Selam arkadaşlar..
Bir dergi için (acilen) yazdığım bir yazıyı yolluyorum..İşe yeni başlayanlara yardımcı olabilir..
BİSİKLETLERDE BAHAR BAKIMI
-TEMİZLİK
Bu yazıda size, fazla uğraşmadan basit bisiklet bakım önerilerinde bulunacağım..Fakat bu arada ortalığı batırmamaya dikkat edin yoksa yakınlarınız tarafından aforoz edilebilirsiniz..Kirli bir bisikleti temizlediğinizde geride kalan kirin miktarına inanmak zordur.
Temizliğin bir bisikletin güzel görünmesinden başka yararları da vardır..Temiz bir bisiklette önceden oluşmuş sorunları yakalama olasılığınız daha yüksektir.Bunlar kadrodaki olabilecek çatlaklar, delinmeler olabilir.
Bisikletler aslında kediler gibi suyu fazla sevmezler..Hele yüksek basınçlı temizleme cihazlarından nefret ederler..Basınçlı su tüm yataklara girer hatta dışarıdaki tozu, toprağı da içerilere iter ve pas oluşmasına neden olur...Bu basınçlı makinalarla bisikletinizi üzmek yerine az basınçla, bir hortumdan akan suyu yataklar civarına dikkatli tutarak çamur atma işlemini yapabilirsiniz. En iyisi bir kova içindeki suya varsa otomobil şampuanı- bulaşık deterjanı koymak ve büyükçe bir süngerle “bebeğinizi” yıkamak olacaktır..
Bisikletiniz çamurlu değil de tozluysa o zaman işe kuru bir bez parçasıyla başlayabilirsiniz... Ara sıra bezin tozunu silkelemekte fayda vardır. İsterseniz nemli bir bez de bu işi çok daha iyi görür. Fakat bu bezi sık sık yıkamak gerekir yoksa kiri bisiklete düzgün bir şekilde dağıtmaktan başka bir şey yapmazsınız..
Lastikleri de sert plastik bir fırçayla suyla temizlemeyi unutmayın . Böylece lastiğin durumunu daha rahat kontrol etme şansınız vardır.
ZİNCİR BAKIMI
Zincirinizi sık sık temizlemek ve yağlamak onun ömrünü uzattığı gibi vites değiştirme performansını arttırır. Aşınmış –ki buna biz “uzamış” deriz- zincirler ön ve arka dişlileri de erken aşındırmaya başlar ve kısa sürede size büyük masraflar açabilir.
1-Eski bir diş fırçasıyla ön, arka dişliler ve zincirdeki kirin kabasını temizleyin. Zincir temizlemeye yarayan aletler bu işi ortalığı daha az batırmadan yapmaya yarar.. Ama bu alet ülkemizde malesef yaygın değildir.
2- Alet yoksa bir büyük (5 litrelik) PET şişe uzunlamasına bir tarafından yarın ve bu yarığı, içine diş fırçası girecek boyutta genişletin..Yatay tuttuğunuz şişenin içine aslında en iyisi (buralarda rahat bulunduğu için) bir miktar mazot koyabilirisniz. Bu işler için “degreaser”ler vardır ama heryerde bulunamayabilir. (Kapağının sıkıca kapalı olduğunu sanırım yazmam gerekmiyordur!!) Sonra ara sıra pedalı çevirerek zinciri bu pet şişe içinde temizleyin..
3-Sonra mazotun süzülmesini bekleyin. En sonunda zincirinizi yeniden yağlamanız gerekecektir.. Yağlama için biz Würth HS 2000 kullanıyoruz..Ekonomik sayılacak fiyatla oldukça fazla miktarda sprey şeklinde bir yağdır. Bu yağlama işinin ideali her bakla eklemine tek tek yağ damlatmaktır ama o sabır günümüzde az kişde vardır herhalde..Bu yağlamadan sonra zincirin aşırı yaçlı kalmasını engellemek gerekir. Yoksa zincirdeki fazla yağ jantlara bulaşır ve frenleriniz tutmaz..En iyisi kuru bir bezle fazla yağı silmektir..
VİTES SİSTEMİ
Zamanla vites kabloları da eskir. Bu zincirin tam dişli üstüne oturmasını engeller ve ses çıkarır. Bunları çok sık olmasa bile yenielemekte fayda vardır..En çok arka vitese giren kısa kablo çabuk eskir çünkü yere yakın olduğu için su çamura fazlaca maruz kalır. Bazen sadece bu kısa kabloyu yenilemek bile iyi sonuç verebilir. Kablo içindeki vites telini de değiştirip fazla kalın olmayan bir yağla yağlamak da kesinlikle önerilir. Eskimemiş ama temizlik ve bakım gereken vites kablolarını alet kullanmadan yerinden çıkarmanın bir yolu vardır: pedalı çevirerek zinciri arkada en büyük dişliye alın. Pedal çevirmeyi bırakın ve vites kolundan konumu en küçük dişliye alın. Bu durumda vites teli iyice bollaşacak ve kablo yuvalarından çıkarılabilir hale gelecektir. Böylece dış kabloların içinde kalan teli açığa çıkartıp temizlik ve yağlama yapabilirsiniz.. Sonra da kabloları eski düzeninde yerine oturtun. Pedalı çevirin. Bir kaç kez vites değiştirin ki kablo başları yerlerine tam otursun..
FREN AYARLARI
Fren kabloları da esner, pabuçlar-balatalar aşınır. Bu esnemeyi fren kollarındaki ayar vidalarından azaltabilirsiniz. Ama bazen bu işlem yeterli olmayabilir çünkü pabuçlar sınırı geçecek şekilde erimiş olabilir. Bu durumda pabuçları değiştirip güzel bir ayar yapmak gerekir. Pabuçların jant yüzeyine tam basması istenir. Alt veya üst tarafı değiyorsa frenleme gücü az olur. Son model V- frenlerde sadece 5 mm. Allen anahtarıyla artık bu iş oldukça kolay hale gelmiştir: Pabucu tutan vida gevşekken bir elinizle fren bacaklarını janta ittirin diğer elinizle vidayı sıkın. Burada dikkat edilmesi gereken nokta da pabucun herhangi bir yerinin lastiğe kesinlikle sürtmemesi gerektiğidir.
Sağ veya soldaki fren bacaklarından biri erken davranıyorsa fren gövdesi üzerinde bulunan vidayı gevşetin. (Tabii jantınızın düzgün olduğunu varsayıyorum)2 gövdenin de fren kolu çekildiği zaman aynı anda hareket etmesi gerekir..
Fren kablolarını da yağlamak aynı vites kablolarındaki gibidir. Elle sökülen kablo yuvalarından çıkartılıp iç tel yağlanır. Gövdelerin bağlı olduğu pivotların içi çamurluysa bunların temizlenip yağlanması daha yumuşak bir fren kolu hissi verir.
GENEL KONTROLLER
-Orta mil: Pedal kolunu ucundan kavrayıp kuvvetlice ileri geri onatmaya çalışın. Boşluk varsa yakında değişmesi gerekecektir.
-Furş yatağı: Burası da gevşeyebilir ama bun hissetmek bazen zor olabilir. (frenlerdeki veya amortisördeki boşlukla da karışabilir. Bunu anlamak için ön fren sıkılıyken diğer elinizi furş yatağının çatala yakın bölümüne koyun. Parmaklarınızın yarısı yatağın alt kısmında, yarısı da üst parçada olsun. Bisikleti bu konumda (ön fren sıkılıyken) ileri geri ittirirken (varsa) boşluğu parmaklarınızda hissedersiniz. Yatağınız Aheaset tipiyse genellikle 5 veya 6 mm. Allenle bunu düzeltmeniz mümkün. (Yatağın gevşemiş ama sağlam olduğunu varsayıyorum)
- Göbekler: Tekerleri sıkıca kavrayıp sağa ve sola (lateral) ittirin.. Çok az veya hiç boşluk olmaması gerekir. Boşluk varsa ve de bu işe uygun özel ince anahtarlarınız yoksa siz en iyisi yine en yakın bir bisikletçinin yolunu tutmalısınız.
-jantlar: Janlardaki vuruklar genellikle düzelmez. Bu durumda yeni jant en iyi çözümdür.Vuruk jant kullanmakta israr ederseniz frenleriniz takılma yapar, lastik tek noktadan aşınır vs..
Bunlar çok genel ama bir bisiklet için hayati önem içeren bakımlar, kontrollerdir.
Eğer elinizde temel tamir takımları varsa bu basit işlemleri yapabilirsiniz. Tabi bu işlere meraklıysanız..
Gürsel Akay, Nisan 2005
Bir dergi için (acilen) yazdığım bir yazıyı yolluyorum..İşe yeni başlayanlara yardımcı olabilir..
BİSİKLETLERDE BAHAR BAKIMI
-TEMİZLİK
Bu yazıda size, fazla uğraşmadan basit bisiklet bakım önerilerinde bulunacağım..Fakat bu arada ortalığı batırmamaya dikkat edin yoksa yakınlarınız tarafından aforoz edilebilirsiniz..Kirli bir bisikleti temizlediğinizde geride kalan kirin miktarına inanmak zordur.
Temizliğin bir bisikletin güzel görünmesinden başka yararları da vardır..Temiz bir bisiklette önceden oluşmuş sorunları yakalama olasılığınız daha yüksektir.Bunlar kadrodaki olabilecek çatlaklar, delinmeler olabilir.
Bisikletler aslında kediler gibi suyu fazla sevmezler..Hele yüksek basınçlı temizleme cihazlarından nefret ederler..Basınçlı su tüm yataklara girer hatta dışarıdaki tozu, toprağı da içerilere iter ve pas oluşmasına neden olur...Bu basınçlı makinalarla bisikletinizi üzmek yerine az basınçla, bir hortumdan akan suyu yataklar civarına dikkatli tutarak çamur atma işlemini yapabilirsiniz. En iyisi bir kova içindeki suya varsa otomobil şampuanı- bulaşık deterjanı koymak ve büyükçe bir süngerle “bebeğinizi” yıkamak olacaktır..
Bisikletiniz çamurlu değil de tozluysa o zaman işe kuru bir bez parçasıyla başlayabilirsiniz... Ara sıra bezin tozunu silkelemekte fayda vardır. İsterseniz nemli bir bez de bu işi çok daha iyi görür. Fakat bu bezi sık sık yıkamak gerekir yoksa kiri bisiklete düzgün bir şekilde dağıtmaktan başka bir şey yapmazsınız..
Lastikleri de sert plastik bir fırçayla suyla temizlemeyi unutmayın . Böylece lastiğin durumunu daha rahat kontrol etme şansınız vardır.
ZİNCİR BAKIMI
Zincirinizi sık sık temizlemek ve yağlamak onun ömrünü uzattığı gibi vites değiştirme performansını arttırır. Aşınmış –ki buna biz “uzamış” deriz- zincirler ön ve arka dişlileri de erken aşındırmaya başlar ve kısa sürede size büyük masraflar açabilir.
1-Eski bir diş fırçasıyla ön, arka dişliler ve zincirdeki kirin kabasını temizleyin. Zincir temizlemeye yarayan aletler bu işi ortalığı daha az batırmadan yapmaya yarar.. Ama bu alet ülkemizde malesef yaygın değildir.
2- Alet yoksa bir büyük (5 litrelik) PET şişe uzunlamasına bir tarafından yarın ve bu yarığı, içine diş fırçası girecek boyutta genişletin..Yatay tuttuğunuz şişenin içine aslında en iyisi (buralarda rahat bulunduğu için) bir miktar mazot koyabilirisniz. Bu işler için “degreaser”ler vardır ama heryerde bulunamayabilir. (Kapağının sıkıca kapalı olduğunu sanırım yazmam gerekmiyordur!!) Sonra ara sıra pedalı çevirerek zinciri bu pet şişe içinde temizleyin..
3-Sonra mazotun süzülmesini bekleyin. En sonunda zincirinizi yeniden yağlamanız gerekecektir.. Yağlama için biz Würth HS 2000 kullanıyoruz..Ekonomik sayılacak fiyatla oldukça fazla miktarda sprey şeklinde bir yağdır. Bu yağlama işinin ideali her bakla eklemine tek tek yağ damlatmaktır ama o sabır günümüzde az kişde vardır herhalde..Bu yağlamadan sonra zincirin aşırı yaçlı kalmasını engellemek gerekir. Yoksa zincirdeki fazla yağ jantlara bulaşır ve frenleriniz tutmaz..En iyisi kuru bir bezle fazla yağı silmektir..
VİTES SİSTEMİ
Zamanla vites kabloları da eskir. Bu zincirin tam dişli üstüne oturmasını engeller ve ses çıkarır. Bunları çok sık olmasa bile yenielemekte fayda vardır..En çok arka vitese giren kısa kablo çabuk eskir çünkü yere yakın olduğu için su çamura fazlaca maruz kalır. Bazen sadece bu kısa kabloyu yenilemek bile iyi sonuç verebilir. Kablo içindeki vites telini de değiştirip fazla kalın olmayan bir yağla yağlamak da kesinlikle önerilir. Eskimemiş ama temizlik ve bakım gereken vites kablolarını alet kullanmadan yerinden çıkarmanın bir yolu vardır: pedalı çevirerek zinciri arkada en büyük dişliye alın. Pedal çevirmeyi bırakın ve vites kolundan konumu en küçük dişliye alın. Bu durumda vites teli iyice bollaşacak ve kablo yuvalarından çıkarılabilir hale gelecektir. Böylece dış kabloların içinde kalan teli açığa çıkartıp temizlik ve yağlama yapabilirsiniz.. Sonra da kabloları eski düzeninde yerine oturtun. Pedalı çevirin. Bir kaç kez vites değiştirin ki kablo başları yerlerine tam otursun..
FREN AYARLARI
Fren kabloları da esner, pabuçlar-balatalar aşınır. Bu esnemeyi fren kollarındaki ayar vidalarından azaltabilirsiniz. Ama bazen bu işlem yeterli olmayabilir çünkü pabuçlar sınırı geçecek şekilde erimiş olabilir. Bu durumda pabuçları değiştirip güzel bir ayar yapmak gerekir. Pabuçların jant yüzeyine tam basması istenir. Alt veya üst tarafı değiyorsa frenleme gücü az olur. Son model V- frenlerde sadece 5 mm. Allen anahtarıyla artık bu iş oldukça kolay hale gelmiştir: Pabucu tutan vida gevşekken bir elinizle fren bacaklarını janta ittirin diğer elinizle vidayı sıkın. Burada dikkat edilmesi gereken nokta da pabucun herhangi bir yerinin lastiğe kesinlikle sürtmemesi gerektiğidir.
Sağ veya soldaki fren bacaklarından biri erken davranıyorsa fren gövdesi üzerinde bulunan vidayı gevşetin. (Tabii jantınızın düzgün olduğunu varsayıyorum)2 gövdenin de fren kolu çekildiği zaman aynı anda hareket etmesi gerekir..
Fren kablolarını da yağlamak aynı vites kablolarındaki gibidir. Elle sökülen kablo yuvalarından çıkartılıp iç tel yağlanır. Gövdelerin bağlı olduğu pivotların içi çamurluysa bunların temizlenip yağlanması daha yumuşak bir fren kolu hissi verir.
GENEL KONTROLLER
-Orta mil: Pedal kolunu ucundan kavrayıp kuvvetlice ileri geri onatmaya çalışın. Boşluk varsa yakında değişmesi gerekecektir.
-Furş yatağı: Burası da gevşeyebilir ama bun hissetmek bazen zor olabilir. (frenlerdeki veya amortisördeki boşlukla da karışabilir. Bunu anlamak için ön fren sıkılıyken diğer elinizi furş yatağının çatala yakın bölümüne koyun. Parmaklarınızın yarısı yatağın alt kısmında, yarısı da üst parçada olsun. Bisikleti bu konumda (ön fren sıkılıyken) ileri geri ittirirken (varsa) boşluğu parmaklarınızda hissedersiniz. Yatağınız Aheaset tipiyse genellikle 5 veya 6 mm. Allenle bunu düzeltmeniz mümkün. (Yatağın gevşemiş ama sağlam olduğunu varsayıyorum)
- Göbekler: Tekerleri sıkıca kavrayıp sağa ve sola (lateral) ittirin.. Çok az veya hiç boşluk olmaması gerekir. Boşluk varsa ve de bu işe uygun özel ince anahtarlarınız yoksa siz en iyisi yine en yakın bir bisikletçinin yolunu tutmalısınız.
-jantlar: Janlardaki vuruklar genellikle düzelmez. Bu durumda yeni jant en iyi çözümdür.Vuruk jant kullanmakta israr ederseniz frenleriniz takılma yapar, lastik tek noktadan aşınır vs..
Bunlar çok genel ama bir bisiklet için hayati önem içeren bakımlar, kontrollerdir.
Eğer elinizde temel tamir takımları varsa bu basit işlemleri yapabilirsiniz. Tabi bu işlere meraklıysanız..
Gürsel Akay, Nisan 2005