konuşma dilinde sık karşılaştığım hatalar

Nuri Kongur

Forum Demirbaşı
Kayıt
30 Ağustos 2008
Mesaj
565
Tepki
842
Şehir
Kocaeli/ Başiskele Merkez
Bisiklet
Ümit
aslında dilde bazı şeylerin ifade tarzı vardır, "cezaya çarptırılmak", "anlam vermek" , hararet basması", "sıcak çarpması " gibi. "vaktin dolması" ifadesi muhtemelen kum saatindeki kumun aşağı tarafa geçerek o hazneyi doldurmasına benzetilmiştir. açıklamam sadece tecrübelerime göre yaptığım bir tahmindir.
(link) dolmak kelimesi 1. anlam 5. açıklamada "5. Süre, hesap tamamlanmak: Süresi doldu, emekliye ayrıldı. " diye belirtilmiş.
umarım açıklayıcı olabilmişimdir. saygılar
 
Scudo

serhad

Forum Demirbaşı
Kayıt
3 Nisan 2008
Mesaj
479
Tepki
1.051
Şehir
Eskihisar
Bence yanlış bir kullanım.

"Bekleme süresi doldu" denilebilir
ama
"Hareket saati/vakti doldu" denilemez.

Çünkü vurgulanan, ilk örnekte "süre"
ikinci örnekte "an".

"Süre dolar" ama "an dolmaz".


@Başar
 
  • Beğen
Tepkiler: Nuri Kongur

Nuri Kongur

Forum Demirbaşı
Kayıt
30 Ağustos 2008
Mesaj
565
Tepki
842
Şehir
Kocaeli/ Başiskele Merkez
Bisiklet
Ümit
@serhad k

serhad bey , belirttiğiniz gibi "bekleme süresi doldu" denebilir. vakit kelimesi daha çok net zaman ifade ederken, süre o ana kadar geçen zaman dilimi anlamında. öte yandan vakit doldu, vakit tamam gibi ifadeler de kullanılmıştır, kullanılır.
(link) - cahit sıtkı tarancı
umarım yeterince açıklayıcı olmuştur. selamlar
 
  • Beğen
Tepkiler: serhad

cedrick41

Forum Bağımlısı
Kayıt
30 Ağustos 2008
Mesaj
1.168
Tepki
1.390
Şehir
izmit-merkez
arkadaşlar acun beyin yeni yarışmasının adının doğrusu YETENEK SİZSİNİZ TÜRKİYE'mi yoksa YETENEK SİZLERSİNİZ TÜRKİYE'mi doğrumudur yanlışmıdır?bana ismi garip geliyor yanlış ise doğrusu nedir?teşekkürler.
 
  • Beğen
Tepkiler: Nuri Kongur

@hmet80

Üye
Kayıt
23 Haziran 2008
Mesaj
66
Tepki
77
Şehir
New York
Merhabalar

bende bu gün iş yerinde bir yazışmada "çok aciliyetli" yazan bir kişiye yanıt verdim.

acil olan bir konu acildir, bunu çoğu yada azı yoktur. Değişik geldi bana paylaşmak istedim.
 
  • Beğen
Tepkiler: Nuri Kongur

Nuri Kongur

Forum Demirbaşı
Kayıt
30 Ağustos 2008
Mesaj
565
Tepki
842
Şehir
Kocaeli/ Başiskele Merkez
Bisiklet
Ümit
@@hmet80

"son elveda" gibi bir şeymiş o. acil ise acildir, elveda ise elveda. bizim buradaki pazarlarda yapılan bir yanlış bu da.
 

murat seçkin

Aktif Üye
Kayıt
6 Haziran 2009
Mesaj
153
Tepki
87
Şehir
sakarya
Ben de birşey sorayım:
Filme gitmediniz mi?hayır(olumsuz yanıt)
Filme gitmediniz mi?evet(olumsuz yanıt)
Hangisi doğru?ikincisi daha mantıklı ama kulağa saçma geliyor.ilkide hep kullanılan ama düşününce olumsuzun olumsuzu yani olumlu anlam çıkıyor.
 

Nuri Kongur

Forum Demirbaşı
Kayıt
30 Ağustos 2008
Mesaj
565
Tepki
842
Şehir
Kocaeli/ Başiskele Merkez
Bisiklet
Ümit
@murat seçkin

haklısınız. doğrusu 2. yanıt .
bu yaşadığımız sıkıntıların asıl sebebi, aslında, bize türkçe'nin iletişim dili olarak öğretilmemesidir. onun yerine senelerdir yok büyük sesli uyumu, yok küçük sesli uyumu gibi pratikte çokda işimize yaramayan gramer kurallarıyla dil eğitimi adına meşgul edildik. bu hata aynen ingilizce eğitiminde de yapıldı. baktığımızda ana dili türkçe olduğu halde kelime sayısı oldukça kısıtlı ve birbiriyle anlaşamayan bir nesil çıktı ortaya. aynı şekilde ilköğretim 4. sınıftan beri ingilizce öğrenipde, hafta değişik saatlerde,sadece "yes-no", "what is your name? - my name is ..." diyebilen aynı nesil. iyi örnekler vardır elbette ama genele baktığımızda maalesef yukarda bahsettiğim hava hakim.
bunun çeşitli sebepleri vardır elbette . bu konunun amacı sebepleri tesbit etmek değil , sadece bozulmuşluğun resmini biraz daha belirgin yapabiliriz.
ve görüldüğü gibi resim daha da belirginleşiyor.
tüm dolaylı ve dolaysız bu konuya katılan arkadaşlara teşekkür ederim. lütfen dilimize sahip çıkmaktan bıkmayalım.
 

S.Emre DURMAZ

Forum Demirbaşı
Kayıt
21 Ekim 2009
Mesaj
412
Tepki
353
Yaş
43
Şehir
Acıbadem/İstanbul
İsim
S.Emre
Bisiklet
Cube
TÜRKÇE’ DE YAZIM KURALLARI

De’ lerin Yazımı :

Ek olan “de”:

Yağmurda ıslanmış.
İstanbul’ da oturuyor.
Sınıfta kimse yok.
Sende para bol.

Bağlaç olan “de”:

Orhan da gelecek.
İstanbul da güzeldir.
Parasını da çaldırmış.
Ben de güzelim.

NOT: Ek ve bağlaç olan “de” arasındaki farkı bulamıyorsak, “de” yi atıp cümleyi baştan okuruz. Söyleyiş ve anlam bozuluyorsa ektir, bozulmuyorsa bağlaçtır.

Ki’ lerin yazımı :

Belirtme “ki” si :

Kapıdaki adam.
Havadaki nem.
Bendeki zeka.
Sınıftaki olay.
Bugünkü maç.
Yarınki sınav.

Neredeki, kimdeki ve ne zamanki sorularına cevap verir. Bitişik yazılır.

Zamir olan “ki” :

Benim elbisem seninkinden güzel.
Senin araban benimkinden daha hızlı.

İlgi zamiri bitişik yazılır.

Bağlaç olan “ki” :

Gidiyorum ki hazırlık yapıyorum.
Anladım ki bu iş olmayacak.
Duydum ki unutmuşsun.
Ben ki sana inanmıştım.

Bağlaç olan “ki” ayrı yazılır.

Uyarı : Mademki, halbuki, oysaki, sanki gibi bağlaçlar kalıplaşmıştır, bitişik yazılır.

Sayıların Yazımı :

On beş, yüz kırk iki, bin iki yüz elli dokuz.

Sayılar ayrı yazılır.

Not:Çek, senet, fatura gibi işlemlerde sayılar bitişik yazılır.

Gün ve Ay İsimlerinin Yazımı :

Onu cuma günü bekliyoruz. (Tek başına küçük yazılır)
Onu 14 Nisan Cuma günü bekliyoruz. (Tarih ile birlikteyken büyük yazılır)

Annem nisanda aramızda olacak. (Tek başına küçük yazılır)
Annem 17 Nisan’ da aramızda olacak. (Tarih ile birlikteyken büyük yazılır)

Kısaltmalara Getirilen Eklerin Yazımı :

ODTÜ’ yü kazandı.
TMO’ ya gitti.

Kısaltmaya getirilen ekler, kısaltmayı meydana getiren sözcüklerin okunuşuna göre değil de, kısaltmanın okunuşuna göre yazılır.

Sayılara getirilen “-inci, -uncu” Eklerinin Yazımı :

1’ inci , 2’ nci

Rakamın son harfi ünlü ise ekin ilk harfi düşer.

Etmek, olmak Yardımcı Fiillerinin Yazımı :

Etmek, olmak yardımcı eylemleri, ad soylu sözcüklere ulanırken bazen ayrı, bazen de bitişik yazılır.

Arz etmek , hak etmek , rezil olmak , rica etmek.

Affetmek , Hissetmek. (Ünsüz artması olmuştur)
Sabretmek , Fethetmek. (Ünlü düşmesi olmuştur)

Gezegen Adlarının Yazımı :

Bu sözcükler, gerçek anlamında kullanılırsa büyük, gerçek anlamı dışında kullanılırsa küçük yazılır.

Ör: Bilim adamları, Dünya’ nın hızla soğuduğunu söyleyince dünyam karardı.

Not: Alıntı değildir. Yıllar önce Üniversiteye hazırlanan bir kardeşim için kendi hazırladığım bir dökümandır.
 

Yasin Kukur

Forum Bağımlısı
Kayıt
27 Ekim 2009
Mesaj
1.177
Tepki
391
Şehir
Samsun-Manisa
Bisiklet
Scott
Dünyanın en güzel, en kapsamlı bir dili olan TÜRKÇEmizi en çok internet ortamındaki yazışmalarımızda kirletmekteyiz. buna herkes şahit olmuştur. herkesin böyle kişileri uyarmasını rica ediyorum !
 
  • Beğen
Tepkiler: Nuri Kongur

MertSayın

Daimi Üye
Kayıt
31 Temmuz 2008
Mesaj
318
Tepki
198
Şehir
Edirne
Ben de birkaç soru sorayım: "Hristiyan" mı? "Hiristiyan" mı? Yoksa "Hıristiyan" mı? Hangisinin yazımı doğrudur?
"Orijinal" mi, "orjinal" mi? "Tıraş" mı, "traş" mı? Hangisini kullanmayı tercih ediyorsunuz?
 
  • Beğen
Tepkiler: Nuri Kongur

MertSayın

Daimi Üye
Kayıt
31 Temmuz 2008
Mesaj
318
Tepki
198
Şehir
Edirne
@Emirhan Atasöz

Ben de bu şekilde biliyorum; ancak TDK'nin sitesinde kelimelerin doğru yazılışlarının "Hristiyan", "orijinal" ve "tıraş" olduğu belirtiliyor. Bunun nedenini merak ettiğim için sorumu foruma yönelttim. Nedenini bilen bir kişi açıklama yapabilirse merakımı gidermiş olur. :)
 
  • Beğen
Tepkiler: Nuri Kongur

Selim Siliğ

Forum Bağımlısı
Kayıt
24 Nisan 2009
Mesaj
2.190
Tepki
904
Şehir
İstanbul
Her iki şık da farklı anlamlara geldiğinden her ikisi de kullanım alanına göre doğrudur.

Diğer tartışmalar hakkında ise görüdklerime yanıt vereyim,

Hangisini tercih ederiz diye bir şey yoktur, TDK ne diyorsa onu kabullenmek zorundayız kanısındayım. :) Dolayısı ile, Hristiyan / Orijinal / Tıraş diyen arkadaşa katılıyorum.

Şey kelimesi ise dilimizde en çok kullanılan belirsiz zamirdir. Her zaman ayrı yazılır.

Ve tavsiye niyetiyle bir kaç kural;

  • Noktalama işaretlerinden önce değil sonra boşluk bırakılır.
  • Bağlaçlar sözcüklerden ayrı yazılır. Özellikle en çok kullanılan de ve ki bağlacına daha dikkat etmeliyiz.
 
  • Beğen
Tepkiler: MertSayın