Ehlikeyif
Forum Bağımlısı
- Kayıt
- 17 Ağustos 2014
- Mesaj
- 600
- Tepki
- 807
- Şehir
- İstanbul
- Bisiklet
- Diğer
Bir süredir elektrikli bisiklet konusu ilgi alanıma girmeye başlamıştı. Bisikletin tur, ulaşım amaçlı ve işe gidip gelirken kullanmada bana destek anlamında pratiklik sağlayacağını düşündüm. Özellikle iş yerinde duş ve kıyafet değişim imkanı olmayan durumlarda günlük kıyafetlerde aşırı terlemeden ulaşım, elektrik desteğine ilgimdeki temel nokta oldu. Satmayı düşündüğüm Giant Escape “0” bisikletimi, ölücülere sinir olup satmaktan vazgeçince de bu uygulamayı yaptırmaya karar verdim...
Aşağıda bu konuda hem araştırdığım bilgileri paylaştım hem de dönüşüm ile ilgili gözlemlerimi yazdım. Bu konuya ilgi duyan arkadaşlara kaynak olabilir belki… Evet buyrunuz uzunca bir yazıyı okumaya… Copy-paste değil alın teri
Öncelikle nedir arkadaş bu elektrikli bisiklet, e-bike?
Araştırmaya başladıkça konunun oldukça geniş olduğu ortaya çıktı. Elektrikli bisikletler, bisiklet camiasında biraz "hor görülen" araçlar. Genelde, "o da ne ya öyle bisiklet mi olur" şeklinde tepkiler geliyor, yer yer bisikletten bile sayılmadığı oluyor... Bu tip tepkilerin nedeni olarak e-scooter, üç tekerli gibi aletlerin de elektrikli bisiklet diye geçmesi sanırım... Bazıları da bisikletin sadeliğini bozduğunu düşündüğü için karşı. Ya da temeli insan gücüne dayanan bir araca elektrik desteği zaman zaman tepki de görebiliyor... Olabilir, tüm görüşlere saygımız sonsuz Benim burada anlatacağım ise "pedelec" sınıfı, sadece pedal çevirince aktif olan tür; motor gibi pedal basmadan ver gazı gitsin türde araçlar değil...
Öncelikle Avrupa'da (ve ülkemizde) bu işin bir yasal sınırı var; bu da motorun 250W olması ve 25 km/h üzerinde gücü kesmesi. Bu şartlar sağlandığında bisikletimiz hala bildiğimiz "bisiklet" diye geçiyor. Motor gücü ve hız limiti arttıkça yasal kapsam değişiyor ve artık ehliyet gerektiren bisiklet değil de motorlu bisiklet türü bir sınıfa geçiyoruz. Hoş, ülkemizin güzide yollarında giderken bunu farkedip anlayacak ve ceza yazacak kaç polis var orası ayrı
Bu işin en iyileri, baştan direk olarak elektrikli tasarlanmış bisikletler; çoğu oldukça üst düzey ve çoğu Bosch göbekten sistemli motor kullanıyorlar; kadroları bu sisteme göre düşünülmüş. Bu bisikletlere Scott E-Sub, Ghost E-Hybride, Cannondale Kinneto ve Shimano gibi markalar. Shimano Steps aslen bir sistem, mesela Cannondale Kinneto bundan kullanıyor (Cyclist Mart sayısında Steps'in detaylı incelemesini yapmış Gökhan Toros, ilgilenen bakabilir). Bunun yanısıra daha düşük kalite diyebileceğimiz Goccia City Zero (katlanır) ve Goccia Alpan (26” MTB) var. Salcano’da ise büyük boyda Antalya modeli vardı, 2016’da katlanır bisiklet de girmiş portföye. Yine Tern’de E-Link tasarım ve işlevsellikle katlanır segmentinde öne çıkıyor.
Elektrik Dönüşüm
Hazırdaki bir bisiklet elektrikli hale getirilebilir mi? Bu sorunun cevabı ise evet. Bu da uygun bir kiti bisikletimize monte etmek şeklinde. Normal bir bisikleti e-bike haline getiren dönüşüm işine gelince; sistem dört temel unsurdan oluşuyor: Tekere çekişi veren motor, bu motora gücü sağlayan batarya, pedal hareket sensörü, ve bu birimler arasında kontrol sağlayan ünite (beyin) ile LCD ekran - elcik kumandasıdan oluşuyor...
Elciklere monte edilen kontrol ünitesi ile destek seviyesi (%25 ile 100) ile gerektiği kadar destek alabiliyorsunuz. Tabii pedal desteğini sadece gerektiği zaman almak demek, bataryaya daha az yük bindirerek bisiklette katedeceğiniz menzilin artması demek. Sistemde ayrıca bisiklet elinizde giderken onu yürüme hızında ilerletmesi için "walking assist" özelliği de var; özellikle garaj kapısı vs. gibi yerlerden bisiklet elinizde çıkarken faydalı bir özellik denilebilir. Bir de yüksek viteste kalkma desteği olarak anlık olarak tam güç veren bir gaz sistemi var, bu şekilde yüksek viteste desteğe ilave olarak kavşakları veya araçları hızlıca geçme gibi amaçlar için de kullanmak mümkün.
Motor çeşitleri ön tekere monte, arka tekere monte ve orta göbeğe monte olacak şekilde üç farklı şekilde olabiliyor. Tekerlere monte edilen motorlar “hub motor” diye geçiyor. En kolayı ön tekere monte edileni; arka motorlar genelde 9 ve 10'lu kaset rublelere pek uygun değil daha ziyade vidalı 7-8 sisteme uygun. Orta motor daha düşük hız ve yüksek tork veriyor ancak dişli aşınması daha fazla oluyor(muş). Bunlar piyasada en kolay bulunabilen dönüşüm kitleri için geçerli. Birçok konuda olduğu gibi bu konuda da duayen Alman mühendisliği, orta motor sınıfındaki Bosch motorları muhtemelen bunlardan farklıdır, tabii ki fiyatı da ona göre.
Her konuda olduğu gibi e-bike dönüşüm motor kitlerinin menbaı yine Çin. Buradan 16" janttan 29" MTB ye kadar oldukça geniş seçenek sunan motorlar ve piller var. Ancak fiyatlarında dolayı gümrüğe takılması oldukça muhtemel. Ayrıca pillerin yurtdışından getirilmesi de kolay değil, kimi izinler gerekiyor sanırım. Motorlarda voltaj değeri arttıkça hız (24V, 36V, 48V vs.), güç değeri arttıkça çekiş (kullanıcı kilosunun yüksek olması, çok dik yokuşlar vs.) ve batarya değeri arttıkça da menzil artıyor.
Burada olay bataryada bitiyor. En iyileri lityum iyon ve lityum polimer. Kalitesi yüksek batarya 1000+ şarj imkanı tanıyor ve kolay tükenmiyor. Sistemin maddi anlamda en yüksek kısmı da burası. 250W motorda 36V 8ah piller genelde 30 km, 10ah 50 ve 12ah 70 km (düz yol şartları) menzil sağlıyor. Daha yüksek kapasite daha çok menzil ama aynı zamanda daha fazla ağırlık demek. Motor konusunda en öne çıkan firmalar Bafang ile Magicpie markalı Golden Motors. Türkiye’de dağıtımları sanırım yok, varsa da ben bulamadım.
Giant Escape'in E-scape'e Dönüşmesi
Ben dönüşümü yaptıracağım zaman tercihimi Rott8 firmasından yana yaptım. Kendim motor alıp uğraşacak kadar bilgi ve becerim olmadığı için böyle bir tercihte bulundum ama anlayan arkadaşlar kendi de yapabilir. Onun harici dönüşüm yapan farklı yerler de var. Mesela İzmir orijinli Greenline markalı dönüşüm kitleri var; hatta Delta Bisiklet satıyor olsa gerek ama dönüşümü de yapıyorlar mı bilmiyorum. Ayrıca Kartal'da Adabis yine bir yer daha olduğunu duydum ama hiç tanımıyorum...
Benim tercih ettiğim motor ön hub diye geçen oldu. Bisiklette 10lu Deore sistem olduğu için bisikletin ana çekiş sistemine dokunmadan dönüşüm yapmaya en elverişli sistem buydu. Bir de başta da belirttiğim üzere benim asıl amacım destek fonksiyonu; o yüzden performansından çok memnun olduğum çekiş sistemine dokunmadım.
Rott8 batarya olarak Samsung hücreli pil kullanıyor bu da şarj ve performans anlamında artı olarak dönüyor. Orta halli menzil için 36V 12Ah tercih ettim ve ağırlık dengesi olsun diye suluk kafesine monteli yaptırdım. Gidon boynuna LCD ekran monte edildi. Tüm bunlardan sonra bisikletin ağırlığı yaklaşık 18 kg civarına yükseldi. Yine de bu değer fena sayılmaz, yukarda saydığım Bosch sistemli bisikletlerin tümü min 22 kg civarı.
Sürüş İzlenimleri
Bisikleti ev-iş arasında (Alemdağ - İçerenköy) denedim. Mesafe yaklaşık 18 km. Yolda daha ziyade düz, öyle çok yokuş yok, ama trafik tabii çok fena, adam gibi ara yol olmadığı için çok dur-kalk yapmak zorunda kaldım.
Sürüş olarak, şahsen çok beğendim. İniş ve düz yollarda desteği "0" olarak gittim, rampalarda 2 ile 3. kademeye aldım. Bu güzergahta 4. kademeyi sadece eğimin %10 olduğu bir ara sokakta kullandım o kadar, onun haricinde kullanma gerekmedi. Motor desteği de vites gibi uygun şekilde kullanılmalı aksi halde motora ani yük veya bataryaya ani akım çekme gibi zorlama oluyor; bu da sistemin ömrünü azaltacak bir etki. O yüzden çok dik rampaya gelmeden önce motoru uygun seviyeye almak lazım. Zaten pedalla sürekli destek de verildiği için normalde deli gibi terleyeceğiniz rampaları düz yolda gider gibi geçip gidiyorsunuz. Bu anlamda çok keyifli oluyor elektrik desteği… İsterseniz normal vitesi de düşürerek daha yüksek kadansta motoru destekleyebilirsiniz.
İlk şarjda 80 km yaptım, bunun yarısına yakınında destek sıfır oldu. Bu şekilde şarj aşağı yukarı yarıya geldi. Trafiksiz ve dur-kalksız düz yol şartları olsa eminim daha da iyi giderdi şarj ancak şu halde bile fena değil diyebilirim. Tahminime göre daha bir 40-50 km daha gider ama pil sonlara geldi mi aynı performansla destek verir mi onu da artık sürdükçe göreceğiz.
Sonuç
Evet, “neticeye gel, biz de bu sistemi yaptıralım mı” diye düşünen arkadaşlara önerim, eğer ihtiyacınız varsa, ulaşım amaçlı kullanıyorsanız ya da performansınız çok yüksek değilse kesinlikle düşünebilirsiniz.
Sadece ulaşım değil, hem spor yapayım hem de günlük hayatımda gündelik kıyafetlerimle vs. daha da çok kullanayım diyen arkadaşlar için de faydalı olacaktır diye düşünüyorum. Ben bu sistemi 28" city bike bisiklete yaptım ama katlanır bir bisiklete uygulatırsanız, toplu taşıma araçlarını da kullanma imkanı ile birlikte bence daha da pratik bir çözüm olabilir.
Özetle, bu sistem size gerektiği yerde destek veriyor, sürüşünüze keyif katıyor. Belki bu vesileyle bisikleti hayatınıza daha çok katma imkanı veriyor…
Bu başlık altına elektrikli bisiklet kullanan başka arkadaşlar varsa onların da yorum yazmasını rica edeceğim. Bu konuda çok fazla bir bilgi birikimi yok, forumda hep eski konular var. Burada bu vesileyle onu da oluşturalım, bilgilerimizi güncelleyelim...
Aşağıda bu konuda hem araştırdığım bilgileri paylaştım hem de dönüşüm ile ilgili gözlemlerimi yazdım. Bu konuya ilgi duyan arkadaşlara kaynak olabilir belki… Evet buyrunuz uzunca bir yazıyı okumaya… Copy-paste değil alın teri
Öncelikle nedir arkadaş bu elektrikli bisiklet, e-bike?
Araştırmaya başladıkça konunun oldukça geniş olduğu ortaya çıktı. Elektrikli bisikletler, bisiklet camiasında biraz "hor görülen" araçlar. Genelde, "o da ne ya öyle bisiklet mi olur" şeklinde tepkiler geliyor, yer yer bisikletten bile sayılmadığı oluyor... Bu tip tepkilerin nedeni olarak e-scooter, üç tekerli gibi aletlerin de elektrikli bisiklet diye geçmesi sanırım... Bazıları da bisikletin sadeliğini bozduğunu düşündüğü için karşı. Ya da temeli insan gücüne dayanan bir araca elektrik desteği zaman zaman tepki de görebiliyor... Olabilir, tüm görüşlere saygımız sonsuz
Benim burada anlatacağım ise "pedelec" sınıfı, sadece pedal çevirince aktif olan tür; motor gibi pedal basmadan ver gazı gitsin türde araçlar değil...Öncelikle Avrupa'da (ve ülkemizde) bu işin bir yasal sınırı var; bu da motorun 250W olması ve 25 km/h üzerinde gücü kesmesi. Bu şartlar sağlandığında bisikletimiz hala bildiğimiz "bisiklet" diye geçiyor. Motor gücü ve hız limiti arttıkça yasal kapsam değişiyor ve artık ehliyet gerektiren bisiklet değil de motorlu bisiklet türü bir sınıfa geçiyoruz. Hoş, ülkemizin güzide yollarında giderken bunu farkedip anlayacak ve ceza yazacak kaç polis var orası ayrı
Bu işin en iyileri, baştan direk olarak elektrikli tasarlanmış bisikletler; çoğu oldukça üst düzey ve çoğu Bosch göbekten sistemli motor kullanıyorlar; kadroları bu sisteme göre düşünülmüş. Bu bisikletlere Scott E-Sub, Ghost E-Hybride, Cannondale Kinneto ve Shimano gibi markalar. Shimano Steps aslen bir sistem, mesela Cannondale Kinneto bundan kullanıyor (Cyclist Mart sayısında Steps'in detaylı incelemesini yapmış Gökhan Toros, ilgilenen bakabilir). Bunun yanısıra daha düşük kalite diyebileceğimiz Goccia City Zero (katlanır) ve Goccia Alpan (26” MTB) var. Salcano’da ise büyük boyda Antalya modeli vardı, 2016’da katlanır bisiklet de girmiş portföye. Yine Tern’de E-Link tasarım ve işlevsellikle katlanır segmentinde öne çıkıyor.
Elektrik Dönüşüm
Hazırdaki bir bisiklet elektrikli hale getirilebilir mi? Bu sorunun cevabı ise evet. Bu da uygun bir kiti bisikletimize monte etmek şeklinde. Normal bir bisikleti e-bike haline getiren dönüşüm işine gelince; sistem dört temel unsurdan oluşuyor: Tekere çekişi veren motor, bu motora gücü sağlayan batarya, pedal hareket sensörü, ve bu birimler arasında kontrol sağlayan ünite (beyin) ile LCD ekran - elcik kumandasıdan oluşuyor...
Elciklere monte edilen kontrol ünitesi ile destek seviyesi (%25 ile 100) ile gerektiği kadar destek alabiliyorsunuz. Tabii pedal desteğini sadece gerektiği zaman almak demek, bataryaya daha az yük bindirerek bisiklette katedeceğiniz menzilin artması demek. Sistemde ayrıca bisiklet elinizde giderken onu yürüme hızında ilerletmesi için "walking assist" özelliği de var; özellikle garaj kapısı vs. gibi yerlerden bisiklet elinizde çıkarken faydalı bir özellik denilebilir. Bir de yüksek viteste kalkma desteği olarak anlık olarak tam güç veren bir gaz sistemi var, bu şekilde yüksek viteste desteğe ilave olarak kavşakları veya araçları hızlıca geçme gibi amaçlar için de kullanmak mümkün.
Motor çeşitleri ön tekere monte, arka tekere monte ve orta göbeğe monte olacak şekilde üç farklı şekilde olabiliyor. Tekerlere monte edilen motorlar “hub motor” diye geçiyor. En kolayı ön tekere monte edileni; arka motorlar genelde 9 ve 10'lu kaset rublelere pek uygun değil daha ziyade vidalı 7-8 sisteme uygun. Orta motor daha düşük hız ve yüksek tork veriyor ancak dişli aşınması daha fazla oluyor(muş). Bunlar piyasada en kolay bulunabilen dönüşüm kitleri için geçerli. Birçok konuda olduğu gibi bu konuda da duayen Alman mühendisliği, orta motor sınıfındaki Bosch motorları muhtemelen bunlardan farklıdır, tabii ki fiyatı da ona göre.
Her konuda olduğu gibi e-bike dönüşüm motor kitlerinin menbaı yine Çin. Buradan 16" janttan 29" MTB ye kadar oldukça geniş seçenek sunan motorlar ve piller var. Ancak fiyatlarında dolayı gümrüğe takılması oldukça muhtemel. Ayrıca pillerin yurtdışından getirilmesi de kolay değil, kimi izinler gerekiyor sanırım. Motorlarda voltaj değeri arttıkça hız (24V, 36V, 48V vs.), güç değeri arttıkça çekiş (kullanıcı kilosunun yüksek olması, çok dik yokuşlar vs.) ve batarya değeri arttıkça da menzil artıyor.
Burada olay bataryada bitiyor. En iyileri lityum iyon ve lityum polimer. Kalitesi yüksek batarya 1000+ şarj imkanı tanıyor ve kolay tükenmiyor. Sistemin maddi anlamda en yüksek kısmı da burası. 250W motorda 36V 8ah piller genelde 30 km, 10ah 50 ve 12ah 70 km (düz yol şartları) menzil sağlıyor. Daha yüksek kapasite daha çok menzil ama aynı zamanda daha fazla ağırlık demek. Motor konusunda en öne çıkan firmalar Bafang ile Magicpie markalı Golden Motors. Türkiye’de dağıtımları sanırım yok, varsa da ben bulamadım.
Giant Escape'in E-scape'e Dönüşmesi
Ben dönüşümü yaptıracağım zaman tercihimi Rott8 firmasından yana yaptım. Kendim motor alıp uğraşacak kadar bilgi ve becerim olmadığı için böyle bir tercihte bulundum ama anlayan arkadaşlar kendi de yapabilir. Onun harici dönüşüm yapan farklı yerler de var. Mesela İzmir orijinli Greenline markalı dönüşüm kitleri var; hatta Delta Bisiklet satıyor olsa gerek ama dönüşümü de yapıyorlar mı bilmiyorum. Ayrıca Kartal'da Adabis yine bir yer daha olduğunu duydum ama hiç tanımıyorum...
Benim tercih ettiğim motor ön hub diye geçen oldu. Bisiklette 10lu Deore sistem olduğu için bisikletin ana çekiş sistemine dokunmadan dönüşüm yapmaya en elverişli sistem buydu. Bir de başta da belirttiğim üzere benim asıl amacım destek fonksiyonu; o yüzden performansından çok memnun olduğum çekiş sistemine dokunmadım.
Rott8 batarya olarak Samsung hücreli pil kullanıyor bu da şarj ve performans anlamında artı olarak dönüyor. Orta halli menzil için 36V 12Ah tercih ettim ve ağırlık dengesi olsun diye suluk kafesine monteli yaptırdım. Gidon boynuna LCD ekran monte edildi. Tüm bunlardan sonra bisikletin ağırlığı yaklaşık 18 kg civarına yükseldi. Yine de bu değer fena sayılmaz, yukarda saydığım Bosch sistemli bisikletlerin tümü min 22 kg civarı.
Sürüş İzlenimleri
Bisikleti ev-iş arasında (Alemdağ - İçerenköy) denedim. Mesafe yaklaşık 18 km. Yolda daha ziyade düz, öyle çok yokuş yok, ama trafik tabii çok fena, adam gibi ara yol olmadığı için çok dur-kalk yapmak zorunda kaldım.
Sürüş olarak, şahsen çok beğendim. İniş ve düz yollarda desteği "0" olarak gittim, rampalarda 2 ile 3. kademeye aldım. Bu güzergahta 4. kademeyi sadece eğimin %10 olduğu bir ara sokakta kullandım o kadar, onun haricinde kullanma gerekmedi. Motor desteği de vites gibi uygun şekilde kullanılmalı aksi halde motora ani yük veya bataryaya ani akım çekme gibi zorlama oluyor; bu da sistemin ömrünü azaltacak bir etki. O yüzden çok dik rampaya gelmeden önce motoru uygun seviyeye almak lazım. Zaten pedalla sürekli destek de verildiği için normalde deli gibi terleyeceğiniz rampaları düz yolda gider gibi geçip gidiyorsunuz. Bu anlamda çok keyifli oluyor elektrik desteği… İsterseniz normal vitesi de düşürerek daha yüksek kadansta motoru destekleyebilirsiniz.
İlk şarjda 80 km yaptım, bunun yarısına yakınında destek sıfır oldu. Bu şekilde şarj aşağı yukarı yarıya geldi. Trafiksiz ve dur-kalksız düz yol şartları olsa eminim daha da iyi giderdi şarj ancak şu halde bile fena değil diyebilirim. Tahminime göre daha bir 40-50 km daha gider ama pil sonlara geldi mi aynı performansla destek verir mi onu da artık sürdükçe göreceğiz.
Sonuç
Evet, “neticeye gel, biz de bu sistemi yaptıralım mı” diye düşünen arkadaşlara önerim, eğer ihtiyacınız varsa, ulaşım amaçlı kullanıyorsanız ya da performansınız çok yüksek değilse kesinlikle düşünebilirsiniz.
Sadece ulaşım değil, hem spor yapayım hem de günlük hayatımda gündelik kıyafetlerimle vs. daha da çok kullanayım diyen arkadaşlar için de faydalı olacaktır diye düşünüyorum. Ben bu sistemi 28" city bike bisiklete yaptım ama katlanır bir bisiklete uygulatırsanız, toplu taşıma araçlarını da kullanma imkanı ile birlikte bence daha da pratik bir çözüm olabilir.
Özetle, bu sistem size gerektiği yerde destek veriyor, sürüşünüze keyif katıyor. Belki bu vesileyle bisikleti hayatınıza daha çok katma imkanı veriyor…
Bu başlık altına elektrikli bisiklet kullanan başka arkadaşlar varsa onların da yorum yazmasını rica edeceğim. Bu konuda çok fazla bir bilgi birikimi yok, forumda hep eski konular var. Burada bu vesileyle onu da oluşturalım, bilgilerimizi güncelleyelim...
