Genç ölen şampiyonlar.

Genç ölen şampiyonlar I.Bölüm.
Başı da sonu da belli değil hayatın,büyük ozan Aşık Veysel’in dediği gibi “İki kapılı han”

İşte dostlar,ben de bu iki kapılı handa,büyük bir onurla yürüyüp ,genç yaşta ölen şampiyonlarla ilgili bir yazı hazırladım.

Takvimler 25 Ocak 1907 yi gösterdiğinde,Fransız gazeteleri ,bir yıl öncesinin Tour De France şampiyonu René Pottier’in İntahar ederek yaşamına son verdiğini yazıyordu.Kendini astığı ipin diğer ucunu,bisikletinin gidonuna bağlamış ve eşinin ihanetini,kendi hayatına son vererek cezalandırmıştı.
Pottier henüz 27 yaşındaydı.

İkinci öykü Lucien Georges Mazan’a ait;
Bisiklet yarışlarına katıldığını kimse öğrenmesin diye Lucien Petit adıyla bilinen 1907 şampiyonu,henüz 35 yaşında trafik kazasında hayatını kaybetmiştir.

Ağustos 1914 I.Dünya savaşı tüm hızıyla sürmekte.Fransız ordusunun yabancı lejyonunda askerliğini yapmakta olan büyük bir bisikletçi var: Francois Faber.
1909 da,tur’u 5 ardaşık etap birinciliği elde ederek kazanan tek sporcu,eşinin Dünyaya bir kız çocuğu getirdiği haberiyle büyük bir sevinç yaşayarak siperden fırlar :1.88 ve 90 kiloluk bir “Dev” (Lakabı budur) kolay bir hedeftir.Faber hayatını kaybettiğinde henüz 28 yaşındadır.

Ölümüne dair bir söylence de,yaralı bir arkadaşını,mevziye taşırken vurulduğu yönündedir ki her iki öykü de birbirinden dramatiktir.

Bir diğer şampiyonumuz Octave Lapize 1910 Tour De France ve 1909, 1910, 1911 Paris-Roubaix şampiyonu,büyük bisikletçi.Savaş maalesef onu da hayattan koparıyor.Savaş pilotu olarak Fransız ordusuna katılan Lapize 1914 te yaşamını yitiriyor.

Uzun yazılar sıkıyor,o sebeple kısa tutup bir kaç güne yaydım.

Bölüm II

1915-1918/1940-1946 yılları arasında,savaş sebebiyle Tour de france’nin koşulmadığını hatırlatarak,yazımıza devam edelim.Sırada Hollywood filmlerine taş çıkartacak bir başka hikaye var.Kahramanımızın adı ,Henri Pélissier.

Henri Pélissier,Tur tarihinin en marjinal kişiliklerinden biri.Bisikletçiler için sendikal mücadele veren bir idealist aynı zamanda.Fakat bu tragedya yazılmış ve oynanacaktır.

Pelissier’in ilk eşi leonie 1933 yılında kendini vurarak intahar eder.Ardından Pelisier oldukça genç bir kadınla evlenir.Ancak bu evlilik aslında şiddetin tarihçesi gibidir.Sonuç,Pelisier genç kadını bıçaklar,genç kadın da silahla Pelisier’i vurarak öldürür.Ne gariptir ki,Pelisier’in vurulduğu silah,sadece birkaç yıl önce,ilk eşinin kendisini vurarak intahar ettiği silahtır.Özel hayatı savaş alanı gibi olan Pelisier,öldüğünde 46 yaşındadır.

Hikaye Hollywood filmlerine taş çıkartacak cisten derken,abartmadığım umarım anlaşılmıştır.

Bir trajik ölüm hikayesi de İtalya’dan.Olayın öznesi olan şampiyon Ottavio Bottecchia,evinin yakınlarında devrilmiş bisikletinden biraz ileride,cansız yatmaktadır.Görünüşe göre bir kaza geçirmiştir.Ya da?
Burası hala gizemini koruyor.Bisikletinde en ufak bir hasar olmayan Bottecchia’nın antifaşist olduğu ve Moussolini yandaşlarınca öldürüldüğü sıkı bir iddia olsa da,hastanede 10 gün kadar yaşam mücadelesi veren şampiyon 27 yaşında hayata gözlerini yumar.Günümüzde,kaza ya da cinayet’e kurban gittiği yerde bir anıt bulunmaktadır.

Angelo Fausto Coppi de 40 yaşında öldüğünde,ardında büyük bir kariyer bırakmıştı.Hiç kuşku yok ki,bu sporun günümüzde bile tartışılan “Doping” hikayesinin baş aktörlerindendi.Doping yaptığını gizlemiyor,açıkça ropörtajlarında da dile getiriyordu.Burkina Faso’ya yaptığı bir gezide yakalandığı sıtmadan kurtulamadı.Ölümünden yıllar sonra,sebebin sıtma değil,uyuşturucu olduğu yazılıp çizilse de,bu neyi değiştirirdi ki?
Coppi,Fransa tur’ unu 1949-52/Giro’yu ise 1940-1947-1949-1952-1953 yıllarında kazanarak,altın harflerle olmasa da ,adını spor tarihine yazdırdı.

Şimdi de huzurlarınızda,”Hızlı yaşa genç öl” söylemine uyan bir şampiyon:Hugo Koblet.İsviçreli çapkınımız 1950 de Giro’yu 1951 de ise France’yi kazanır.Fırtınalı aşklar ve evliliğin ardından,çapkınlıktan vazgeçmeyince,eşi Sonja tarafından kapının önüne konur-ki bu bilindik bir durumdur-

Bir görgü tanığı,hızla birkaç tur attıktan sonra,Alfa Romeosuyla kasıtlı olarak ağaçlılara daldığını iddia eder.Kayıtlara resmi ölüm sebebi,trafik kazası olarak geçse de,gerçekte henüz 39 yaşında ölen kişi bir şampiyondur.

……..Sürecek

III. Bölüm;

Tam adı Jesús Luis Ocaña Pernía’dır.Yarışseverler onu Luis Acana olarak tanır.1973 Tour De France başta olmak üzere,pek çok yarış ve etap kazanır.Devrinin en iyi zamana karşı bisikletçilerinden olan Ocana 1977 de sporu bırakır.Bir süre ticaretle uğraşsa da işler istediği gibi gitmez.Mali durumu iyice bozulan Ocana,diğer büyük sağlık sorunlarıyla da mücadele edecek gücü kaybetmiştir.19 Mayıs 1994 te,yaşamına son verir.

Laurent Patrick Fignon.Namı diğer : The Professor.1960 yılında doğmuş,1983 ve 1984 yıllarında üst üste iki kez Tour De France yi yazanmıştır.Fignon’un ilk sporu futboldur.İyi top oynar ve profesyonel olarak ta önü açıktır.Bu arada,arkadaşlarının teşvikiyle bisikletle tanışır ve kısa sürede,ne kadar yetenekli olduğu anlaşılır.Ne var ki,annesi onun ünüversiteye gitmesini istemektedir.Sonunda kayıt olsa da,tutunamaz ve ayrılıp bir süre orduya katılır.

1981 de katıldığı Korsika turunda dikkatleri çekerek ilk profesyonel sözleşmesini imzalar.Yıl 2010.Ölüm nedeni kanser olarak yazılmakla birlikte,yaşamını yitirmesinde, kullandığı bir çok doping maddesinin olduğu bilgisi de kaynaklarda mevcuttur.

Genç ölenler listesinde 29 yaşında ölen,1913 Giro şampiyonu Carlo Oriani’de var ancak kaynaklarda,Oriani’nin ölüm sebebine rastlamadım.Ölüm tarihi olan 1917 de I.Dünya savaşı sürmekte olduğundan,tıpkı Faber ve Lapize gibi savaşta öldüğünü var sayabiliriz.

1921-22 ve 1925 Giro şampiyonu Giovanni Brunero da genç ölen bir sporcu (39) ancak kaynaklarda onun da ölüm sebebi de belirtilmemiş.Rastlayan olursa çevirir konuya eklerim.

Şimdi 3 bölümlük bu yazının sonunda şunları paylaşmak isterim.Yazıda yer alan olağan ve olağan üstü yaşam ve ölümlerin ötesinde,bu kronoloji aynı zamanda,Yirminci yüzyılın başlarındaki o amatör ruh ve heyecanın,sanayi devrimi ve kapitalist yapılanmayla giderek nasıl acımasızlaştığının;spordaki rekabetin ve bu rekabetin dehşet verici sonuçlarının da tarihidir aynı zamanda.

Bir çok sporcu bu rekabetin doğal sonucu olan doping’in dolaylı ya da doğrudan kurbanı olmuştur.Bu sebeple,Ellili yıllara kadar yapılan “Temiz spor” la bundan sonra ve halen içinde yaşadığımız ve artık temizliği tamamen tartışmaya açık hale gelmiş spor ahlakını ayrı ayrı değerlendirmek gerekir.Burada özel olarak bisiklet sporundan bahsetmiyorum elbette.Zira bisiklet ve modern zaman gladyatörü bisikletçiler,bu acımasız oyunun sadece kurbanları.Atletizmden başlayarak sayısız spora ve sporcuya bulaşan milyar dolarlarla ifade edilen bu sektörün,daha uzun yıllar faaliyet alanını genişleteceği açık.

Ne yazık ki günümüzde bazı sözde gazete yazarları bile,artık doping’in serbest bırakılması,ya da peşine düşülmemesi içerikli dahiyane(!) yaklaşımlarını ibretle izliyoruz.Gençler,amatör ya da profesyonel sporcular,kendilerine dayatılan ya da önerilen bu ilaçları alırken,kazandıklarıyla yakın zaman sonra kaybedeceklerini iyi hesap etmelidir.

Ben öncelikle bir eğitimci olarak,insan hayatını hedef alan,insanı için için eriten ,menfur bir hastalık gibi uzak durulması gerektiği halde,büyük bir erdem gibi sunulan;başarının o tarifsiz keyfi ile görmezden gelinen bu hastalığı hayatımıza sokanlara “İnsanlık düşmanı” diyorum.

Son olarak,bu yazının her hangi bir kaynaktan alıntı olmayıp,tamamen şahsıma ait özgün bir metin olduğunu belirteyim.Başta Wikipedia olmak üzere,kişi adları üzerinden pek çok yabancı kaynağa ulaşıp,onların arasından aldığım yaşam özetlerini çevirerek,kendi üslubumla metin haline getirerek masaya getirdim.

Bir başka yazı dizisinde buluşmak üzere,esen kalın.

Derya Keçeci
Nisan 2012

Listeye Marco Pantani'yi de ekleyebiliriz...

Tabi ki Marco Pantani ve Wouter Weylandt'ı unutmak mümkün değil.Bu dizide oldukça eski bir dönemi ele aldım.Mantık olarak her ikisi de yazıya eklenebilir elbette.

Bugün 26 yaşında gencecik bir yüzücü kalp krizi sonucu hayatını kaybetmiş üzücü şeyler bunlar... Alexander Dale Oen