bisikletizm.com'dan Pınar Pinzuti'nin 11 Aralık 2016'da Birgün gazetesinde çıkan yazısı Danimarkada bisikletli dönüşümün tarihini özetliyor.
(link)
Danimarka’nın başkenti Kopenhag, bugün bisiklet kenti dendiğinde Amsterdam’la birlikte anılan kent. Onlar kendilerine “bisikletlilerin kenti” sıfatını daha uygun buluyorlar. Bugün sokaklarda otomobil değil bisiklet trafiğinin olması bir mucize değil.
Kısa süre önce kentteki bisikletli trafiği, fosil yakıtlı araçların sayısını geçti. Peki bugüne nasıl gelindi. İşte hikâyesi:
100 yıllık deneyim
1860’lar
Kopenhag’da ilk bisiklet heyecanı başlıyor. Sokaklarda pedalsız ahşap bisikletlerle gezenler bisikletlerine “hobi at”ları olarak bakıyorlar.
1880’ler
Ön tekerleği büyük “ Penny Farthing” bisikletler Kopenhag sokaklarında keyifle kullanılıyor. Atlar için ayrılmış göl kenarlarındaki yollarda artık bisikletler de var. Bisikletli postacılar mektupları dağıtıyor.
1890-1910
Bisiklet için altyapı çalışmaları başlıyor ve Kopenhag halkı bisikleti seviyor. Özellikle kadınlar arasında bisiklet kullanımı yaygınlaşıyor. 1905 yılında Danimarka Bisiklet Federasyonu kuruluyor. Bu kurum halen Danimarka’da bisikletlilerin daha iyi şartlara kavuşması için çalışıyor.
1920-1930
Bisiklet, sağlık ve çevreciliğin sembolü olarak şarkılara, filmlere ve şiirlere konu oluyor. Bisikletle yük taşıyanların sayısı artıyor.
1940-1950
İkinci Dünya Savaşı sırasında petrol kaynaklarının kısıtlı olması nedeniyle bisiklet daha çok tercih edilmeye başlıyor. Hatta kent insanı için hayat kurtarıcı oluyor. Savaştan sonra otomobil ithal yasağı sürdürülüyor ve bisikletli sayısı daha da artıyor.
1960’lar
Ekonominin iyileşmesi ile birlikte otomobil sayısı artış gösterirken bazı bisiklet yolları kaldırılıyor. Kopenhaglılar’ın yine de büyük bir kısmı bisiklet kullanmaya devam ediyor.
1970-1980
Ekonomik kriz, gerileme ve hava kirliliği insanları alternatif ulaşım araçlarına yönlendiriyor. “Otomobilsiz Pazar” etkinlikleri ve halk eylemleri belediyeyi ve politikacıları bisikletliler için altyapı yapma konusunda zorluyor. Kopanhag, bisiklet için büyük yatırımlar yapmaya başlıyor.
1990’lar
Danimarka, dünyanın ilk bisiklet rotası ağını kuruyor. “Bycyklen” ücretsiz bisiklet paylaşım sistemini (bike sharing)hayata geçiriyor ve diğer kentlere ilham veriyor. Bisiklet kurye posta hizmetlerini devralırken, bisiklet taksi turistler tarafından tercih edilen hareket şekli oluyor.
2000’li yıllar
Kopenhag’da bisiklet kullanım oranı her yıl artarak devam ediyor. Siyasi partiler, bisikleti seçim kampanyalarının en önemli konusu haline getiriyorlar. Aileler, çocuklarını kargo bisikletle okula götürürken, işe bisikletle gitme oranı yükseliyor.
Bugün
Kopenhag’da işe/okula giden kişilerin %45’i bisiklet kullanıyor, genel hareket şekillerine bakıldığında ise kent insanının %63’ü ulaşım için bisikleti tercih ediyor.
Bisikletlilerin şehri Kopenhag’da iki çocuklu ailelerin üçte birinin kargo bisikleti var. Çocuklar okula bisikletle gidiyor. Her gün ortalama 1,2 milyon kilometre pedal çevriliyor.
Kopenhag, Avrupa’nın yeşil başkenti olmak için şehri insanlar için tasarlamaya ve dönüştürmeye devam ediyor
(link)
Danimarka’nın başkenti Kopenhag, bugün bisiklet kenti dendiğinde Amsterdam’la birlikte anılan kent. Onlar kendilerine “bisikletlilerin kenti” sıfatını daha uygun buluyorlar. Bugün sokaklarda otomobil değil bisiklet trafiğinin olması bir mucize değil.
Kısa süre önce kentteki bisikletli trafiği, fosil yakıtlı araçların sayısını geçti. Peki bugüne nasıl gelindi. İşte hikâyesi:
100 yıllık deneyim
1860’lar
Kopenhag’da ilk bisiklet heyecanı başlıyor. Sokaklarda pedalsız ahşap bisikletlerle gezenler bisikletlerine “hobi at”ları olarak bakıyorlar.
1880’ler
Ön tekerleği büyük “ Penny Farthing” bisikletler Kopenhag sokaklarında keyifle kullanılıyor. Atlar için ayrılmış göl kenarlarındaki yollarda artık bisikletler de var. Bisikletli postacılar mektupları dağıtıyor.
1890-1910
Bisiklet için altyapı çalışmaları başlıyor ve Kopenhag halkı bisikleti seviyor. Özellikle kadınlar arasında bisiklet kullanımı yaygınlaşıyor. 1905 yılında Danimarka Bisiklet Federasyonu kuruluyor. Bu kurum halen Danimarka’da bisikletlilerin daha iyi şartlara kavuşması için çalışıyor.
1920-1930
Bisiklet, sağlık ve çevreciliğin sembolü olarak şarkılara, filmlere ve şiirlere konu oluyor. Bisikletle yük taşıyanların sayısı artıyor.
1940-1950
İkinci Dünya Savaşı sırasında petrol kaynaklarının kısıtlı olması nedeniyle bisiklet daha çok tercih edilmeye başlıyor. Hatta kent insanı için hayat kurtarıcı oluyor. Savaştan sonra otomobil ithal yasağı sürdürülüyor ve bisikletli sayısı daha da artıyor.
1960’lar
Ekonominin iyileşmesi ile birlikte otomobil sayısı artış gösterirken bazı bisiklet yolları kaldırılıyor. Kopenhaglılar’ın yine de büyük bir kısmı bisiklet kullanmaya devam ediyor.
1970-1980
Ekonomik kriz, gerileme ve hava kirliliği insanları alternatif ulaşım araçlarına yönlendiriyor. “Otomobilsiz Pazar” etkinlikleri ve halk eylemleri belediyeyi ve politikacıları bisikletliler için altyapı yapma konusunda zorluyor. Kopanhag, bisiklet için büyük yatırımlar yapmaya başlıyor.
1990’lar
Danimarka, dünyanın ilk bisiklet rotası ağını kuruyor. “Bycyklen” ücretsiz bisiklet paylaşım sistemini (bike sharing)hayata geçiriyor ve diğer kentlere ilham veriyor. Bisiklet kurye posta hizmetlerini devralırken, bisiklet taksi turistler tarafından tercih edilen hareket şekli oluyor.
2000’li yıllar
Kopenhag’da bisiklet kullanım oranı her yıl artarak devam ediyor. Siyasi partiler, bisikleti seçim kampanyalarının en önemli konusu haline getiriyorlar. Aileler, çocuklarını kargo bisikletle okula götürürken, işe bisikletle gitme oranı yükseliyor.
Bugün
Kopenhag’da işe/okula giden kişilerin %45’i bisiklet kullanıyor, genel hareket şekillerine bakıldığında ise kent insanının %63’ü ulaşım için bisikleti tercih ediyor.
Bisikletlilerin şehri Kopenhag’da iki çocuklu ailelerin üçte birinin kargo bisikleti var. Çocuklar okula bisikletle gidiyor. Her gün ortalama 1,2 milyon kilometre pedal çevriliyor.
Kopenhag, Avrupa’nın yeşil başkenti olmak için şehri insanlar için tasarlamaya ve dönüştürmeye devam ediyor
