Bisiklet yolu kullanışlı mı, gerekli mi, yapılmalı mı?

Bugün son zamanlardaki en önemli taleplerimizden biri olan bisiklet yollarını tartışmaya açmak istiyorum. Birkaç bisiklet grubunda, kazaların temel sebebi olarak gösterilen, hemen hemen her belediyeden bisikletçilerin talep ettiği temel şey olan bisiklet yolu kullanışlı mı?

Ben, özellikle de İstanbul'daki bisiklet tecrübelerimden de hareketle, ayrılmış bir bisiklet yolunu kullanışlı bulmuyorum. Gerekçelerimi de şu şekilde özetlemek istiyorum. Hatalı bulduğunuz veya eklemek istediğiniz varsa, tartışmak isterim. Bununla ilgili bir anket de ekledim konuya.

Öncelikle, benim kategorizasyonuma göre 4 tip bisiklet yolu var:

a) Yaya yollarına entegre yapılmış bisiklet yolları:

Bunlar genellikle, ulaşım değil eğlence amaçlı yapılmış yollar. İzmir sahil boyundaki, İstanbul'da sahil yollarındaki, çeşitli parklardaki bisiklet yolları bu şekilde. Yaya yoluna entegre oldukları için, sadece mavi boya ile işaretlenip ayrılıyorlar. Hızlı gitmeye müsait değiller, çünkü her an yayaların girebilmesi tehlikesi var. Genellikle yayalar işgal ettiği için uyarmanız gerekiyor. Yaya/bisikletçi gerilimine, tartışmasına neden oluyor vs.

Sadece 10-15 km/s ile sahilde bir gezinti yapmaya çıkmış insanlara hitap ediyor.

b) Araç yolunun bir bölümü çizgilerle ayrılarak yapılmış bisiklet yolları:

Genellikle ABD'deki, Almanya'daki vs. bisiklet yolları bu şekilde tasarlanıyor. Dediğim gibi hiçbirini makul bulmuyorum ama karşılaştırırsak en makul hali bu. Genellikle en büyük sorunu araçların işgal ederek park etmesi.

c) Araç yolunun bir bölümü dubalarla ayrılarak yapılmış bisiklet yolları:

Yukarıdaki bisiklet yollarındaki işgal, şerit ihlali sorunlarını çözmek için yapılıyor. Ancak dubalar ezilip kırılarak 1 ayda yukarıdaki yola döndürülüyor.

d) Araç yolunun bir bölümü sabit engellerle ayrılarak yapılmış bisiklet yolları:

Yine yukarıdaki problemlerin engellenmesi için tasarlanmış, ancak belirli problemler yaratan bisiklet yolları.

----
Problemler kısmına şimdi geçiyorum:

1) Öncelikle bütün bu yollarda bizim motosiklet problemimiz var. Her türlü motosiklet bize ayrı yapılmış yolu, hatta yaya yollarını işgal ediyor. Bisiklet yolu yapmak da bu sorunu çözmeyecek. Biz bisikletçi olarak böyle birisi ile karşılaştığımızda hiçbir yaptırım hakkımız olmadığı gibi, bu durumu fotoğraf veya video ile belgelememiz halinde bile hiçbir yaptırım uygulanmıyor. Çözmemiz gereken problemlerden birisi bu.

2) Araçların b ve c'deki tipte bisiklet yoluna park etmeleri. Maalesef buna da bizim elimizden hiçbir şey gelmiyor, çoğunlukla ilgilenilmiyor. Özellikle Bisikletli Ulaşım Platformu'nun Zeytinburnu Bisiklet Yolu ile ilgili Mobil EDS getirtip uygulama yaptırması vardı, ancak bu şekilde 2 yılda 1 gün çözüm oluyor, diğer günlerde yine park ediliyor.

3) Özellikle a, b ve c'deki bisiklet yollarına yayaların girmesi problemi. Yayalar, ayrı bisiklet yolu olduğunda, bisikleti bir taşıt olarak veya bir tehlike olarak benimsemedikleri için kontrolsüz yola atlıyor, yoldan yürüyor. Bu tehlike olduğunda yine belirli bir hızın üzerinde gitmeniz risk. Taşıt yolunun belli bir bölümü ayrıldığında veya hiç ayrı bisiklet yolu olmadığında, yayaların atlama tehlikesi daha az oluyor. Taşıt yolunda neredeyse hiç yayaya çarpma tehlikesi yaşamadım ama a'da bahsettiğim tarzda yerlere girince 2-3 dakikada bir yaşıyorum.

4) Kapı açılması sorunu: Eğer çizgilerle veya dubalarla ayrılmış bir bisiklet yolu varsa, araçlar kaldırım tarafına değil taşıt yolu tarafına park ederler. Eğer ayrılmış bisiklet yolu varsa, yolun en sağına park ederler. Yolun en sağında kapı açan bir araçtan, şeridi ortalayarak rahatlıkla kurtulabilirsiniz ama kapalı bir bisiklet yolundaysanız, belirli bir hızın da üstündeyseniz kaçacağınız yer yoktur.

5) Yaya trafiğini düzenlemek: Neticede bir yolu ikiye böleceksiniz. Ya bisiklet yolunun üzerinde yaya geçitleri olacak, yayaları bekleyeceksiniz, ya da yayalar bisiklet yoluna atlayıp oradan karşıya geçecekler. Yine taşıt yolunda daha temkinli olurken, ayrılmış bisiklet yolunda o kadar dikkatli olmayacaklar.

6) Eşya indirilmesi: Türkiye'de araç trafiğini de düzensizleştiren en büyük problemlerden biri. Hiç bisiklet yolu olmasa, en sağa yanaşacaklar, solundan geçeceksiniz. Bisiklet yolu varsa ya bisiklet yoluna park edecekler, araç yoluna atlamanız gerekecek; ya da daha kötüsü, bisiklet yolunun yanına park edip bisiklet yolu üzerinden eşya taşıyacaklar. Özellikle büfeler, iş yerleri vs. yoğun olan yerlerde keşmekeş olacak.

7) Dönüşler, kavşaklar: Zaten normalde de en çok kaza nedeni olan konu bu, ayrı bisiklet yolunda da yine sorun yaratıyor.

Bisiklet yollarının tasarımı gereği, dönüşlerde de normal araç trafiğine karışmak zorundalar. A'da bahsettiğim yollar zaten ulaşım amaçlı olmadığı için, sahil boyu, park vs. içinde yapıldığı için bunlarda problem yok. Ama mesela diğerlerinde, bir köprülü kavşak üzerinden geçeceğinizi düşünün, şu anki yol altyapıları ile zaten en büyük sorun yaratan dönüşlerde araç yoluna katılmış olacaksınız.

8) Otobüs durakları: Yine, ulaşım amaçlı yapılacak bisiklet yollarında, ya otobüs bisiklet yolunu işgal edip yaya indirecek, ya da otobüsün indirdiği yaya bisiklet yolunu işgal edecek.

9) Uygun yapılmayan yollar: Diyelim ki dönüşlerde ekstra genişlik eklemediler, engellerle ayrılmış bir yol ise kaçacağınız bir alan bulunmayacak, belki karşıdan gelen olduğunda kazalar yaşanacak.

10) Yoldaki engeller: Araç yolundan gidiyorsanız, sürekli temizlik aracı ile vs. temizlendiği için; yolda cam kırığı vs. olma ihtimali daha az. Karşılaştığınız zaman da, şeridi ortalayarak rahatlıkla atlatabiliyorsunuz. Eğer engellerle ayrılmış bir bisiklet yolundan gidiyorsanız, karşıdan da gelen varsa tehlike yaratacak. Kaçacak mesafeniz olmayacak. Diyelim ki kar yağdı, kar temizleme aracı engellerle ayrılmış bisiklet yoluna giremeyecek ama çizgiyle ayrılmış bisiklet yoluna girebilecek.

11) En önemli sıkıntı, hukuki zorunluluk: Mesela İstanbul'da Yenikapı civarındaki bisiklet yolunu görmüşsünüzdür. Üzerinde kum yığınları, yapılmamış, çamurlu bölgeler, demirler, su birikintileri vs. her şey mevcut.

Gel gelelim, ben buradan gitmiyorum, gitmek istemiyorum deme şansınız yok. Bisiklet yolu varsa, oradan gitmek zorundasınız. Allah korusun, başınıza bir şey geldi, asli kusurlu sizsiniz. "Ama öteki yola çamur yığmışsınız" deseniz bir hükmü yok.

Ayrıca zaten bisiklet yolu olmayan yerde bize "burada bisiklet süremezsin" diyen adam, biraz da haklı olarak bisiklet yolu olduğu zaman ister istemez bisiklet yolundan git diyecek.

Mesela Ocak'ta ilk kar yağdı, ben temizlenmiş olan, 4-5 şeritli araç yolundan yasal olarak gidebilecekken, orada ucube bir bisiklet yolu olduğu için, o yol da karla ve çamurla kaplı olacağı için gidemeyeceğim. Gitsem de başıma bir şey geldiği zaman hukuken suçlu olacağım. Bunun sebebi de bisiklet yolu diye tutturan bir kesim için oraya bir ucube yapılmış olması.

Biraz genelleme ve kendi gözlemim de olacak ama genellikle talep eden kitle de bisiklet yolu olmadığı için bisiklete binemiyorum diyen, avantaj ve dezavantajlarından bihaber olan, deneyim ve tecrübeleri yüzünden değil, önyargılarla talep eden bir kitle. Tamamen haksız değilller ama aslında onların istediği a'da bahsettiğimiz türden, ulaşım değil kısa gezinti amaçlı yollar. O yüzden de yerel yönetimlerin çözüm planlarken birincil olarak A kişisi şunu istiyor, B kişisi bunu istiyor'dan ziyade Strava tarzı uygulamalardan alınan somut verilerden planlanması gerektiğine inanıyorum.

Yine burada sizin fikirlerinizi de bekliyorum, belki buradan hareketle ne istediğimizi de eğrisiyle doğrusuyla tartışıp daha net bir şekilde ifade edebiliriz.

Bisiklet yollarının çoğu ne ulaşım amaçlı kitleye ne de performans amaçlı kitleye hitap ediyor.Ulaşım için yapılıyorsa ''şuradan şuraya bisikletle rahatlıkla bisiklet yolundan giderim'' diyebileceğiniz bir yer yok.Performans için düşününce Riva'ya yapılan 30km'lik bisiklet yolu gibi yollar yapıldıkça daha seveceğimi söyleyebilirim.

Ben Türkiye'de şehirler arası bisiklet yollarının daha mantıklı olacağını düşünüyorum..

@Decsan

Bu konuda da, muhtemelen en tecrübe sahibi insan olan Gürkan Genç'in EuroVelo yollarından şikayet ettiğini ve kullanamadığını; araç yolunu tercih ettiğini belirteyim. Avrupa'da denendikten sonra oluşan durum böyle. Karla kaplı sağ taraf EuroVelo:

Sinirlerimi bozmamak için bisiklet yolunu kullanmıyorum. Hele bugün İnönü cd bisiklet yolunda göz göre park etmişler, uyarınca el kol hareketi yapıyor medeniyersizler.

Ancak bazı bisikletliler de ayrı bir konu, ters yönden gelen mi dersin, bisikletli olduğu halde bisiklet yoluna park edip geçiş engelleyenler mi dersin, bisiklet yolunda 3 kişi yanyana sürmek mi dersin.

Normal yollardan sağdan ve maks kontrollü olacak şekilde gidiyorum genelde. Adam gibi bisiklet yolu yapılana ve bisiklet yoluna saygı kültürü oluşana kadar diğer arkadaşları da buna davet ediyorum ki hiç olmazsa araçlar şerit paylaşımı konusunu öğrensinler. Tabii bisiklet yolu olan yerde ola ki kaza olursa bisiklet yolu kullanmıyor olmak da suç ama orada sürünce de kaza olasılığı daha fazla.

Şahsi fikrimdir tabi.

Bana kalırsa şehirlerde gezmelik bisiklet yollarındansa ulaşım amaçlı yollar yapılmalı. Tabi diğerleri yapılmasın demiyorum ama bisiklet kullanımını sıklaştırmak istiyorlarsa şayet belediyeler, ulaşım amaçlı olana odaklanmalı.

Yol kenarında şerit halinde olanlar bana en sıcak ve mantıklı -aslında duba vs. ile ayrılması sağlıklı olabilir- gelen yollar. Tabi ki insanımız bunu süistimal edecektir. Burada da bisikletçilere görev düştüğü kadar trafik polisine de -ya da kim ilgileniyorsa- görev düşüyor; hatta daha fazla onlara.

Bisiklet yollarındaki ihlallere cezalar olması ve bu cezaların sıkı bir şekilde uygulanması gerekiyor. Ülkemizde bu tarz bir olay için ne kadar ceza vermek isterler bilmiyorum açıkçası ama birşeyler istiyorsak bunu talep etmeliyiz. Bazı şeyleri tatlı dille de olsa herkes anlamıyor hepimizin bildiği gibi.

Yurt dışındaki başarılı örnekleri inceleyip bir nevi "kopya" çekmekte de fayda var. Gerçi yurt dışındaki planlamalar bizim şehirlerimize ne kadar uyar orası da ayrı bir tartışma konusu.

@Buğra C

Ne istediğimizi ve fikirlerimizi saatlerce burada tartışabiliriz. Peki ya sonuç? Sonuç olacaksa eğer, hemen bir şeyler yazayım. Unutmayınız, daha çok araç park etsin diye, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin ortadan kaldırdığı bisiklet yollarımız var.

Kolay gelsin.

@Emir Taha Kenar Aslında yapılan çözümün de foolproof, insan hatasına imkan vermeyecek şekilde olması lazım. Sen sadece mavi boyayla, yaya yolunun ortasına bisiklet yolu çizersen buraya yaya girer. Bunun başında 7/24 polislik de yapamazsın (ki trafik problemlerinin çoğu da böyle oluşuyor, bugün hangi sinyal vermeyen araca ceza yazacaksın).

Sen şehir tasarımını öyle yapacaksın ki o kişi hata yapamayacak. Öteki türlü birileri elle, cezayla uygulama yapsın derseniz çözüm olamıyor.

@Erdal Yılmaz Ben de ondan bahsediyorum, ben bisiklet yollarını kullanışlı bulmuyorum. Keşke sahil yolunda hiç bisiklet yolu yapılmamış olsaydı, ben de 5 şeritli araç yolunu yasal bir şekilde kullanmaya devam edebilseydim. Bunu tartışmanın, orada belki hiç sürmeyecek kişinin "bisiklet yolu isteriz" dememesi gibi bir sonucu olacak belki. Neyi, niye istediğimizi düşünüp ona göre isteyeceğiz.

@Buğra C

Sanırım derdimi anlatamadım. İstanbul için yazıyorum, bisiklet yolunu hiç bir kurum veya kuruluş umursamıyor. Örnekleri çoğaltabilirim size. İsterseniz imza kampanyası açın 1 milyon imza toplansın, isterseniz beraber gidip dilekçe verelim, varsa başka öneriler onları gerçekleştirelim. Hiç biri işe yaramayacak, çünkü işin içinde rant yok, para yok, maddi kazanç yok.

Bisiklet forumda bu konu defalarca konuşuldu. Diyorum ya size, bisiklet yolunu ispark daha çok kazansın diye ortadan kaldırdılar. Yer: İstanbul anadolu yakası maltepe sahili orhangazi parkı önü. Twitter üzerinden beyazmasa'ya en az 5 kez bildirmeme rağmen yolu yok ettiler.

Mücadelenizde karşınızdaki zihniyeti iyi tahlil edip, ondan sonra bu işin olur veya olmazını düşünün derim. Moralinizi bozmak için yazmıyorum. Gerçekler ile yüzleşince zaten moraliniz bozulacak, en azından hazırlıklı olun demek istedim.

@Erdal Yılmaz Hocam anlatamıyorum size galiba Tekrar okuyun bir daha isterseniz


@Erdal Yılmaz

Ben de diyorum ki "Bana göre umursamasınlar zaten, hiç yapmasınlar". Hiç bisiklet yolu olmadığında yasal olarak araç yolunu kullanabiliyorum. Bilinçsiz olarak bir bisiklet yolu talep ediliyor, İBB veya yerel belediye bir ucube yapıyor, o zaman yasal olarak bisiklet yolu kullanmak zorundayım.

"MADEM Kİ KÖTÜ YAPIYORLAR, HİÇ YAPILMAMASI DAHA İYİ" diyorum özetle. Hiç talep etmeyin diyorum. Bunu okuyan bir kişi de talep ediyorsa, bana göre etmesin diyorum. Sizin fikrinizi soruyorum. Gerçeklerle yüzleşme problemim yok, yerel yönetimlerle de daha önceden görüşmüşlüğüm var bu konuda. Allaha şükür yol tecrübem de var. Anlatamadım meramımı size :/

Öyle bir yazmışsınız ki sanki ben imza kampanyası başlatıp bisiklet yolu yaptırmak istediğimi yazmışım. Onu da para olmadığı için yapmayacaklarmış da ben gerçeklerden habersizmişim, hayal kırıklığına uğrayacakmışım. Siz yazılanları okuduğunuzdan emin misiniz?

Yazı çok uzun diye okumadım direk kendi düşüncemi yazıyorum

Bisiklet yolu Türkiye şartları altında ırkçılıktan başka bir şey değildir! Kaç kere aynı olayı yaşadım sıkıldım artık bisiklet yolu ayrımcılığından

Sakin bir pazar günü bisiklet yolunda sürüyorum. ortalamam 15-16 km lerde yani yavaş gidiyorum bir den karşıma bisiklet yolunda yürüyen insanlar çıkıyor. 4-5 kişi yan yana yürüyen gruplar çıkıyor. bebek arabalı kadınlar, motor sürenler, hatta araba süren vardı ya tabi dayanamayıp hemen yaya yoluna çıkıyorum saniyesinde seksenlik nineden azar işitiyorum sonrasında bebek arabalı kadınlar bir anda saldıracak gibi bakıyor. serseriler bisiklet yolunu işaret edip duruyor

Bir ara pembe otobüs diye bir şey çıkarmışlardı sadece kadınların binebilecekleri bir otobüs. pembe otobüse binmeyen kadınlara ırkcılık yapılabilir diye projeyi devreye sokmamışlardı. aynı şekilde ben bisiklet yolu istemiyorum sadece birazcık saygılı olsunlar yeter.

Whats the purpose of your visit? Once amac sonra yontemler tartisilmali.

@Çağdaş78 Yukarıda amacı soruyorum zaten, "niye istiyorsunuz" diye soruyorum. "Bisiklet yolu olmalı mı, olmamalı mı" diye soruyorum. Onun da gerekçelerini koyuyorum ki "istiyorum ama neye göre istediğimi bilmiyorum" demeyelim.

What's the purpose of writing in English then? Let's make it more foolproof, for dummies: "Bisiklet yolu yapılması amacı doğru mu, destekliyor musunuz?"

Ülkemizdeki gelişmemişliği (şimdilik, bu mesaj için) bir kenara koysak bile, bu "göstermelik, işe yaramayan bisiklet yolu" gelişmiş ülkelerde de karşılaşılan bir sorun diye anlıyorum:
Şu yazının tartışmasındaki en üst yoruma bakın mesela: (link)

Linkteki yazı da fena değil bu arada, bu bizim işe yaramıyor dediğimiz mavi bisiklet yollarının "bisikletçiler" için değil de, bisikleti günlük ulaşımı için kullanan insanlara güvenli bir yol sağlayarak onları teşvik etmek için yapıldığını/yapılması gerektiğini söylüyor. (bizde öyle birşey olamıyor tabi, park ettikleri cam attıkları vb. için)

normal yolda giderken hiç güvende hissedemiyorum keşke bariylerle ayrılmış bir bisiklet yolumuz olsa

@Buğra C cem yılmaz

Anlaşıldı mı ?

Bisiklet neydi ?

@Buğra C

Bu şekilde bir yere varamayız..
Şehir merkezinde bisiklet yolu görmeye benim ömrüm yetmez bunu biliyorum..
Şehirler arasında ise bu mümkün.
Kar uç bir örnek..
Kar yağana kadar gezeriz bizde..
Ayrıca hiç kar görmeyen sahil kesimi aynı zamanda bisikletin yaygın olduğu bölge..


Tapatalk kullanarak iPad aracılığıyla gönderildi

@Decsan hocam şehirlerarası bisiklet yolu olsun 1 ay da kullanmayız ya aynen.sanki var da kar olmasını eleştiriyoruz.keşke şehirlerarası yollarda olsa kesin kullanırdım.

Dik dubalar ile ayrılmış bisiklet yolu mantıklı olur. Kadıköy - Bostancı arası var böyle bir yol, çok zevkli oluyor inmesi

Neden olmalı;
Mevcut durumda tamamen motorlu taşıtlar düşünülerek yapılan yollarda 2. sınıf bir ulaşım aracı olarak görülen bisikletin bir şekilde ulaşımı güvenli şekilde sürdürmesi için bisiklet yolları olmalı. Bu yollar bir bisikletlinin bir noktadan gitmek istediği yere tamamen kesintisiz bir şekilde ulaşımını sağladığı zaman tam anlamıyla olmuş olacaktır.

Neden olmamalı?
Medeniyet ve kültür seviyemiz, yolların sadece arabalara ait olmadığının anlaşıldığı bir seviyeye ulaştığı zaman bu yollara gerek olmayacaktır. Bisikleti sadece bisiklet yolu yaparak karayolundan tamamen izole etmek imkansızdır. Çünkü yol ulaşım için yapılır, araba için değil. İnsanların ulaşım tercihlerine saygı gösterilen bir yerde bisiklet için ayrı bir yola ihtiyaç olmaz.

Yani kısacası; Garanti olsun, ölmeyeyim, ya da ne zaman bana bir kamyon çarpacak endişesi olduğu sürece; uzun bir süre daha bisikletliler bu ülkede taşıt trafiğinden izole edilmiş yollarda sürmeye mahkumdur.

Çünkü bu ülkede araban varsa kralsın. Litresi 5,60'a benzini alır, %25 MTV verirsin; Yollar, tabelalar bile senin için yapılır.