarafı yapıştırmak hatırlama kolaylığı sağlar. Bulabilirseniz çivili lastikler buzda ve sert karda çekişi arttırır.
YAĞLAMA
Bisikletler arabalar gibi özel bir kış bakımı gerektirmez. Bisiklet yataklarına binen yükler o kadar azdır ki özel olmayan herhangi bir yağın az miktarı bile yeterli olur.
Fakat bazen aşırı soğuk havalarda ( eğer hala bisikletinizde ruble (kaset değil) varsa, içindeki yağ soğuktan sertleşip sorun yaratabilir. Bunu engellemek için düşük ısılarda çalışan yağlar seçilmelidir. Kabloların içindeki yağ donup vites/ fren çalışmasını etkileyebilir.Bu durumda kablodaki yağı temizlemek veya yeni bir kablo seti takmakta yarar vardır.. Gore-Tex kablolar bu durumda çok avantajlıdır.
AYDINLATMA
Karanlık kış günlerinde elbise, çanta vs. üzerine takılanlar yerine bisiklet üzerine takılan flaşörler seçilmelidir. Bunun ışığının trafikteki diğer araçlara benzemesi için kırmızı olmasında fayda vardır. Bazı modeller çeşitli çalışma modları içerir. Genelde yanıp sönme modu sizin bir bisiklet kullandığınızı daha iyi belli eder.Bunların pil harcamaları çok düşüktür.Genelde piller 1-1,5 yıl dayanır. Bisikletlerde fabrikadan standart olarak gelen reflektörlere fazla güvenmeyin. Üzerini kaplayan incecik bir çamur tabakası reflektörü işe yaramaz hale sokar. Ayrıca bu reflektörler nerdeyse tam karşıdan gelen ışıkları yansıttıkları için çok az açıdan görülürler. Bu yüzden farklı bir açıdan gelen bir araç sizi fark etmeyebilir. Pedallara takılan reflektörler hareket halinde oldukları için arkadan gelen araçlar için iyi bir uyarıcı olabilir. Tekerlekteki reflektörlerin çok fazla bir etkisi yoktur. Sadece yandan gelen araçlar için son anda bir uyarıcı olabilir. Elbiselerin, çantaların üzerindeki reflektör şeritler de oldukça iyi görünme sağlar. Beyaz reflektörler sarı reflektörlerin 2 katı, kırmızı reflektörlerin de 3 katı daha fazla ışık yansıtırlar. Bu reflektörler yapıştırılan, dikilen şerit şeklinde olabilir. Giysilerin üstüne geçirilen reflektör şeritler içeren file yelekler de iyi seçeneklerden biridir.
Önünüzü görmeniz ve görülmeniz için en az bir adet iyi kalite bir far kullanmalısınız. İyi aydınlatan farların çok pil harcama gibi bir dezavantajı vardır.Bu tip farlarda kesinlikle alkalin veya şarjlı pil kullanmak gerekir. Diğer pillerin bunlarda kullanım ömrü1-2 saati geçmez. Son yıllarda LED teknolojisi hızlı ilerlemiş ve ortaya çok az enerji harcayan bisiklet farları ve kafa lambaları çıkmıştır. Bunların ışıkları çok uzağı aydınlatmaz ve yüksek süratli sürüşlere uygun değildir. Fakat 1 set pille en az 30 -40 saat aydınlatırlar. Bu süreden sonra da aydınlatma azalır ama bir o kadar süre boyunca da sizin rahatça görünmenizi sağlar.
Bence eğer karanlıkta uzun süreler binecekseniz ideali 1 adet halojen ve 1 adet de LED'li farı gidona takmanızdır. Düşük süratte LED'i, yüksek süratte de halojeni devreye sokarsınız. Kafaya, kaska takılan lambalar sadece acil durumlarda kullanılmalıdır. (gidon farının olmadığı durumlarda ) Kafaya takılan ışık kaynağı göze yakın olduğu için biraz tozlu veya sisli ortamda gözünüzün önünde beyaz bir ışık huzmesinden başka bir şeyi zor görürüsünüz.. Ayrıca bu konum, yoldaki taşlarda , çukurlarda yeterince gölge oluşturmaz , bunun sonucunda büyüklük, derinlik ve uzaklık gibi kavramları algılamakta zorluk oluşturur. Piyasada kaliteli bir halojen farı 15-20 dolara, LED'li bir farı da 25-30 dolara bulabilirsiniz. İkisinin maliyeti ilk başta biraz fazla gelebilir ama bu farları yıllarca, hem de güvenliğiniz için kullanacağınızı düşünürseniz bu kabul edilebilir. Akülü sistemler kuvveli ve uzun süreli aydınlatma gerektiği zaman idealdir. Fakat bunlar tek farlara oranla daha pahallı ve ağırdırlar.Fakat bunların içinde Sigma Sport'un tek farlı akülü sistemi uygun fiyatlı ve oldukça hafiftir.
KARDA/ BUZDA SÜRÜŞ TEKNİĞİ
Kendinizi kasmadan yumuşak hareketlerle pedal çevirmeye çalışın. Bisiklet yana kaymaya başlarsa ani olarak gidonu çevirmek yerine küçük hareketlerle bisikleti düzeltmeye çalışın.
Bazı karlı yollarda yavaş gitmek yerine süratli gitmek daha az enerji harcatır. Nedeni süratli giderken lastiklerin daha az gömülmesidir. Grupla biniyorsanız deneyimsiz olanın önde gitmesini sağlayın.(arkada kalanlar öndekilerin açtığı düzensiz oyuklar ve çukurlarla da uğraşmak zorunda kalırlar)
Pütürlü buzla kaplı yollar bazen çok iyi tutuş sağlar. Buz üzerinde sıkı fren yapmaktan kaçının. Gerekirse sadece arka freni kullanın. Virajlara normalden çok daha yavaş girin. Bisikleti fazla yatırmamaya dikkat edin..
GİYİM
Bisiklete binmek oldukça fazla ısı üretir. Bu nedenle bisiklet giysilerimizi dikkatli seçmeliyiz..Bunların çok fazla ısı tutmamaları, oluşan teri dışarı vermeleri ve bizi de rüzgardan korumaları gerekir. Giyim seçimi, miktarı kişinin metabolizmasına göre değişebilir. Bazı insanlar çok fazla üşüyebilirken, bazılarına da düşük ısılar bile fazla gelebilir. Bunu anlamak için en iyi yol deneyerek giysi seçimi yapmaktır.
En üst tabakanın su ve rüzgar geçirmeyen, tercihan nefes alan bir kumaş olmasında yarar vardır. Gore- Tex gözenekleri sıfırın altındaki ısılarda tıkanabilir ve görev yapmayabilir. Orta tabaka için dik yakalı, fermuarlı ince veya orta kalınlıktaki polar (fleece) veya dışı wind stopper, içi ince polar ceket/ yelek yeterli olabilir. Orta tabaka bir kaç kat olabilir. Böylece değişen ısı koşullarına göre ayarlama yapılabilir.
En içe giyilen giysi kesinlikle pamuklu bir T-şört olmamalıdır.Pamuklu giysiler ıslandığında zor kurur ve nemi tutar, sizi daha çabuk üşütür. Bunların termal (sentetik) veya yün olmaları gerekir. Çorapların da sentetik veya yün olması gerekir.Gore-Tex veya benzeri ürünler idealdir. Eldivenlerin çok kalın olması kontrolleri zorlaştırır. 3 parmaklı eldivenlerde eller daha az üşür. Gore-Tex ve Thinsulate eldivenler idealdir.
Ayakkabılarınız yazlık bir SPD ise işiniz zor demektir. Bunun üzerine neopren kılıf (booties) iyi bir çözümdür. Çok soğuk havalarda ve uzun süre bisiklet kullanacaksanız kalın botlar giymek gerekir. Bu durumda SPD pedallarınızı kullanamayabilirsiniz. Bunun için en iyi çözüm kalpiyedir. Buna benzer Power Straps pedalın üzerinde çapraz duran bir banttır ve kalpiyeden daha iyi bir çözümdür.(Sadece kış için değil tabi!!)
Kaskınızda kalın "pad"ler varsa, onları inceleriyle değiştirip kafanıza ince bir bere, sonra da kaskınızı takabilirsiniz. Çok soğuk havada kaskın ön deliklerini bantlamanız yararlı olabilir. Çok koyu olmayan veya şeffaf bir bisiklet gözlüğü kış bisikletçiliği için gerekli malzemelerden biridir.
ÇEŞİTLİ
Soğukta sıvı alımı sıcak havadaki kadar önemlidir. Dehidrasyon ( vücudun susuz /sıvısız kalması) kan hacmini düşürür , bu da hipotermi ve uzuv donmasına neden olur.Sık sık su içmek (susamasınız bile) çok önemlidir.Camelbak tarzı sıvı taşıma çantaları taşınan sıvının ısısını da koruduğu için idealdir.Ayrıca bunlarla en az 1,5 l. sıvı taşıyabilirsiniz.
Soğuk havada bisiklete binerken, açıkta kalan yerlerimiz rüzgarın da etkisiyle, kısa sürede donma belirtileri gösterebilir. Yüzümüz buna çok yatkındır. Bu durumda durup ısınmak gerekir. Grupla biniyorsanız arkadaşlarınızı da izleyin. Yüzlerindeki beyaz lekeler donma belirtisi olabilir. Uzun sürüşlerde yanınızda enerji verici yiyecekler, barlar bulundurun. Bazı durumlarda yürümeniz gerekebilir. Bunun için yanınıza kalınca bir anorak vb. alın. Ayağınızda üşüme hissederseniz bisikletten inin ve koşun.( bisikletle birlikte !) Metal tamir aletlerinizi bantla sarın. Kullanırken ısı kaybetmezsiniz.
Aşırı soğukta plastik malzemelerin (kalpiye, matara kafes, kabloların dışı vs.) kırılabileceğini gözönünde bulundurun.Fren / vites kablolarını soğuktan korumanın bir yolu elektronik parça satan yerlerde bulunan uygun ölçüdeki "ısıyla daralan makaron"u kabloya geçirmektir.
Elastomerli amortisörler -5 dereceden sonra kazıklaşabilir. Fakat soğuktan zarar görmez.Yağlı amortisörlerde ise soğuk havaya uygun yağ kullanmak gerekebilir. Bisikletinizi sıcak ortamdan çıkarır çıkarırmaz binmeye başlarsanız, tekerleklerin attığı kar frenlerde ve viteslerde toplanıp donar.
Kışın tuzlanmış yollarda bindikten sonra kesinlikle tatlı suyla bisikletinizi yıkayın, yoksa bisikletinize veda etmeniz gerekebilir.
Gürsel Akay
LASTİKLER
Geniş lastikler karda avantajlıdır. Düşük basınçlar kullanın. (15-20 psi).Hatta karda bazen 5-10 psi bile yeterlidir. Düşük basınçlı lastiklerin 1 kenarının janta yapıştırılması gerekir.Her zaman sağ tarafı yapıştırmak hatırlama kolaylığı sağlar. Bulabilirseniz çivili lastikler buzda ve sert karda çekişi arttırır.
YAĞLAMA
Bisikletler arabalar gibi özel bir kış bakımı gerektirmez. Bisiklet yataklarına binen yükler o kadar azdır ki özel olmayan herhangi bir yağın az miktarı bile yeterli olur.
Fakat bazen aşırı soğuk havalarda ( eğer hala bisikletinizde ruble (kaset değil) varsa, içindeki yağ soğuktan sertleşip sorun yaratabilir. Bunu engellemek için düşük ısılarda çalışan yağlar seçilmelidir. Kabloların içindeki yağ donup vites/ fren çalışmasını etkileyebilir.Bu durumda kablodaki yağı temizlemek veya yeni bir kablo seti takmakta yarar vardır.. Gore-Tex kablolar bu durumda çok avantajlıdır.
AYDINLATMA
Karanlık kış günlerinde elbise, çanta vs. üzerine takılanlar yerine bisiklet üzerine takılan flaşörler seçilmelidir. Bunun ışığının trafikteki diğer araçlara benzemesi için kırmızı olmasında fayda vardır. Bazı modeller çeşitli çalışma modları içerir. Genelde yanıp sönme modu sizin bir bisiklet kullandığınızı daha iyi belli eder.Bunların pil harcamaları çok düşüktür.Genelde piller 1-1,5 yıl dayanır. Bisikletlerde fabrikadan standart olarak gelen reflektörlere fazla güvenmeyin. Üzerini kaplayan incecik bir çamur tabakası reflektörü işe yaramaz hale sokar. Ayrıca bu reflektörler nerdeyse tam karşıdan gelen ışıkları yansıttıkları için çok az açıdan görülürler. Bu yüzden farklı bir açıdan gelen bir araç sizi fark etmeyebilir. Pedallara takılan reflektörler hareket halinde oldukları için arkadan gelen araçlar için iyi bir uyarıcı olabilir. Tekerlekteki reflektörlerin çok fazla bir etkisi yoktur. Sadece yandan gelen araçlar için son anda bir uyarıcı olabilir. Elbiselerin, çantaların üzerindeki reflektör şeritler de oldukça iyi görünme sağlar. Beyaz reflektörler sarı reflektörlerin 2 katı, kırmızı reflektörlerin de 3 katı daha fazla ışık yansıtırlar. Bu reflektörler yapıştırılan, dikilen şerit şeklinde olabilir. Giysilerin üstüne geçirilen reflektör şeritler içeren file yelekler de iyi seçeneklerden biridir.
Önünüzü görmeniz ve görülmeniz için en az bir adet iyi kalite bir far kullanmalısınız. İyi aydınlatan farların çok pil harcama gibi bir dezavantajı vardır.Bu tip farlarda kesinlikle alkalin veya şarjlı pil kullanmak gerekir. Diğer pillerin bunlarda kullanım ömrü1-2 saati geçmez. Son yıllarda LED teknolojisi hızlı ilerlemiş ve ortaya çok az enerji harcayan bisiklet farları ve kafa lambaları çıkmıştır. Bunların ışıkları çok uzağı aydınlatmaz ve yüksek süratli sürüşlere uygun değildir. Fakat 1 set pille en az 30 -40 saat aydınlatırlar. Bu süreden sonra da aydınlatma azalır ama bir o kadar süre boyunca da sizin rahatça görünmenizi sağlar.
Bence eğer karanlıkta uzun süreler binecekseniz ideali 1 adet halojen ve 1 adet de LED'li farı gidona takmanızdır. Düşük süratte LED'i, yüksek süratte de halojeni devreye sokarsınız. Kafaya, kaska takılan lambalar sadece acil durumlarda kullanılmalıdır. (gidon farının olmadığı durumlarda ) Kafaya takılan ışık kaynağı göze yakın olduğu için biraz tozlu veya sisli ortamda gözünüzün önünde beyaz bir ışık huzmesinden başka bir şeyi zor görürüsünüz.. Ayrıca bu konum, yoldaki taşlarda , çukurlarda yeterince gölge oluşturmaz , bunun sonucunda büyüklük, derinlik ve uzaklık gibi kavramları algılamakta zorluk oluşturur. Piyasada kaliteli bir halojen farı 15-20 dolara, LED'li bir farı da 25-30 dolara bulabilirsiniz. İkisinin maliyeti ilk başta biraz fazla gelebilir ama bu farları yıllarca, hem de güvenliğiniz için kullanacağınızı düşünürseniz bu kabul edilebilir. Akülü sistemler kuvveli ve uzun süreli aydınlatma gerektiği zaman idealdir. Fakat bunlar tek farlara oranla daha pahallı ve ağırdırlar.Fakat bunların içinde Sigma Sport'un tek farlı akülü sistemi uygun fiyatlı ve oldukça hafiftir.
KARDA/ BUZDA SÜRÜŞ TEKNİĞİ
Kendinizi kasmadan yumuşak hareketlerle pedal çevirmeye çalışın. Bisiklet yana kaymaya başlarsa ani olarak gidonu çevirmek yerine küçük hareketlerle bisikleti düzeltmeye çalışın.
Bazı karlı yollarda yavaş gitmek yerine süratli gitmek daha az enerji harcatır. Nedeni süratli giderken lastiklerin daha az gömülmesidir. Grupla biniyorsanız deneyimsiz olanın önde gitmesini sağlayın.(arkada kalanlar öndekilerin açtığı düzensiz oyuklar ve çukurlarla da uğraşmak zorunda kalırlar)
Pütürlü buzla kaplı yollar bazen çok iyi tutuş sağlar. Buz üzerinde sıkı fren yapmaktan kaçının. Gerekirse sadece arka freni kullanın. Virajlara normalden çok daha yavaş girin. Bisikleti fazla yatırmamaya dikkat edin..
GİYİM
Bisiklete binmek oldukça fazla ısı üretir. Bu nedenle bisiklet giysilerimizi dikkatli seçmeliyiz..Bunların çok fazla ısı tutmamaları, oluşan teri dışarı vermeleri ve bizi de rüzgardan korumaları gerekir. Giyim seçimi, miktarı kişinin metabolizmasına göre değişebilir. Bazı insanlar çok fazla üşüyebilirken, bazılarına da düşük ısılar bile fazla gelebilir. Bunu anlamak için en iyi yol deneyerek giysi seçimi yapmaktır.
En üst tabakanın su ve rüzgar geçirmeyen, tercihan nefes alan bir kumaş olmasında yarar vardır. Gore- Tex gözenekleri sıfırın altındaki ısılarda tıkanabilir ve görev yapmayabilir. Orta tabaka için dik yakalı, fermuarlı ince veya orta kalınlıktaki polar (fleece) veya dışı wind stopper, içi ince polar ceket/ yelek yeterli olabilir. Orta tabaka bir kaç kat olabilir. Böylece değişen ısı koşullarına göre ayarlama yapılabilir.
En içe giyilen giysi kesinlikle pamuklu bir T-şört olmamalıdır.Pamuklu giysiler ıslandığında zor kurur ve nemi tutar, sizi daha çabuk üşütür. Bunların termal (sentetik) veya yün olmaları gerekir. Çorapların da sentetik veya yün olması gerekir.Gore-Tex veya benzeri ürünler idealdir. Eldivenlerin çok kalın olması kontrolleri zorlaştırır. 3 parmaklı eldivenlerde eller daha az üşür. Gore-Tex ve Thinsulate eldivenler idealdir.
Ayakkabılarınız yazlık bir SPD ise işiniz zor demektir. Bunun üzerine neopren kılıf (booties) iyi bir çözümdür. Çok soğuk havalarda ve uzun süre bisiklet kullanacaksanız kalın botlar giymek gerekir. Bu durumda SPD pedallarınızı kullanamayabilirsiniz. Bunun için en iyi çözüm kalpiyedir. Buna benzer Power Straps pedalın üzerinde çapraz duran bir banttır ve kalpiyeden daha iyi bir çözümdür.(Sadece kış için değil tabi!!)
Kaskınızda kalın "pad"ler varsa, onları inceleriyle değiştirip kafanıza ince bir bere, sonra da kaskınızı takabilirsiniz. Çok soğuk havada kaskın ön deliklerini bantlamanız yararlı olabilir. Çok koyu olmayan veya şeffaf bir bisiklet gözlüğü kış bisikletçiliği için gerekli malzemelerden biridir.
ÇEŞİTLİ
Soğukta sıvı alımı sıcak havadaki kadar önemlidir. Dehidrasyon ( vücudun susuz /sıvısız kalması) kan hacmini düşürür , bu da hipotermi ve uzuv donmasına neden olur.Sık sık su içmek (susamasınız bile) çok önemlidir.Camelbak tarzı sıvı taşıma çantaları taşınan sıvının ısısını da koruduğu için idealdir.Ayrıca bunlarla en az 1,5 l. sıvı taşıyabilirsiniz.
Soğuk havada bisiklete binerken, açıkta kalan yerlerimiz rüzgarın da etkisiyle, kısa sürede donma belirtileri gösterebilir. Yüzümüz buna çok yatkındır. Bu durumda durup ısınmak gerekir. Grupla biniyorsanız arkadaşlarınızı da izleyin. Yüzlerindeki beyaz lekeler donma belirtisi olabilir. Uzun sürüşlerde yanınızda enerji verici yiyecekler, barlar bulundurun. Bazı durumlarda yürümeniz gerekebilir. Bunun için yanınıza kalınca bir anorak vb. alın. Ayağınızda üşüme hissederseniz bisikletten inin ve koşun.( bisikletle birlikte !) Metal tamir aletlerinizi bantla sarın. Kullanırken ısı kaybetmezsiniz.
Aşırı soğukta plastik malzemelerin (kalpiye, matara kafes, kabloların dışı vs.) kırılabileceğini gözönünde bulundurun.Fren / vites kablolarını soğuktan korumanın bir yolu elektronik parça satan yerlerde bulunan uygun ölçüdeki "ısıyla daralan makaron"u kabloya geçirmektir.
Elastomerli amortisörler -5 dereceden sonra kazıklaşabilir. Fakat soğuktan zarar görmez.Yağlı amortisörlerde ise soğuk havaya uygun yağ kullanmak gerekebilir. Bisikletinizi sıcak ortamdan çıkarır çıkarırmaz binmeye başlarsanız, tekerleklerin attığı kar frenlerde ve viteslerde toplanıp donar.
Kışın tuzlanmış yollarda bindikten sonra kesinlikle tatlı suyla bisikletinizi yıkayın, yoksa bisikletinize veda etmeniz gerekebilir.
Gürsel Akay
