26" ile 28" (29er) bisikletler hakkında bazı temel bilgiler ve farklılıklar..

AVNİ ERBEY MİLLİYET BLOG YAZISIDIR

26" ile 28" (29er) bisikletler hakkında bazı temel bilgiler ve farklılıklar..


26" ile 28" (29er) bisikletler hakkında bazı temel bilgiler ve farklılıklar..
26" ile 28" (29er) (link) hakkında bazı temel bilgiler ve farklılıklar..
1" = 2.54cm dir. 26" lastik çapına sahip mtb tipi bisikletlerin lastik çapı 66.04cm iken, 28" (29er) lastik çapına sahip tur , yol, 29er bisikletlerinin lastik çapı 71.12cm dir. Standart çevre formülü ile lastik çevresini hesaplayaşlım;
26" = 207.3656cm
28" = 223.3168cm olur.
Bu durum da lastiğin bir turu için aradaki fark 15.9512cm eder.
Bunun pratikteki anlamı şudur: Benzer güçte ve benzer ağırlıktaki iki bisikletçi, benzer ayna kol ve arka dişli ve benzer lastik enine sahip ve benzer ağırlıktaki iki bisikletle yola çıktıklarında; tekerin bir turunda yani 223.3168 cm de 15.9512 cm fark oluşuyorsa; 1KM de bu fark 71.43 metre olur; hatta 10KM de bu fark 710 metreyi bulur. Bunun da anlamı 28" bisiklet kullanıcısı 26" kullancısına göre daha az enerji harcayıp daha fazla yol kat etmiştir. Bu sebepledir ki 28" bisikletlere (road, tour) yol veya tur bisikleti ismi verilmesi uygun görülmüştür. Gerçek değerlerle hesap edildiğinde çıkan fark daha fazladır. Çünkü en ağır yol bisikletleri 12 KG civarında iken, en hafif 26" bisikletler 12KG civarındadır.
Dişli gruplarına baktığımızda da yol bisikletlerinin 26" tip bisikletlere göre daha avantajlı ayna kol ve dişli grupları ile donatıldıklarını görüyoruz. Tur bisikletlerinin yeni hibrid ve 29er (açılı eğik kadro maşası, amortisör ve disk fren) yapıları ile kalsik 26" tip dağ bisikletlere yakın olan dizayn ve dişli grupları ile piyasada olmaları karşılaştırma yapmayı kısmen mümkün kılmaktadır. 26" bisiklet dizaynının üstünlüğü ise offroad sürüşlerde ortaya çıkmaktadır. Esnek ve güçlü kadro yapısı ile arazi zeminde ani hareketlere olanak tanırken, daha küçük lastik çapı ile daha kontrollü bir sürüş sunmaktadır.
Hazır konu Tork'dan açılmışken, hakkında biraz lakırdı edelim;
26" MTB veya ATB bisikletlerin yokuş tırmanma torklarının daha yüksek olduğu ve bu sebeple daha az enerji ile yokuş tırmanmaya imkan tanıdığı üzerine konuşmuştuk. Ekleyelim ki dairesel dönme momenti 26" çapta, 28" çapa göre daha fazladır. Varsayımımız benzer güçte iki bisikletçi idi. Bu durumda uygulanan itme kuvveti 26" bisikletçi için daha az olacaktır. Aynı hızda tırmandıklarını varsaydığımızda 26" bisikletli tırmanış esnasında daha az yorulacaktır.
Pratikte bunun anlamını şöyle açıklayalım. Yokuş tırmanma eylemi başladığında bisikletinizin ayna kol dişlisini 22 dişli olan en küçük dişliye yani 1 nolu dişliye ve arka dişliyi de yine 1 nolu en büyük dişliye alarak tork'u (Nm) arttırmaya çalışırız. Ayna kola uygulanan kuvvet zincir ve dişliler yardımıyla arka tekere aktarılır. Biliriz ki dişli çapı büyüdükçe tork azalacak ancak aktarılan enerji artacak ve bu sebeple de hız yani artan kinetik enerji sonucu hızlanma olacaktır.
Eğer mümkün olsaydı da 0.01 kW ile 95 rpm ile 1 Nm (Newton Metre) tork elde ederken; rpm 1 d/dk yapabilsekdik bu durumda çok ama çok yavaş tırmanmamıza rağmen Tork 95 Nm olarak çıkacaktı. Durum daha iyi anlaşılsın diye gerçeğe daha yakın bir örnek verelim. 0.01kW enerji uygularken; RPM 20 olursa (yani pedalları oldukça yavaş çevirdiğimizi düşünürsek) bu durumda Tork yeterli miktarda yani 4 Nm olacaktır.
Eğer hızdan bahsediyor olsaydık teker çapının daha büyük olmasının bir avantaj olacağını söyleyecektim. Ancak Tork da durum tam tersidir. Diğer tüm faktörler aynı kalmak şartıyla tekerin çapı küçüldükçe Tork artacaktır.
Unutulmamalı ki lastik havasının bile güç (Kw) üzerinde etkisi olacak ve düşük lastik havası daha fazla enerji tüketmeye neden olacaktır.
Tork ve Uygulanan Enerjiye Etki Eden Etmenler:
- Ayna kol'un kol uzunluğu veya kısalığı (1cm'in dahi doğrudan Tork değerine etkisi vardır)
- Teker Çapı
- Dişli çapları ve diş sayıları
- Sabit kadans yani dakikadaki pedal çevirme devir sayınız
Dolaylı Etmenler:
- Lastik havası
- Lastik diş derinliği ve sayısı
- Bisiklet ağırlığı
- Kullanıcı ağırlığı
- Taşınan yük
- Zemin (sürtünmeyi veya kadansı etkiler)
- Performansınız (gücünüz)
- Pedal tipi
- doğru sürüş pozisyonu ve sele yükseklik ayarı
Bu durumda aklınıza şu soru gelebilir. Hangi tip bisikleti seçmeliyim ? Bu sorunun yanıtı doğrudan nasıl bir sürüş planladığınızla ilgilidir. Eğer offroad bir sürüş ve rota planladıysanız ve üstelik çoğunlukla tırmanış yapacaksanız 26" MTB sizin için doğru tercih olacaktır. Ancak bir noktadan hareket edip uzun bir rota ile otoyolları kullanarak bir gezi planladıysanız 28" Tur tipi bir bisiklet sizin için en doğru seçim olacaktır. Veya yüksek hızda nispeten daha kısa ve otoyolda bir rotanız varsa 28" Yol tipi bisiklet ile yola çıkmak son derece keyifli olacaktır.
Tüm bisiklet dostlarına keyifli sürüşler..

Yazara teşekkür ediyorum. Okumayanlar için yazıya buradan da ulaşabilirsiniz;

(link)

hocam güzel bir yazı paylaşmışınız teşekkürler

Boyum yüzünden 29" mtb tavsiye edenler olmuştu fakat hiç böyle açıklayıcı ve teknik bilgi veren olmamıştı. Artık 26" almam gerektiğinin farkına vardım. Vermiş olduğunuz güzel bilgiler için teşekkür ederim, saygılar.

@enqinHLC Boyunuz kaç bilmiyorum ama 1.95 üstüyseniz 29er mtblerle beraber 26inç mtblerde büyük kadrolar bulmak bir hayli zorlaştı haberiniz olsun

@Mehmet Mustafa Tepe Güzel paylaşım Mehmet abi Sağol

Boyum 190 cm kilom 95 şimdi aklımda rr 560 var dün baktım decathlon da taksitle 2050 liraya veriyorlardı xl boyuma göre olan ölçüsüde var. umarım iyi bir bisiklettir

(link)

beyler rica ederim
@M.Burak KARADAĞ bu hafta içi akşam eymir yapalım mı ne dersin

büyük tekerlek çapı daha fazla yol yapmaya sağlarken, bu avantajı havadan sağlamıyor. nedense 28" tekerlek konularında bu husus atlanıyor sürekli.
28" bisikletlerin moment kolu daha fazla olduğundan, aynı dişli durumunda harcanacak enerji de daha fazla oluyor.

26" ve 28" tekerlekli iki bisiklette açısal hızın aynı olduğunu düşünelim, 28"'lik bisiklet daha çok yol alırken, daha fazla enerji harcar. 2" fazladan moment kolu vardır çünkü.

@Mehmet Mustafa Tepe Ayıp ediyosun abi neden olmasın Kepekliden mi vadiden mi?

@M.Burak KARADAĞ kardeşim ben arabayla getiriyim bisikleti de orada bineyim olur mu. hafta içi pek enerjim olmuyor hangi gün yapalım perşembe uygun mu?

İlkokul 4. sınıfta fizik dersinde öğretilen "Enerjinin Korunumu" yasası nedense, muhtemelen erken yaşta öğretildiği için, çok kimsenin aklında kalmıyor.

Çürütülememiş ve herkes tarafından kabul edildiği için bu bir yasadır.

Bu yasaya göre toplam enerji hiçbir zaman değişmez. Ne yok edilebilir nede yoktan var edilebilir. Ama enerjinin türünü değiştirebilirsiniz. Örneğin potansiyel enerjiyi kinetik enerjisine çevirebilirsiniz ama miktarını değiştiremezsiniz.

Dolayısıyla, 26" bisiklet aldım yokuşları rahat rahat tırmandım, 28" bisiklet aldım asfaltı ağlattım cümleleri kulaktan dolma mesnetsiz dedikodulardır.

Paylaştığınız blog yazısında yazılanlarda külliyen yanlıştır. Blogcunun Fizik bölümünde okumuş olması ise manidardır.

Not olarak söylemek isterim, otomobil üretiminde öncelik tasarruflu otomobillerdedir. Madem lastik büyüdüğünde daha az enerji harcanıp, daha fazla yol yapılıyor. Pekiyi neden otomobil üreticileri 16é lastiklerde ısrar ediyor?

Dönen elemanların ağırlığı arttıkça, dönme ataletleri yani dönmeye karşı gösterdikleri direnç bu artışın karesiyle artar. Ve bu dönme ataleti kuvveti bisikleti hızlandırırken harcadığımız gücü arttırır. Dönme elemanlarının ağırlıkları arttıkça pedala bastığınız güç ile yere aktardığınız güç arasındaki fark artar...

@osiosborn 28 inç te tekeri çevirmek için daha fazla güç uygulamamız gerektiğini düşünüyorsanız nispeten doğrusunuz
ama atladığınız noktalar var
26 inç dağ bisikleti lastikleri daha geniş olur 26x2.00 lastik ile 700x23 lük bir lastiğin dönerken karşılaşacağı direnç çok farklıdır
kadro geometrisi yol bisikletinde ağırlığınız ile daha rahat pedal çevirebileceğiniz konumdadır, daha az rüzgar direnci yersiniz
26 inç dağ bisikletinde daha dik sürersiniz hızlı pedal çevirmek, pedala fazla güç uygulamak için ayağa kalkmanız gerekir.
mtb parçaları, göbekleri dayanıklılık için dizayn edilir, yol bisikleti parçaları akışkanlık için dizayn edilir, mesela shimano nun claris model arka aktarıcısı tourneylerden daha dayanıksızdır
26 ve 29 inç mtb de ise yaklaşık %5 civarı fazla güç uygulamanız gerekiyordu lastiği çevirmek için (yanlış hatırlıyor olabilirim) bu güç kaybı kadronun uygun bir geometride tasarlanmasıyla tolere edilebilir. sürekli düşük hızda tırmanmadığınız sürece 29 mtb daha avantajlı olacaktır, inişte aradaki farkı telafi edecektir