118 yıldır bisiklet üstündeyiz

'Evvel Zaman Bisiklet', Akçura'nın artık klasikleşen 'Ivır Zıvır Tarihi'nin beşinci kitabı. Ve tıpkı serinin diğer kitapları gibi bu da yazarın zengin arşivi ve keyifli tarih yazımıyla birleşerek bir 'ıvır zıvır' olmanın çok ötesine geçmiş.

'Türkiye'ye bisikletin girişi yüzyılı aşkın bir tarihe sahip. Birçok yenilik gibi kaçınılmaz olarak dış kaynaklı! Tarik gazetesinde 31 Ağustos 1885 tarihinde yer alan bir habere göre 'Mösyö Tomas Stefans namında bir Amerikalı velespid ile' önce İstanbul'a gelmiş, buradan da İzmit'e geçmiş. İzmit'ten beş günlük bir yolculuktan sonra Ankara'ya ulaşan Stefans'ı kentte Vali Paşa Hazretleri, memurlar ve bini aşkın Ankaralı yollara çıkarak seyretmişler'... Bisikletin Türkiye'ye girişini piyasaya önceki gün çıkan 'Evvel Zaman Bisiklet' adlı kitabında böyle anlatıyor Gökhan Akçura. Sonra da Mösyö Stefans'ın bu bisikletli
ziyaretinden yola çıkarak, ilk bisiklet reklamlarından bisikletin edebiyatta, sinemadaki yerine doğru yolculuk ediyor, vites değiştirip Konya'ya geçiyor, Abdülcanbaz'ın bisikletiyle bir iki tur atıp Ziya Osman'a uğruyor.
Dönemin çizimleri ve belgeleriyle bezenmiş 172 sayfalık kitapta ne yokuş ne çukur var, biz dolaştık çok eğlendik, size de iyi sürüşler ola...

Kitaptan...

İstanbul'da ilk bisiklet yarışı 1893 yılında Kuşdili Çayırı'nda yapılmış. Yarışmanın esası da bahçe etrafını 120 defa turlamakmış.

Türkiye'de bisikletle ilgili ilk kitap Ahmet Tevfik'in 1900'de yazdığı 'Velosidep ile Bir Cevelan' adlı 126 sayfalık seyahatnamesiymiş.

1950'li yıllarda Konya 'bisiklet kenti' olarak ün yapmış. Konyalılar bisiklete 'Düz ovanın uçağıdır bu' derlermiş.

1961'de İstanbul'da 200 bin bisiklet varmış.

Akçura'nın kitabına göre tarihimizde ciddi bisiklet düşmanları da var: Mesela yazar Refik Halid 'Hayalimde bisikleti maymuna yakıştırırım. Derdim ki: 'Bunu maymunlar diyarında bir maymun icat etmeliydi. Nihayet, bir gün aklımdan geçeni cambazhanede gördüm: Dört elbiseli maymun bisiklete binmiş karşımda geçit resmi yaptı.' Neyse ki Karay'ın bisiklet düşmanlığı pek uzun sürmemiş ve kadınlar sayesinde son bulmuş. Çünkü şu sözler de ona ait: 'Baldırları oturduğu meşin gibi katı, ayaklarının altı bastığı pedal kadar sert, kösele tenli bir peri saadete doğru, nikelden iki kanat açmış uçuyor.'

Efsanevi Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel de bisikletten hoşlanmayanlardan. Onun itirazı da şuna: 'Nakil vasıtaları arasında en az hoşlandığım bisiklettir. Bunun sebebi de üstündeki insanı çirkin bir vaziyete koymasından başka bir şey değildir.'

Bisiklete ilişkin en yaygın hikayelerden biri olan Turhan Selçuk'un 'Bir Velosipet Olayı'nda Abdülcanbaz ile bisiklet tutuklanır. Bisiklet zincire vurulur.

http://www.aksam.com.tr/arsiv/aksam/2003/09/24/kultursanat/kultursanat2.html 'dan yararlanılmıştır

saygılar..