TÜRKÇE’ DE YAZIM KURALLARI
De’ lerin Yazımı :
Ek olan “de”:
Yağmurda ıslanmış.
İstanbul’ da oturuyor.
Sınıfta kimse yok.
Sende para bol.
Bağlaç olan “de”:
Orhan da gelecek.
İstanbul da güzeldir.
Parasını da çaldırmış.
Ben de güzelim.
NOT: Ek ve bağlaç olan “de” arasındaki farkı bulamıyorsak, “de” yi atıp cümleyi baştan okuruz. Söyleyiş ve anlam bozuluyorsa ektir, bozulmuyorsa bağlaçtır.
Ki’ lerin yazımı :
Belirtme “ki” si :
Kapıdaki adam.
Havadaki nem.
Bendeki zeka.
Sınıftaki olay.
Bugünkü maç.
Yarınki sınav.
Neredeki, kimdeki ve ne zamanki sorularına cevap verir. Bitişik yazılır.
Zamir olan “ki” :
Benim elbisem seninkinden güzel.
Senin araban benimkinden daha hızlı.
İlgi zamiri bitişik yazılır.
Bağlaç olan “ki” :
Gidiyorum ki hazırlık yapıyorum.
Anladım ki bu iş olmayacak.
Duydum ki unutmuşsun.
Ben ki sana inanmıştım.
Bağlaç olan “ki” ayrı yazılır.
Uyarı : Mademki, halbuki, oysaki, sanki gibi bağlaçlar kalıplaşmıştır, bitişik yazılır.
Sayıların Yazımı :
On beş, yüz kırk iki, bin iki yüz elli dokuz.
Sayılar ayrı yazılır.
Not:Çek, senet, fatura gibi işlemlerde sayılar bitişik yazılır.
Gün ve Ay İsimlerinin Yazımı :
Onu cuma günü bekliyoruz. (Tek başına küçük yazılır)
Onu 14 Nisan Cuma günü bekliyoruz. (Tarih ile birlikteyken büyük yazılır)
Annem nisanda aramızda olacak. (Tek başına küçük yazılır)
Annem 17 Nisan’ da aramızda olacak. (Tarih ile birlikteyken büyük yazılır)
Kısaltmalara Getirilen Eklerin Yazımı :
ODTÜ’ yü kazandı.
TMO’ ya gitti.
Kısaltmaya getirilen ekler, kısaltmayı meydana getiren sözcüklerin okunuşuna göre değil de, kısaltmanın okunuşuna göre yazılır.
Sayılara getirilen “-inci, -uncu” Eklerinin Yazımı :
1’ inci , 2’ nci
Rakamın son harfi ünlü ise ekin ilk harfi düşer.
Etmek, olmak Yardımcı Fiillerinin Yazımı :
Etmek, olmak yardımcı eylemleri, ad soylu sözcüklere ulanırken bazen ayrı, bazen de bitişik yazılır.
Arz etmek , hak etmek , rezil olmak , rica etmek.
Affetmek , Hissetmek. (Ünsüz artması olmuştur)
Sabretmek , Fethetmek. (Ünlü düşmesi olmuştur)
Gezegen Adlarının Yazımı :
Bu sözcükler, gerçek anlamında kullanılırsa büyük, gerçek anlamı dışında kullanılırsa küçük yazılır.
Ör: Bilim adamları, Dünya’ nın hızla soğuduğunu söyleyince dünyam karardı.
Not: Alıntı değildir. Yıllar önce Üniversiteye hazırlanan bir kardeşim için kendi hazırladığım bir dökümandır.