Bölüm 1 / Klasik bir bisiklet için boya nasıl yapılmalı?

Herkese selamlar, öncelikle paylaşımlarımı her ne kadar Instagram, Facebook ve Pinterest gibi sosyal ağlarda görsel boyutlara taşımış olsam da son zamanlarda forum üzerinden gözlemlemiş olduğum tamamiyle yanlış restorasyon uygulamaları öncelik olmak üzere boya ve boya öncesi proseslerine kadar bir giriş yaparak konularımı bölümlere ayırarak başlangıç yapmak istiyorum.

Bilindiği üzere boya konusu genellikle bir çoğumuzca basite alındığı gibi sonu genellikle hayal kırıklığıyla biten bir olaydır. Kimi basınçlı sprey kutulardan yana tercihini kullanırken kimi statik fırın boyayı kimi ise iyi olacağını düşündüğü oto boyacılarını tercih eder. Ancak ne var ki burada asıl önemli olan kısım boyanın uygulanmasından öncesi olan boyaya hazırlık sürecidir, ki bu da çok büyük oranda daima atlanan, tamamen baştan savma olarak nitelendirebileceğimiz şekilde yapılmaktadır.


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11045362_788942341186808_6908781478102038919_o_zps9g0pyyic.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11041905_788942374520138_6630259593763471205_o_zpsprmmbpek.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11044575_788942367853472_5460645284691423314_o_zpsonbrfx2l.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11046826_788942447853464_1134219097009849192_o_zpsqsggcaj1.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11019000_788942164520159_449162089048852587_o_zpsct9k6ol9.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11021388_788942217853487_5979423998841847399_o_zpseqddwzsb.jpg

Eski boya nasıl kaldırılmalı? Kumlama, zımpara ya da solvent nerede ne şekilde tercih edilmeli?
Özellikle bisiklet üzerinde atölye bazlı çalışmalar yapılacak ise iş güvenliğinin en önemli olduğu aşama bu aşamadır, ki buharlaşma yönünden; solvent bazlı kimyasallar, asitler, çözeltilerde mutlaka yüz/burun maskesi ve eldiven kullanılması gerektiği kadar tozlaşma yönünden ise zımpara/polisaj gibi ayrıntılarda yine ventilli bir maske kullanılması gerekmektedir. Özellikle klasik bir bisiklet ve 1960'lar öncesine dayanan bir geçmişi var ise genellikle kurşun bazlı olan bu boyaların kaldırılmasında maske kullanımı kesinlikle gerekmektedir! Eldiven kullanımı için ise yüksek aşındırıcılığı olan asit/çözeltiler için ise el ve kol kısmının açıkta olan kısımları için gliserin/vücut kremi kullanmak sizi ekstradan koruyacaktır. Korucuyu önlemler sonrasında mevcut boyanın ne şekilde kaldırılması gerektiğine değinmek gerekirse pro-revizyon söz konusu ise kesinlikle kumlama yönteminin kullanılması "portakal kabuğu" etkisi yaratacağı gibi yüzeyi mikron oranında aşındıracak, metal yorgunluğu/korozyon başlangıçı noktalarda ise lokal hasarlara sebep olacaktır. Ayrıca çeliğe oranla çok daha yumuşak olan aluminyum yapıdaki malzemeler konusunda ise zımpara seçimine dahi özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu yüzden mevcut boyanın daima selulozik bir tiner ile yağ, yapışkan artığı ve kirlerden arındırılarak boyayı kaldırmak için kullanacağınız boya sökücü kimyasalların daha kolay ve etkili biçimde boyaya nüfus etmesini sağlayacak şekilde bir yol izlemek daha doğru olacaktır.

http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11021286_788942274520148_8643218734449153340_o_zpspkutpp6c.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11018993_788942224520153_2664998337266344941_o_zpsyxcbkpe8.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11004591_788942267853482_3491449570299438107_o_zpsjx3tqeub.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/10847358_788942381186804_1019696283164747506_o_zps99r1ekqt.jpg


Boya sökücüler günümüzde sprey ve jel olmanın yanı sıra likit olarak temin edilebilir olmasına karşın yüzeyin silindirik bir yapıda olması sebebiyle jel olanları daha geçerlidir. Boyanın solvent ile deformasyonu ilk kat için ortalama 15-20dk olacağı gibi bu deformasyon sonucu boya sökücü solventin ikinci kat uygulama öncesi ince bir spatula ile sıyrılması sonrasında solventin bir 15-20dk daha malzeme üzerinde kurutulması sonrası tekrar selulozik bazda tiner ile silinerek devamına geçilmesi ise daha temiz ve ilk aşama sonrası kalan boya artıklarına müdahaleyi de daha kolaylaştırır olacaktır.

http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/10982073_788942471186795_4035887527107764223_o_zpsn5gb0fkc.jpg




Peki boya sonrası kalan beyaz ya da gri renkli malzeme?
Bu malzeme zamanında uygulamanın niteliğine de bağlı olarak genellikle astar ya da astar/enamel diye nitelendirilen malzeme yüzeyi ve boya arasında statik ve fiziksel uyumu da sağlayan ara unsurdur. Boya sökücüler ile genellikle yüzeysel aşındırılabilen ancak boya kadar kolay deformasyona uğratılamayan bir malzeme olmasının yanında enamel korozyona karşı etkin, elastikiyet yapısı gereği tiner ile kaldırılabildiği gibi astar malzemesi olan beyaz/açık gri kat uygun zımpara ile kaldırılabilmektedir.

Tamamen kaldırılan boya sonrası ne yapılmalı?
Eğer ki çalışılan materyal çelik ve çelik türevi ise tamamen çıplak malzeme üzerindeki ezik ya da boyaya etki edecek derin çizikler kısacası kozmetik yönden boyaya etki edecek metal çapaklar da dahil olmak üzere bir kalemle numaralandırılıp işaretlenmeli ve ardından müdahale edilecek konuya uygun işlemlere geçilmelidir. Bunlar revizyonunuzun profesyonellik durumuna göre ezik kısımların oksijen kaynağı ile tekrar doldurulup tesviyelenmesi ya da polyester içerikli macun uygulmasına göre değişebileceği gibi çapakların uygun eheler ile formları da koruyarak uygulanmasına kadar süregelecek bir süreçtir. Aluminyum bir materyal için ise yüzeyin çeliğe oranla daha esnek ve değişken olduğunu da göz önünde bulundurarak yüzey üzerindeki deformasyonlar harici kaynak noktaları ve ana yüzeyde karanlık odada ışıkla yüzey kontrolü yapılması ve sonrasında macun işleminin bu hataları telore edecek oranda uygulanması gerekmektedir, ki aşağıdaki görsellerde de bunu görebilirsiniz.


*Right-seat stay / sol koltuk tüpü birleşme noktasında (seat-cluster) göreceğiniz çatlağın onarım öncesi

http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/10980189_788942424520133_7144648179377616586_o_zpsa4e8cetd.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/_MG_9632social_zpssmpsif9s.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/_MG_9639_zpsvl6ngwy7.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/_MG_9650_zpsco8txdsk.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/_MG_9648_zps74wfobht.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/_MG_9642_zpsw6apmtcr.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/_MG_9649_zpsvv9tnhuo.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/_MG_9640_zpsmykid9pc.jpg

Peki ya astar?
Astar daha öncesinde de belirttiğim gibi malzeme yüzeyi ve boya arasında bir bağ kurucu olduğu kadar yenilenecek boyanın kalitesini de doğrudan etkileyecek en önemli aşamadır.
Burada dikkat edilmesi gereken katların boyaya oranla daha kalın katmanlar halinde atılması için viskozitenin/yoğunluğun fazla inceltilmeden uygulanması olacaktır. Bu yoğunluk ise size ikinci bir katı uygulamanıza gereksinim duyurmadan tek katta çözümlemenizi sağlayacağı gibi zamandan da tasarruf etmenizi sağlayacaktır. Uygulama kişiye, çalışma alanınındaki faktörlere ve ortamdaki ısı değerine bağlı olarak 30dk içerisinde sertleşebileceği için bu aşama sonrası 800'lük bir zımpara ile satensi bir yüzey için zımparalanmaya hazır hale gelecektir. Astarın uygulama sonrası oluşturmuş olduğu zımparamsı kumlu yüzey uygun zımparalar ile satensi bir dokunuş elde edildikten sonra ise artık boya için sadece nemli yumuşak bir bez ile parmak izi oluşturmaktan kaçınılarak detaylı bir biçimde silinmeli ve boyamaya geçilmelidir.

Ve boya...
Bunca zahmetin üzerine boya yapacak zamanınız ve haliniz var ise boyaya da giriş yapabiliriz demektir. Astar aşamasına kadar tozsuz bir ortam gereksinimi olmadığı gibi bu aşama ile tozlaşmanın yanı sıra iyi ışıklandırılmış homojen bir aydınlatma ortamı ve mümkün olduğu kadar normal oda ısısı taban olmak kaydıyla 30°C derece üzeri bir sıcaklıkta gerekmektedir, ki boyanın yüzey ile tutuculuğu dışında katlar arası akmalara karşı da bir önlem niteliği oluşturabilsin. Boya konusunda yine baz katlarda (doğrudan opak) birer saat arayla ince katları özellikle yüzeyin uzantısında ve aynı yönde uygulamak boyanın en kritik püf noktasıdır ki bu hususa uyulmadığı durumlarda dalgalanma, hare ve ortam ısısı uygun dahi olsa akmalar kaçınılmazdır.

Decal, air-brush hazırlığı...
Özellikle ülkemiz adına bundan söz etmek gerekirse, henüz bu konuda detaylı, titiz bir çalışma örneği oluşturabilecek kişi ve çalışmaları çok sınırlı kişilerce uygulanıyor olsa da bu istisnalar haricinde malesef tamamı yapışkan etiket/stickerlar ile geçiştirilerek kullanılmaktadır. Ancak pro-revizyon gibi bir niyetiniz ya da gerçekten klasik niteliği taşıyan bir proje üzerinde çalışılıyorsa en olması gereken şekilde bu mevcut decal setlerin dijital ortamda yeniden font ve formların karakteristik özellikleri ve yapıları bozulmadan pathlenmesi ve boya/airbrush uygulaması için uygun birer şablon haline folyo kesimden çıkartılması gerekmektedir. Bu şablonlar yine boyalı yüzeye aktarımda kusurları optimum seviyede telore edebilmesi açısından ürününüzün boyasına zıtlık yaratabilecek kontrast bir folyo renginden oluşturulmalı ve kadro üzerinde ölçümleri yapılmış noktalardan hizalanarak klavuz oluşturulmalıdır. Yani özetle kırmızı bir kadro set'e decaller hazırlanacaksa maskeleme esnasında folyonuzun/şablonunuzun yüzeyden ayırt edilebilir olması için kontrast olarak sarı, yeşil tonları tercih sebebi olmalıdır.

http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/10998016_816313931782982_8284197184257565954_o_zpsehi3zfff.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11136238_816313935116315_9037829108136289489_o_zpsjjpd2dsr.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11133889_813314465416262_8041975301567897548_o_zpsmkn6fp4a.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/EN03_zpseyeylfhw.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11140176_813314428749599_8089691717608449425_o_zpsjsnuanyq.jpg


Vernik...
Vernik baz katta gerekmemekte olduğu kadar metalik bir boya ile çalışıldıysa mutlak uygulanması gerekmektedir. Metalik için + koruyucu olacağı kadar katalogta beğendiğiniz renk ve metalik boyanın hacim/derinlik kazanması adına da mutlaka uygulanmasında fayda vardır. Burada önemli olan verniğin yüzeye uygulanma esnasında görünürlüğü ve kontrolü de boyaya oranla bir hayli güç olacağından ötürü sistematik şekilde ve dikkatinizi tamamen boyanan yüzeyleri akılda tutarak eşit ve homojen katlar halinde uygulamanıza yönelik olacaktır. Aksi halde bu kadar emek ve zaman için geriye dönüşte bir astar ya da boya da olduğu kadar kolay olmayacaktır.

Son kat sonrası pasta ve cila?
Bütün işlemler tamamlandıktan bir kaç gün sonrasında eğer ki yeni boya sonrası uygulanabilen teflon içerikli bir pastaya sahipseniz uygulamadan kaynaklı ufak pürüz, pütür ve dalgalanmaları minimum düzeye indirgemenizi mümkün kılacak bir uygulamadır. Burada yine dikkat etmeniz gereken boyanan malzemenin tamamen sertleşmiş olduğundan emin olduktan sonra yumuşak bir bez ya da tercihen pamuk ile dairesel ya da yüzeysel olacak ise tek yöne ve doğrusal hareketler ile bir kaç tekrar ile uygulanması yönünde olacaktır. Burada vernik ya da boyalı yüzeyinizin matlaşmış görüntüsü endişe uyandırır olsa da unutmayın ki sonrasında da silikon cila ile emeğinizin karşılığı sizi beklemektedir.

Ve final...

http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/12132512_904306802983694_2116966742605226836_o_zpslj0s2ydp.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11782361_904306829650358_1897297663345467234_o_zpsgxxzmrn1.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/12027234_904307052983669_1456884678316703516_o_zps7mj38qxb.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/12034237_904306836317024_8862465454983555715_o_zpsd3u5duhm.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/12045465_904306912983683_6533227038960871079_o_zpslrkgwai6.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/12141118_904306936317014_3155881439296554889_o_zps686rmlao.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/10562486_904306959650345_7942353615548064688_o_zpsh8hj1ffl.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11113983_904306886317019_6886850881987939309_o_zpsoumbl6eh.jpg


http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/11072893_904307022983672_6060260675769929096_o_zpsl8i1bng7.jpg

Decal, kadro renk seçenekleri müşterinin istekleri doğrultusunda seçilmiştir. Model/ Colnago Dream Aluminum Art Decor / road

Şimdiden iyi çalışmalar.

Doğukan Aksu



*Haftaya Bölüm 2 / Komponentlerin temizliği, polisaj ve nikelaj nasıl, ne şekilde uygulanmalı?


(link) | (link)

(link)

Elinize emeğinize sağlık, çok kıymetli bilgiler bunlar. paylaşımınız için teşekkürler.

Ellerinize saglik tum boya islemi donemini bitirmeme ragmen zevkle okudum. Bende kucuk bir sey ekleyeyim , celik kadromda boya sokme ve zimpara islemini bitirdikten sonra , kadro 5 gun civari ciplak olarak evde beklediginde , tekrardan yuzeyel olarak paslanmaya baslamisti. Tekrar bir kat daha zimpara atmak zorunda kalmistim

Okumadan, fotoğraflara bakılarak bile keyif alınabilir

Hem bilgilendirici, hem fotoğraflar kalitesi olarak da cezbedici makale için teşekkürler @Doğukan Aksu

İşlem çok başarılı olmuş tebrik ederim.

Ben son işlem olan pasta cila konusuna değinmek istiyorum. Bu konuda profesyonel bir hobici olduğumdan pamukla yapacağınız pasta cilalar geçici dolgu etkisi yapıp, sorunun tekrar ortaya çıkmasına neden olacaktır.

@Doğukan Aksu yaptığınız işlem yeni bir bisikletin yarı fiyatına mal olmuştur sanırım.

Çok güzel birşey paylasmissiniz elinize sağlık. Bu resimler de bizim ugrasimiz sizin anlatikarinizi harfiyen uygulamısiz buda beni ayrıca sevindirdi. Son bi vernik işimiz kaldı sticer konusunda reklam işi ile uğraştım için seçenek şansımız çok ve yardım isteyen arkadaşlara da bu konuda yardımcı olabilirim.

Başyapıt olmuş. Ellerinize,deneyiminize sağlık.

Benim bu konu hakkında @Doğukan Aksu üstadıma bir sorum olacak.

Daha ziyade Colnago Arabesque gibi bisikletten çok sanat eserini andıran modellerde gördüğümüz kısmi krom kaplama hakkında biraz bilgi vermeniz mümkün müdür?

Ön ve arka lug'lar, maşa boru bağlantısı ile bazen bottom bracket shell'in gövde boyasından ayrı olarak krom kaplama yapılması ile muhteşem görünen yapıtlar ortaya çıkmakta. Aydınlatırsanız sevinirim.

Ne kadar temiz ve titiz bir çalışma. Çok etkileyici. Elinize sağlık. Tebrikler...

@Sadettin Z.

Merhabalar,
tabii ki memnuniyetle elimden geldiğince yardımcı olmaktan memnuniyet duyarım. Sanırım aşağıdaki örnekte de yeralan ve teknik olarak local painting & "chrome plated lugworks" çalışmalarından bahsediyorsunuz.

http://i62.photobucket.com/albums/h99/graf_i/DA3_8901_zpslg4uxfzq.jpg

Bu şekilde çalışmalar için krom kaplamayı yapacak yerin yöntemlerine göre ufak farklılıklar olsa da proses aşamaları aslında hemen hemen tamamında aynıdır. Sadece üretici ya da projeyi yürüten kişinin tercihleri doğrultusunda kadro set lokal olarak nikelaj banyosundan geçmekte ya da tamamen parça olarak geneli kaplanarak ardından açık nikelaj kalması muhtemel kısımların keçe, zımpara yapılmadan maskelenmesi ile meydana getirilmesi şeklindedir. Ki ben ve çözüm ortaklarım olan nikelajcımla özel durumlar olmadıkça lokal uygulamalardan ziyade parçanın geneline odaklı çalışmaktayız.
Dikkat edilmesi gereken hususa yüzeysel olarak değinilecek olursakta, keçe, zımpara yapılmadan direkt boya atıldığı takdirde baz kat astar uygulaması yapmış olsanız dahi tutuculuk normale oranla %60 civarında kayıp'a uğrayacak ve çok zor şartlara maruz kalmadan dahi kavlamalara sebep olacağı için buna ayrıca dikkat etmekte de yarar vardır.

@Doğukan Aksu

Klasiğin güzelliği ile hemhal olduğumdan beri aklımı kurcalayan sorulardan birine böyle detaylı bir cevap verdiğiniz için teşekkür ederim. Umarım birgün Ankara'ya yolum düşer ve koleksiyonunuzdaki paha biçilmez güzellikleri canlı görme imkanı bulurum.

@aynakol

Mesajınızı yeni farkedebildim. Maliyeti, işçiliği de dahil olmak üzere son derece iyi bir kadro set fiyatına mâl oldu diyebiliriz. Boya öncesi tüm decaller kadro üzerinde işaretlendi, 2d ortamda tekrardan ölçeklendirildi ve bu aşamalarla beraber bir yandan da kadronun boyası kaldırıldı, tespit edilen iki kritik çatlak tekrardan onarıldı, tesviyesi yapıldıktan sonra olabilecek en pürüzsüz yüzey için aluminyumdan kaynaklı hatalar minimize edildi ve sonrasında astar, baz kat boya, boya, decaller (airbrush) ve vernik şeklinde uyarlandı.

Teşekkürler.

bu sanattır.

Doğukan hocam sizi severek takip ediyorum. Elinize sağlık. Konuda yorumun bu kadar olması forumdaki kalitesiz boyama işlerine gerekçe gösterilebilir sanırım

Hocam kumlama yönteminden behsettiğiniz bir yazınız var mı? O konu hakkında bir bilgi göremedim. Tanıdıklarım var. Kumlama yüksek basınç ile boyayı tek başına söker mi? Kadroya zarar verir mi? Bir de fırın boya yüksek sıçaklık ile oluyor. Bu sıcaklık kadroyu etkiler mi? Teşekkürler..

Restore yaptığım bisikletin renk boyasını uyguladıktan sonra bu yazınızı okumak bende pişmanlık yarattı çok teşekkür ederiz çok değerli bilgiler bunlar.