tek vites

arkadaşlar geçen gün fark ettim de (bi de viteslerimi değiştirmek zorlaştı iyicene çok mu pislendi ne) bisürü vitesimizin olması (ki benim o kadar da çok değil bazı arkadaşlarınkine göre 3x7 ) kullanımı zor koşullarda kolaylaştırıyo ama çok da gerekli değil. Zamanında aman 27 vitesim olsun da güzel olsun gibi düşüncelerim vardı da bana 21 vites bile fazla gelmeye başladı. Öndeki küçük ve en biyik dişlilerimi kullanmadığımı fark ettim, hatta 1 saat biniyosam 1 dakka falan kullanıyorum o da sadece büyük olanı (ki aslında eskiden en küçüğü çok kullanıyodum çünkü o zaman şimdiki 34lü arka dişlim yoktu).
Sizce önde sadece tek vites bıraksam hatta ön vites aparatlarının hepsini ve küçükle büyük dişliyi söksem bi şekilde ne olur? Yani bisiklette bi hafifleme açılma olur da ne kadar olur? Bi de diyelim ki yaptım böyle bişey, zincirin ön düşliden çıkması gibi bi sorun olur mu? Cevaplarınızı bekliyorum.
Bak bak bi de dünyada önü arkayı tek vites kullanma sporu falan da varmış konuşalım bu konuyu.

Çoğu vites üreticisinin "Comfort" adını verdikleri şehir içi kullanım için uygun serilerinde ön ayna kol için tek boy dişli seçeneği mevcut yanılmıyorsam. Eğer şehir içi kullanacağım diyorsan neden olmasın gayet de güzel olur. 7 viteste zincirin atması küçük bir ihtimal. Daha çok geri pedal çevirmelerde söz konusu olabilir. Makara sistemi ile üstesinden gelebilirsin kolaylıkla ancak nispeten pahalı bir çözüm olur pek gerek duyacağını sanmıyorum. Aynakolda en büyük dişli genelde (en azından Deore ve üzerinde) aluminyum olduğu için aşırı bir ağırlığı yok. En ufak dişli için de boyut nedeni ile ağırlık pek önemli değil. Ancak vites mekanizması vs. de hesaba katarsak (vites kolları, kısalan zincir...) belki yarım kiloya yaklaşan bir hafifleme olacaktır. Bence şehir içi kullanım için doğru bir tercih olabilir.
Önün arkanın tek vites olayı literatürde "Single Speed" diye geçiyor. Sanırım bu şekilde dünya turu atan bir de delikanlı abimiz vardı Ama hatırlamıyorum adını maalesef...

www.fixedgeargallery.com sabit vitesli bisikletler sitesidir.
ben bu işin biraz meraklısıyım. bir kaç araştırmam oldu. yapılacak şeyler şunlardır:

arka değiştiricin ve teker göbeğinin girdiği kısmın şeklini tespit etmek. yani aşağı doğrumu yoksa çapraz mı? zincir gerginliği tek viteste arka tekerin konumuyla ayarlanır. eğer bu da olmazsa dağ bisikletinin arka değiştiricisin yerine zincir gerginliği sağlayan bir parça takılır. arkada tek dişli olacak. ya da kaset-ruble vs gene olacak ama tek dişlisi kullanılacak. önde de tekli aynakol kullanılacak ya da dağ bisikleti aynakolundan yaprak çıkarılacak. bunlar hep yapılabilecek şeyler. şimdi geç oldu ama bu konuda elimde epey kaynak var. yarın inşallah güzel bir paylaşım yaparım.

ben de bir kıvılcım bekliyodum. 1-2 kişi daha olsa da bisikletlerimizi tek vites yapsak diye. hadi hayırlısı.

MTBTR'nin atölye bölümünde Alptekin Başkır'ın dağ bisikletini "single speed" yapmakla ilgili çok güzel bir yazısı var. (link)tıklayarak ulaşabilirsiniz.

o yazıyı görmüştüm halil. bence çok fazla bilgi içermiyor. yarını bekleyin rın rınnn (esrarlı müzikk, dumann) ya bisikletten geldim kafam dağınık. toparlıycam bu konudaki bilgileri yazıcam.

güzel olur valla da yazı gelse, ama şöyle söyliyim ben sadece önü değiştirmeyi düşünüyorum

Tek vitesteki problemler:

1- Parçaları bulmanın zorluğu.
2- Zincir gerginliği.
3- Zincirin çapraz gitmesi.
4- Arka göbeğe tek dişli takılması.
5- Uygun ön/arka dişli oranı seçilmesi.

Tek vitesin güzellikleri:

1- Bakım derdi yok.
2- Ayar bozulması mümkün değil.
3- Vites değiştirme, yüksek-alçak vites geyiği yok.
4- Sessiz bisiklet. Çıtır çıtır dişli sesi yok.
5- Masrafsız.

Problemleri inceleyelim:


En zor kısımparçaları bulmaktır. Parçalar bulunduktan sonra bir araya getirmesi tatlı bir telaş olur. Arka tekerin girdiği yuvanın (Dropout) şekline göre arkada zincir gergisi kullanılır ya da kullanılmaz. Dropoutlar genelde 3 çeşittir.

Bu türler yol bisikletinde bulunur ve gergi kullanılmadan düzgün bir zincir hattı (Bol olursa zincir sarkar ve güç transferi engellenir, aynı zamanda zincir devamlı kenarlara düşer.) Bakınız yol bisikleti dropoutu:
http://www.bikefanclub.com/gallery/data/509/125Drop1.jpg

Bu tür ise genelde dağ bisikletinde ve cyclo-cross bisikletlerinde bulunur. kulakçık da olsa şekil aynıdır. Bu türde zincir hattını düzgün sağlamak zordur. Tek vites çeviriciyi kullanmak gerekebilir. (Tek vites çevirici -singleator- hakkında birazdan bilgi vereceğim.) Bakınız dağ bisikleti dropoutu:
http://www.bowmancycles.com/Pix/Drop1s.jpg

Salon bisikletlerinde (Velodrom konsepti ülkemizde hiç olmayan ve alayla karşılanan bir olay. Avustralyalı bir arkadaşımla konuşurken şöyle bir muhabbet geçti: Ben: Türkiye'nin en büyük şehrinde bir tane bile velodrom yok. Mike: Türkiyedeki bisikletçilik a.ısından elem verici. Ben ufak bir kasabada yaşamama rağmen 3 saatlik çevremizde 6 tane velodrom var!) dropout yere paraleldir. Bu sayede arka tekeri geri çekerek gerekli zincir gerginliği sağlanır. Bakınız salon ya da BMX bisikleti dropoutu:
http://www.bmxmuseum.com/4images80s/pinkdropout.JPG

Özet yapalım, 3 tür dropout vardır. Çapraz (yol, touring vs bisikletler.), Horizontal (MTB, yeni yol bisikletleri, cyclo-cross bisikletleri), Vertical (Salon, BMX bisikletleri).

Dropoutunuzun MTB dropoutu olduğunu kabul ederek yazıya devam edelim. Eğer çaprazsa zaten iş kolay.

135 mm genişliğinde arka göbek gereklidir. Normal dağ göbekleri 135 mm genişliğinde olurlar. Tek vitese özel bir göbek kullanmak en doğrusu olur. bakınız tek vitese özel göbek seti:
http://www.irocycle.com/sitebuildercontent/sitebuilderpictures/singlespeed1.jpg

Bu göbeğe free-wheel takılır ve pedal çevrilmeden arka tekerin dönmesi sağlanır. Free-wheel takılmazsa tam bir salon bisikleti olur ve arka teker döndükçe pedallar da döner. Bu bisiklete bacağına güvenen adamlar fren takmazlar ve pedalların dönmesini engelleyerek bisikleti durdurmaya çalışırlar. Free-wheel istenirse BMX için free-wheel bisikletçilerde bulunur. 20 dişlili olur genelde. Arka göbek de BMX göbeği kullanılabilir.

Göbek problemi halloldu. Şimdi zincir gerginliği var. Eğer arka teker yerine takıldığında, zincir gergin duruyorsa problem yok ama bisikletlerin %90'ında gergin durmaz. Özellikle dağ bisikletlerinde çare Surly Singleator bakınız: http://www.surlybikes.com/parts/popup_images/parts_prodSingleator.jpg
olabilir. Arka değiştiricinin yerine takılan bu parça yaylı mekanizması sayesinde zinciri gerer.

Aynakol'da önemlidir. İlle de tek dişlili aynakol kullanılacak diye birşey yok. Normal dağ bisikleti aynakolundan yaprak çıkarılabilir hatta çıkarılmadan öylece kullanılabilir. En dıştaki yaprağın dişleri traşlanarak koruyucu haline getirilebilir. Bakınız tek vitese uygun aynakol:
http://www.singlespeed.net/images/articles/whiteindustries/dscn1919.jpg
CNC lenmiş aluminyumdan nefis bir parça.

Aynakol ve arka dişlinin aynı çizgi üzerinde bulunması gerekir. Bu genelde orta mille sağlanır. Ortamilin aynakol takılan kısmı sağa sola çekilerek aynakol hareket ettirilir.

En son problem de uygun dişli seçilmesidir. İyi bir bisikletçi 52x16 çevirebilecekken benim gibi alt seviye biniclier 42x18 de rahat ederler. Unutulmaması gerekir ki bu dişli oranı seçilrken en zor yokuşları çıkabileceğiniz bir oran tercih edilmelidir.

Bu konuda bilgi alabileceğiniz bazı siteler:

www.singlespeed.net
www.fixedgeargallery.com
www.surlybikes.com
www.irocycle.com

bunların son ikisinden alışveriş yapılabileceği gibi bu parçaların bulunacağı en iyi kaynak www.ebay.com 'dur.

daha fazla bilgi almak isteyenler pm ile bağlantı kurabilirler. msn den muhabbet ederiz.

çok güzel bir bilgi elllerine sağlık tayfurcum...

sağolasın tayfur
gayet iyi toparlamışsın konuyu..

tayfurr yüreğine sağlık iyi çalışmaa..
tebrıkklerr..

arkadaşlar buyrun bilgiyi okumaya..

teşekkurler..

paylaşımm içinn teşekkurler..

@ tayfur:
ellerine sağlık abim konuya tam hakim olmuşsun(konuyu toparlamışsın)...

Ayrıca tek vitesli kullanım iyi bir antreman secenegidir mtbnizde sabitleyin her koşulda kullanmaya devam ettiğinizde göreceksiniz ne kadar kolay olmadıgını antreman için gercekten güzel bir taktik...daha fazla bilgi için...

arkadaşlar tek vites muhabbeti epey döndü sonra durdu. yok mu bir babayiğit? bakın şu dropoutlarla yapılmış bir kadro bulsak ya da bu dropoutları getirirp 5 YTL lik bisan mountain-cat kadrolarına katnaklattırsak daha hiçbirşeye gerek kalmaz.
dropoutlar:
http://www.surlybikes.com/parts/popup_images/parts_prodFrameparts.jpg

tabii ki sağ taraftakilerden bahsediyorum