Karbonun ömrü

Cromoly bir bisikleti bakımını yaptığınız sürece on yıllarca kullanabiliyoruz. Peki karbon bir bisikletin ömrü veya şöyle diyelim ekonomik ömrü ne kadardır. yani ne kadar süre sonra doğal deformasyon süreci başlar.

Karbonfiber, diğer metallerden üretilmiş bisiklet kadroları gibi metal yorgunluğuna uğramaz. "Karbonfiberin ömrü şu kadar yıldır" diyebilecek kimse yoktur sanırım. Karbon kadronun ömrü çizik, kesik, çatlak vb streslere maruz kaldıkça azalır, ağır bir darbe aldığında da sona erer maalesef.

Karbon malzemeli bir bisikletiniz varsa malzemenin yaşını hesaplamaktan ziyade, üzerindeki yıpranmaları gözlemeniz gerekir.

Bu soruyu yönetlmemin sebebi karbon bisikletin ekonomik olarak ne denli yararlı olup olmadığını tespit edebilmek için

Merak etmeyin :in: Karbon, cromoly (Fe-Cr-Mo), Çelik, Alüminyum hepsinin standart ömürleri insan ömrünün çok çok üzerinde Tabi kaza, çatlak, kırık vs. durumlar dışında...

Sağolun arkadaşlar ilginiz için

Karbon kadroyu, eğer dikkatli kullanılırsa, değiştirme nedeni muhtemelen can sıkıntısından olacaktır. Yalnı bu dikkat meselesi önemli !
Bugün çoğu karbon kadronun aynakol göbeği, headset ve dropout larında aluminyum kullanılıyor. Karbonfiber'in aluminyum ile birleşme noktasının işçiliği çok önemli husus. Buralardan nem alıp korozyona uğradığı vakit sapasağlam kadronuza güle güle diyebilirsiniz. Ful metal kadrolarda en azından bu şekilde bir sıkıntı nispeten yok.
Diğer bir nokta ise malzemenin daha sert olmasından ötürü kaza esnasında kırılmaya daha yatkın olması. Normalde metal kadro ile hafif eziklerle atlatacağınız bir kazada karbon bisikleti çatlatma/ kırma olasılığı yüksek. Tüm bu olasılıkları alt alta koyup topladığınız zaman ticari anlamda karbon kadronun daha iyi olmadığı aşikar.

karbon kadro testlerinde genelde üzerlerindeki kuvvet etkileri test edilmiş gördüğüm kadarıyla, düşme üzellikle yana yatma testlerine rastlamadım. 15-20 km hızla giderken düşme ve yana yatma halinde bu kadroların gösterecekleri direnç ve sağlamlık nedir sorusu bisiklet kullanıcılarının önemli bir kısmına cevap olur kanaatindeyim.

Karbon malzeme üretirken direnc kuvvet yüzeyini/yönünü belirlemek ve buna göre daha direncli yöne karar vermek gerekir.

Bisiklet kadrosu için örneklersek direnc dikey olarak kuvvetlidir ama yandan gelen darbeler zayıf noktasıdır. Karbon üretim aşamasında kullanılacak alanın kuvvet yüzeyin durumuna göre tasarlanır. Karbon kadroda dikey daha dayanlıklı iken, spor aracın arka spoileri karşı direnci daha dayanıklı gibi. Yumurta kabuğunun yan ve dikey direnc farkı buna iyi örnektir. Yandan kolay kırılır ama dikey zorlar.

Spd kullanmadığım için ne zaman düştüğümü hatırlamıyorum bile kaza da aynı şekilde, çok şükür.
Ama yol bisikleti alıp da spd kullanmamak çok abes olur.
Spd ye yeni başlayanlar özellikle gözlemlediğim kadarıyla dur kalklarda düşme olayını çok yaşıyorlar genelde de ışıkların olduğu yerlerde kaldırıma ya kendileri ya kadroları çarpıyor.

Yol bisikleti arayışında olduğum için bu durumları daha da gözlemleyince karbon kadro gözümü korkuttu.
Ayrıca 2013 modellerinde hemen her markanın üst düzey alu kadrolu yol bisikleti ürettiğini ve fazlasıyla özendiklerini görebilirsiniz.
Bu ve çeşitli sebeplerden dolayı yol bisikleti işini rafa kaldırdım.
Şu an bile karbon kadrolara yakın ağırlıkta alu kadrolar üretiliyor ama hiçbir zaman daha hafif veya denk kadro üreteceklerini de sanmıyorum kendi ürünlerini baltalamamak adına.
Yarışlara katılacağım, tamamen performans istiyorum kırılırsa da kırılana kadar aldığım zevke bakarım demeyecekseniz iki kere düşünün derim.

@Cem Coşkun

İronik ama karbon-fiber kadrolarda "metal yorgunluğu"nun etkisi metal kadrolardakinden çok daha fazladır. Dolayısıyla ömürleri en azından çelik veya titanyuma göre daha az olacaktır. Buradaki problem metal yorgunluğu terimindedir; bu terimin doğrusu "fatigue"dir ve sadece metallerde görülmez. Şu başlık altında daha detaylı bilgi bulabilirsiniz:

(link)

"metal yorgunluğu - fatigue" denilen durumu yol bisikleti satın alırken dikkate almalı mı? Araştırma geliştirme çalışmaları bulunan bisiklet üreticilerine sormak lazım bence.

Yüksek ısı farkları örneğin karbon bir bisikletin uzun süre soğuğa-eksi derecelerde- maruz kalması sert karbon liflerinde kırılmalara yol açabilirmi.

Aşırı soğuk ve sıcak karbon liflerini bir arada tutan polimerin fiziksel yapısında(elastikiyet ,gerilme gibi) değişiklik yapar liflerin kırılmasına,kopmasına neden olabilir(aşırı kuvvetler altında tabiki)Zaten polimerler zaman içinde özelliğini yitirir.Güneş ışınları ve asit ve yağlar baş düşmanı tabi bunlar benim kısıtlı kimya bilgimle düşündüklerim.Dikkatli kullanım ve bakımla heves bitene kadar kimseyi yarı yolda bırakmaz.Bu arada ilk yapılmış karbon kadro ne durumdadır merak ettim?

Metal yorgunluğu - fatigue ile iligli bir yorumu okuyordum roadbikereview sitesinden. Yazılan, karbon fiber'in bu konuda bilinen bütün metallerden daha iyi olduğu şeklinde.

Birileri bilmeden konuşuyor fakat, burası mı orası mı karar vermedim.

@Gökhan Toros

“Bilinen bütün metallerden..” gibi mühendislik dışı aşırı cesur şekilde başlayan iddialara şahsen baştan şüpheyle yaklaşırım. Bahsettiğiniz konunun da linkini verir misiniz?

Ortada böyle komik cümleler bile var: “Carbon doesn't fatigue - only metals have a fatigue life.”

Karbon fiber’in fatigue dayanımının metallerden daha iyi olduğunu iddia eden kaynaklar çok, aralarında düzgün kaynaklar da var.. ancak biraz inceleyince aslında bu kaynaklarda “metaller” olarak bahsedilen şeyin sadece aluminyum alaşımları olduğu görülüyor. (Örn: havacılık, bisiklet, araba jantları vs) Aluminyum’un fatigue açısından en zayıf metallerden biri olduğunu düşünürsek, iyi bir karbon kompozitin aluminyumdan daha iyi fatigue dayanımı göstermesi olası.

@Burçak Erbil bu da benden olsun abi

Merhaba arkadaşlar sizlere en basit örneği şöyle vereyim; F1 araçlarında, Uçak kanat ve gövdesinde Karbon alaşımlar kullanılır dayanıklılık olarak ne kadar uzun süre dayanabileceğini ve bisikletinizi ne kadar uzun süre kullanabileceğinizi bir düşünün derim Ancak Karbon bisikletlerin çarpmayla ezilmeyle kırılabileceğini düşünüyorsunuz peki full karbon mtb leri ne için yapıyorlar diye soruyorum sizlere..

Kudret abi uzun zamandır karbon kadro kullanıyor diye biliyorum.5-6 yıl diye kullandı diye bi muhabbet olmuştu.tabii onların yalancısıyım

@Osman Boğaçhan Serdaroğlu

Öncelikle full karbon ve karbon alaşımları tamamen farklı şeyler. Alaşım dediğimiz oluşum elementlerin üstün özelliklerini bir arada kullanmak için yapılır. Uçaklarda Alüminyum bor titanyum vanadyum gibi elementler de katılıyor.

Karbon malzemeler diğer mühendislik malzemeleri olan çelik al gibi malzemelerden daha gevrek yapıya sahiptir. Bu gevreklik eksenel olmayan yüklenme altında kırılmaya çok yatkındır. Trainerde karbon kadro kırma olayı da bu yüzden olur.

Bilgilerden sonra asıl cevabıma gelirsek karşılaştırdığın şeyler farklı. Bazı anlarda hafiflik dayanıklılıktan önce gelir. Full karbon mtb prof sporcu takımların işi genelde. Yarışlık avantaja bakıyorlar kısaca. Mtblerde amortisör ve lastik kalınlığı da bir avantaj. Yerden gelen tepki kadroya çok etki etmiyor. Aynı şekilde düşüp çarpıldığında kırılır.

@Burçak Erb.
Ben aluminyum Trek kullanıyorum ve kadro ömür boyu garantili......