kadro yapımında kullanılan malzemeler ve alaşım kodları

arkadaşlar forumda bu konu hakkında çok soru soruluyo bende merak ediyordum elbette sorulduğu zaman cevaplanıyor ama ben birazda arşiv niteliğinde ve hepsi bir yerde olsun istedim hem karşılaştırma yapmak daha kolay olur o yüzden hem kendim öğrenmek için hemde merak eden arkadaşlarla paylaşmak için araştırdım derlemesi benden okuması sizden umarım herkes için faydalı olur

Hi-Ten çelik

Uzak durulması gereken bir malzeme. Hi-Ten bugün sadece ucuz çocuk bisikletlerinde ya da süper marketlerde satılan aksiyon bisikletlerinde kullanılıyor. İşçilik kalitesinin düşüklüğü dışında hi-ten kadro bir dağ bisikletinin göstermesi gereken dirence sahip değil, paslanmaya yatkın ve nispeten ağır.

Krom – Molibden (Cro-Moly)

Cro-Moly adından da anlaşılacağı gibi krom-molibden alaşımlı çelik. Cro-Moly kadroların en büyük avantajı kadronun kendinden kaynaklanan darbe emici yönü. Gözle görülecek en büyük fark ise cro-moly kadroların alüminyum kadrolarla karşılaştırıldıklarında kırılgan izlenim veren ince bir yapıya sahip olmaları Cro-Moly’nin bir dezavantajı gerilme direncinin ağırlık esas alınarak ölçüldüğünde alüminyuma göre daha düşük olması. Bunun sonucu olarak cro-moly kadrolar aynı oranları yakalamak için ya daha ağır oluyorlar, ya da gereken fazla işçilik nedeniyle daha pahalı. Başka bir dezavantajları ise bakım yapılmadığında ve şartlar müsait olduğunda pasa yatkın olmaları. Bu yüzden cro-moly bir kadronun işçiliği kadar kaplaması / boyası da kaliteli olmalı.

Alüminyum

Alüminyum alaşımlarının pek çok çeşidi var. Kabaca bir ayırım yapmak gerekirse daha sert ve katı olan 7000 alaşımı ile biraz daha hafif ve nispeten yumuşak olan 6000 alaşımı arasında yapabiliriz. Bunların yanında değişik karışımlar elbette mevcut, örneğin skandiyum, zirkonyum vs.

7000 alaşımlarında alüminyumun yanı sıra çinko ve magnezyum (kısmen bakır) bulunuyor. Bu sayede pasa karşı direnç 6000 alaşımlarına oranla daha yüksek. Bir istisna 7075 alaşımı, ki içindeki bakır oranı nedeniyle pas direnci 7000‘ler içinde düşük ve bu nedenle anotlandıktan sonra (film veya kaplama ile kaplama işlemi) yüksek sertliği nedeniyle parça yapımında kullanılıyor. 6000 alaşımında ise silisyum ve magnezyum var. Kaynak esnasında deforme olma ihtimalleri bulunduğu için işçiliği zor. 7000 alaşımlarına oranla daha yumuşak olmaları 6000‘li kadroların darbe emici özelliği taşımalarını sağlıyor. Yalnız pasa dirençleri nispeten daha düşük, bu nedenle 6000‘li kadrolarda kaplama ve boyaya özellikle dikkat etmek gerek.


Titanyum

Titanyum alüminyumla karşılaştırıldığında nispeten daha hafif ama o kadar sert değil. Bu yüzden kadro yapımında nadiren rastlanan bir madde. İşçiliğin zor olmasının yanı sıra en büyük dezavantajlarından birisi çok pahalı olması. Avantajı pratik olarak hiçbir zaman paslanma gibi bir ihtimalinin bulunmayışı. Yani ömür boyu bir titanyum kadroyla idare edilebilir. Yalnız sertlik konusunda zayıf olması nedeniyle daha çok hafif binicilere uygun.

Karbon (termoplast)

Karbon aslına bakarsanız kadro yapımı için en uygun madde. Çelik / Cro-Moly ve alüminyumun bütün avantajlarını bir araya getiriyor. Darbe emici özelliği var, bunun yanı sıra gerilme direnci çok yüksek. Bu sayede son derece sert ve bir o kadar da konforlu kadrolar yapılabiliyor. Bunun yanı sıra karbon da titanyum gibi çok uzun yıllar eskimeden işlevini yerine getirebiliyor.

Elbette ki etrafımızdaki bisikletlerin neredeyse hiçbirinde karbon kadro olmamasının bir sebebi var. Birincisi kadronun darbe emiciliği bir konfor unsuru olarak hoş karşılansa da kadronun belli bölgelerinde bir dezavantaj. Yine bu nedenle yapısından ötürü dışarıdan gelecek darbeler de nispeten tehlike oluşturuyorlar. Bir düşüş esnasında gelecek darbe karbonun yapısını zedeleyerek bir süre sonra kırılmasına yol açabiliyor. Bu nedenle ne kadar hafif olsalar da örneğin karbon gidonlar oldukça yüksek kırılma tehlikesi içeriyorlar. Bu konuda yaşanmış örnekler de çokça mevcut.




1XXX : En az %99.00 Aluminyum
2XXX : Bakır (Cu)
3XXX : Mangan (Mn)
4XXX : Silikon/Silisyum (Si)
5XXX : Magnezyum (Mg)
6XXX : Magnezyum ve Silikon/Silisyum (Mg ve Si)
7XXX : Çinko (Zn)
8XXX : Diğer elementler
9XXX : Kullanılmamaktadır

6061
Aluminyum(Al, %97.92), Krom(Cr, %0.23), Bakır(Cu, %0.30), Demir(Fe, %0.35), Galyum(Ga, %0.02), Magnezyum (Mg, %1.00), Mangan(Mn, %0.05), Nikel(Ni, %0.05), Silisyum(Si, %0.65), Titanyum(Ti, %0.04), Vanadyum(V, %0.01), Çinko(Zn, %0.08), Diğer Elementler (en çok %0.0195)

7005
Aluminyum(Al, %97.9235), Krom(Cr, %0.1), Bakır(Cu, %0.1), Demir(Fe, %0.2), Galyum(Ga, %0.02), Magnezyum (Mg, %1.30), Mangan(Mn, %0.50), Nikel(Ni, %0.02), Silisyum(Si, %0.15), Titanyum(Ti, %0.02), Vanadyum(V, %0.01), Çinko(Zn, %4.50), Zirkonyum(Zr, %0.14), Diğer Elementler (en çok %0.0165)

6061 Alüminyum (AlMg1SiCu):
Yoğunluk (yani santimetreküpteki ana madde miktârı): 2,7g/cm3
Çekme direnci (belirli bir genişlikteki maddeyi "yırtmak" için gerekli kuvvet): 180-270N/mm2
Elastik modül (Madde elastik, yani kalıcı bir deformasyona/tahribe nereye kadar dayanabiliyor): 70.000N/mm2

7005 Alüminyum (AlZn4,5Mg1,5Mn):
Yoğunluk: 2,8g/cm3
Çekme direnci: 290-350N/mm2
E-modül: 70.000N/mm2

Titanyum
Yoğunluk: 4,5-4,7g/cm3
Çekme direnci: 900-950N/mm2
E-modül: 120.000N/mm2

Karbon
Yoğunluk: 1,7g/cm3
Çekme direnci: 2,5-5kN/mm2
E-modül: 150.000-300.000N/mm2

Çelik
Yoğunluk: 7,6-7,9g/cm3
Çekme direnci: 1000-1400N/mm2
E-modül: 210.000N/mm2

arkadaşlar umarım yardımcı olabilmişimdir herhangibir yanlışımız olduysa boynumuz kıldan incedir sonuçta hepimiz öğrenmek ve paylaşmak için buradayız

cüneyt kozakoğlu'nun 07.11.2003 tarihinde mtbtr sitesinin
"teknoloji-donanım" bölümünde yayınlanmış bir yazısı bu.

bilmeyenlere ulaştırdığınız için çok teşekkürler. ancak
kaynak gösterseniz daha hoş olurdu bence. ortada ciddi bir
emek var çünkü. paylaşım şevkinizi kırmak istemiyorum ama
bu konulara hepimizin dikkat etmesi gerektiğini düşünüyorum.

bu da linki: (link)
yalnız önce siteye üye olmak gerek.
saygılar...

@nikanam



tabiki buna özen göstereceğime emin olabilirsiniz

zaten yazıda da belirtiğim gibi merak ettiğim için araştırdım ve payşaştım sadece derlemesi bana ait bu bir nevi özeti gibi o yazıda biraz daha ayrıntı vs vardı. bizim forumumuz için kaynak olsun istedim çünkü konu çok dağınık her birinin açıklaması illaki var ama tek bir yerde olursa daha iyi olur diye düşünmüştüm neyse hocam uyarın için sağol iyi forumlar

cüneyt kozakoğlunun yanı sıra derleme yaparken yine mtbtr sitesinden Tolga Durudoğanın 23 02 2007 tarihinde atölye bölümündeki bir yazsından da faydalandım bunuda belirtmekte fayda var diye düşündüm